2 Annotatsiya

O‘rta Osiyo xonliklari (XVI-XIX asr birinchi yarmi) 
 
Temuriylar davlatining inqiroz sabablari. Bobur va Shayboniylar o„rtasidagi kurash. Shayboniyxon 
tomonidan Movarounnaxr va Xurosonni bosib olinishi. Temuriylar – Shayboniylar – Safaviylar o„rtasidagi 
kurash. Ubaydullaxon va Shayboniylar davlatining tiklanishi. 
Shayboniylar sulolasining iqirozi. Ashtarxoniylar sulolasi va ularning Buxoroga kelishi sabablari. 
Shayboniylar iqirozi va Ashtarxoniylar sulolasining hokimiyat tepasiga kelishi. Eron – Buxoro – Hindiston 
munosabatlari. Ubaydullaxon II ning ichki siyosati. Ashtarxoniylar iqirozi. Shayboniylar va Ashtarxoniylar 
davrida davlat boshqaruvi. Buxoro xonligining ma'muriy tuzilishi. Buxoro xonligining iqtisodiy-ijtimoiy tizimi 
va harbiy axvoli. Hunarmandchilik va savdo markazlari. Madaniyat, ilm-fan va adabiyot. Din va tasavvuf. 
Me'morchilik va amaliy san'at. Madaniy hayot: ta'lim, ilm-fan, adabiyot, tarixnavislik, me'morchilik va amaliy 
san'at. 
Xiva xonligining tashkil topishi. Xiva shayboniylari davrida (1512-1770) Xiva – Buxoro – Eron 
munosabatlari. Xiva – Rossiya munosabatlari. Xiva xonligida siyosiy parokandalik, qo‟ng‟irot inoqlarining 
hokimiyatga kelishi (1770-1920). Qoraqalpoqlarning Xivaga bo„ysundirilishi. Xiva xonligining Rossiyaga qaram 
davlatga aylanishi. 
Xiva xonligining davlat boshqaruv tizimi. Saroy unvonlari: harbiy-ma'muriy va diniy amaldorlar. 
Xonlikning ma'muriy tuzilishi va ijtimoiy tizimi. Harbiy, sud va soliq tizimi. Iqtisodiy va madaniy hayot. 
Adabiyot, san'at va din. Me'morchilik, qabilaviy - etnik munosabatlar. 

---

6 
O‘rga Osiyo xonliklarining chor Rossiyasi tomonidan bosib olinishi va 
mustamlakachilarga qarshi xalq harakatlari 
 
Chor Rossiyasining O„rta Osiyo xonliklarga qarshi ekspansiyasi sabablari. Rus qo‟shinlarining Qo„qon 
xonligi hududlaridagi harbiy harakatlari. Chor Rossiyasi qo„shinlari tomonidan Oqmachit, Pishpek va To„qmoq, 
Suzoq qal'alarining egallanishi. Rus qo„shinlarining Avliyoota, Turkiston va Chimkent shaharlarini bosib olishi. 
Orenburg general-gubernatorligi tarkibida Turkiston viloyatining tashkil etilishi. 
Rus qushinlarining Toshkentga yurishi shaharni egallanishi. General M.G.Chernyaev tomonidan 
«Toshkentni Rossiya tassarufiga o„tishi to„g„risidagi» sulh shartnomasi mohiyati (1865 yil 1 iyul). 
Chor Rossiyasi va Buxoro qushinlari o„rtasidagi dastlabki harbiy to„qnashuv. Chernyaevning Jizzax 
ostonalaridagi sharmandali mag„lubiyati. 
Samarqand va Kattaqo„rg„onning istilo qilinishi. Zarbuloqda Buxoro qo„shinlarining mag„lubiyati 
Rossiya – Buxoro sulh shartnomalari va amirlikni Rossiya vassaliga aylanishi. 
1873 yil Xiva xonligiga qarshi yurish. Gandimiyon shartnomasi. 
XIX asrning 70-yillarida Qo„qon xonligi. Xonlik hududidagi soliq turlari. Qo„qon xonligi aholisining 
siyosiy va iqtisodiy huquqsizligiga qarshi norozlikning kuchayib borishi. 
Xudoyorxon siyosatiga qarshi qurolli qo„zg„olonning boshlanishi. Mulla Is‟hoq Mulla Xasan o„g„lining 
Po„latxon nomi bilan qo„zg„olonga rahbarlik qilishi. Qo„zg„olon bosqichlari. Xiyonat, qo„zg„olon mag„lubiyati. 
Qo„qon xonligining tugatilishi. Turkiston general- gubernatorligining tarkibida Fargona viloyatining tashkil 
etilishi. 
Turkiston o„lkasida mustamlaka sharoitida ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy hayot. Turkiston o„lkasi xom 
ashyo manbai va tayyor mahsulot bozoriga aylantirilishi. XIX asr oxirlarida o„lka xalqlari turmush tarzining 
yanada pasayib borishi. Milliy mustamlaka zulmning kuchayishi va uning natijasida xalq ommasining norozilik 
kayfiyati va norozilik harakatining kuchayishi. XIX asrning 70-80 yillardagi Fargona vodiysidagi xalq 
harakatlari. 
1892 yilgi Toshkent «Vabo isyoni». Qo„zg„olon kelib chiqishining asosiy sabablari. Mustamlaka 
ma'muriyati tomonidan qo„zg„olonning ayovsiz bostirilishi. Qo„zg„olon ishtirokchilari ustidan o‟tkazilgan sud 
jarayoni. Xalk harakatlarining tarixiy axamiyati.