Microsoft Word qiyomat alomatlari ziyouz com doc

 
 
 
 

---

Qiyomat alomatlari. Muhammad Salamat Jabar 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
34
Nuaym ibn Hammod fikri 
Ibn Hajar aytadi: «Buxoriyning shayxi Nuaym ibn Hammod «Fitnalar» kitobida 
Dajjolga va uning chiqishiga taalluqli hadislarni rivoyat qilgan. 
Kitobdan Jubayr ibn Nozir, Shurayh ibn Ubayd, Amr ibn Asvod va Kasir ibn 
Murralarning quyidagi so‘zi keltirilgan: 
«Dajjol inson emas. U Yaman orollaridan birida yetmish halqa bilan kishanband 
qilingan shaytondir. Dajjol chiqqanida oldiga urg‘ochi eshagi keladi. Uning (eshakning) 
ikki qulog‘i orasi qirq ziro’ bo‘ladi. Eshagi ustiga misdan yasalgan minbar o‘rnatadi. 
So‘ng uni minib oladi. Dajjolga jin qabilalari ergashadi. Unga yer xazinalarini chiqarib 
berishadi». 
Ular so‘ziga binoan Ibn Sayyodning Dajjol bo‘lishi mumkin emas. Bu ishonchli kishilar, 
garchi rostgo‘y-ishonchli bo‘lsalar-da, yuqoridagi gapni biron ahli kitobdan olishgan 
bo‘lishi ehtimol» (Ibn Hajar sharhi tugadi). 
Ibn Hajar mazkur to‘rt ishonchli kishining «Dajjol inson emas, shayton», degan so‘zini 
inkor qilyapti. Ibn Hajarning hujjati shuki, agar ularning gapi tasdiqlanadigan bo‘lsa, Ibn 
Sayyodning Dajjol ekani tasavvurga sig‘may qoladi (ya’ni Ibn Sayyod Dajjol bo‘lmaydi). 
Lekin bu inkor g‘ayri maqbuldir.
Chunki Dajjol inson emas, shayton, degan so‘z Dajjolning mutlaqo inson emasligini va 
uning to‘la-to‘kis jinlarga mansubligini anglatmaydi. Ehtimol, ular xuddi Ibn Vasif 
sharhlagani kabi Dajjolni ins va jin o‘rtasidagi aralash maxluq demoqchidirlar. 
Tarixchi Ibn Vasif aytadi: «Dajjol Shaqning (mashhur folbin) o‘zi. Onasi jinlardan 
bo‘lgan. (Shaqning) otasini yaxshi ko‘rib qolib, undan farzand ko‘rgan...» 
(Bu yerda Ibn Hajarning yuqoridagi gaplari takrorlangan). 
Har nima bo‘lganda ham, menimcha – yana tag‘in Allohning o‘zi bilguvchiroq – Dajjol 
insu jin o‘rtasidagi bir maxluq yoki aniq jin-shaytonmi, bilmadimu, lekin uning inson 
(jinga aloqasiz inson) emasligi aniq. Dajjol sifatlari, fitnalari, hatto o‘ziga ishongan 
mo‘minni ham aldab-fitnalab qo‘yishi, vaholanki, u qabih ko‘rinishli, bir ko‘zli maxluq edi 
va boshqa shu kabi insonga ta’sir qilish kuchlari faqat jin-shaytonda yoki shayton bilan 
ashaddiy kofir qo‘shiluvida hosil bo‘lgan. Aralash maxluqda shunday bo‘lishi mumkin, 
xolos. 
Alloh taolo O‘z fazli karami ila bizni dunyo fitnalaridan, qabr va oxirat azobidan omon 
saqlasin. Omiyn.