52
V. Qərarı necə qəbul etməli
Belə qeyri-müəyyən şəraitdə meyarın seçilməsi çox məsuliyyətli
məsələ olub ən yüksək səviyyədə aparılmalıdır.
Dəqiq məlumatlar kifayət qədər olmadıqda şanslar
müvəffəqiyyətinin hesablanma üsulundan da istifadə etmək olar.
Pis nəticələr ehtimalını
α, tam müvəffəqiyyət ehtimalını
γ,
aralıq nəticələr ehtimalını
β ilə işarə etsək onda
α + β + γ olur.
Bu
şəraitdə əgər Q
1
– pis nəticələr cəmi,
Q
2
– aralıq
nəticələr
cəmi,
Q
3
– kafi nəticələr cəmi olduqda
hər fərziyyə üçün riyazi gözləməni göstərir.
Burada
m
1
,
m
2
,
m
3
– hər kateqoriyaya aid nəticələr sayıdır.
Əsas məsələ hər nəticənin hansı kateqoriyaya aid olduğunu təyin
etməkdir.
Misal üçün ən yüksək neft hasilatına uyğun
α = 0.1,
γ = 0.2,
β =
0.7 qəbul edək.
Göründüyü kimi maksimum artım quyuların
N = 20 sayında
alınır. Beləliklə, maksimal neft artımı
üçün bütün variantlar k
əmsalının 0.1 intervalla 0–1 qiymətləri üçün hesablanmışdır. Bu
hesablamalar
γ-nın
α-dan asılılığı şəklində göstərilir.
Beləliklə, optimizm və pessimizm əmsalları vasitəsilə iş
şəraitinin yaxşılaşdırmaq üçün quyuların optimal sayı tapılır.
Məlumat kifayət qədər olmadıqda qərar qəbul edildikdə emosi-
yaya müraciət olunur.
Emosiya fransız
dilində həyəcanlanma deməkdir. P.V. Simono-
vun təklif etdiyi emosiya nəzəriyyəsi belədir:
Э =
П(
Н
n
-
Н
о
)
burada
Э – emosiya,
П – tələbat,
Н
Dostları ilə paylaş: