3 McCarthy, O'Dell English vocabulary in use pdf

 
9.3.Rezerv kapitalining hisobi 
 
Rezerv kapitali – bu korxonaning turli maqsadlarlarda va turli manbalar evaziga 
shakllantirilgan xususiy kapitalining bir turi. Ushbu kapital asosan quyidagi manbalar 
hisobidan vujudga keladi: 
•
Mavjud mulkni qayta baholash natijasida paydo bo‘ladigan yangi qiymat 
evaziga. Tasdiqlangan Nizomga ko‘ra korxonalar har yilning oxirida o‘zlarining asosiy 
vositalarini, tugallanmagan qurilish ob’ektlarini qayta baholaydilar. Qayta baholashda 
asosiy vositalarning oldingi boshlang‘ich qiymati va jamlangan eskirishi real bozor 
baholaridan kelib chiqgan holda ko‘payish yoki kamayish tomonlariga o‘zgartirilishi 
mumkin. Agar o‘zgartirishlar o‘sish tomonga yuz bergan bo‘lsa, o‘rtadagi ijobiy farq 
rezerv kapitalini vujudga kelishiga sabab bo‘ladi. 21-son BHMS ga muvofiq qayta 
baholash evaziga vujudga kelgan rezerv kapitalining hisobi maxsus 8510 “ Mulkni qayta 
baholash bo‘yicha tuzatishlar” schyotining kreditida va mos asosiy asosiy vositalar 
schyotlarining ( 0110-0190) debetida aks ettiriladi. Asosiy vositalarning jamlangan 
eskirishini o‘sish tomonga o‘zgartirilishi 8510 “ Mulkni qayta baholash bo‘yicha 
tuzatishlar” schyotining debetida va mos asosiy asosiy vositalar eskirishlari
schyotlarining
( 0210-0290) kreditida aks ettiriladi. 8510 “ Mulkni qayta baholash bo‘yicha tuzatishlar” 
schyotining kredit oboroti va debet oboroti summalari o‘rtasidagi ijobiy farq balansda 
qayta baholashdan vujudga kelgan maxsus rezerv kapitali sifatida aks ettiriladi. Agar 
qayta baholash natijasida ushbu schyotning debet oboroti kredit oboroti summasidan 
katta bo‘lsa, u holda korxona qayta baholashdan zarar ko‘rgan bo‘ladi va u 9430 “Boshqa 
operatsion harajatlar” schyotining debetida va 8510 “ Mulkni qayta baholash bo‘yicha 
tuzatishlar” schyotining kreditida aks ettiriladi. Mulkni qayta baholash natijasida vujudga 
kelgan rezerv kapitali korxona tugatilganda ta’sischilarning hissalariga mos ravishda 
PDF created with pdfFactory trial version 
www.pdffactory.com

---

173 
taqsimlanadi, bunga debet 8510 “Mulkni qayta baholash bo‘yicha tuzatishlar” schyoti va 
kredit 6620 “Chiqib ketgan ta’sischilarga ularning hissalari bo‘yicha qarz” schyoti 
kreditlanadi. 
•