Case report / Olgu sunumu

 

Yücel ve ark.    451

 

_____________________________________________________________________________________________________ 

Case report / Olgu sunumu   

 

 

 

 

 

 

 

 

Lewy cisimcikli demansın önündeki sis bulutu: Deliryum

* 

 

Nermin YÜCEL,

1

 Atakan YÜCEL,

2

 Nazan AYDIN

3 

_____________________________________________________________________________________________________ 

 

ÖZET 

 

Lewy  cisimcikli  demans  (LCD)  Alzheimerdan  sonra  en  sık  görülen  demans  türüdür,  demansa  eşlik  eden  akut 

başlangıçlı bilişsel dalgalanmalar, yönelim bozukluğu, görsel varsanılar ve uyku bozuklukları ön planda deliryum 

tanısını akla getirir. Deliryum tedavisinde yeğlenen antipsikotik tedaviler LCD’da karşılaşılan morbidite ve mortalite 

ile ilişkili nöroleptik duyarlılığı nedeniyle tabloyu kötüleştirir. Literatürde deliryum bulguları

 ile görülmesi nedeniyle 

LCD tanısı gözden kaçan nadir olgu sunumları vardır. Ayrıca LCD tedavisinde tek başına ketiyapin veya kolines

-

teraz inhibitörleri ile etkinlik elde edildiği bildirilmiştir. Bu yazıda deliryum tablosu nedeniyle tanısında güçlük yaşa

-

nan ve çeşitli tedavileri tolere edemeyen bir kadın hastanın ketiyapin ve rivastigmin kombinasyonu ile tedavisi sunul

-

muştur.

 (Anadolu Psikiyatri Derg 2015; 16(6):451-453) 

 

Anahtar sözcükler: Lewy cisimcikli demans, deliryum, ketiyapin, kolinesteraz inhibitörleri 

 

 

 

 

Fog cloud in front of the lewy bodies dementia: delirium 

 

ABSTRACT 

 

Lewy body dementia (LBD) is the second most common form of dementia after Alzheimer disease. Clinical symp-

toms include acute onset of cognitive fluctuations accompanied by dementia, visual hallucinations, disorientation 

and sleep disorders that suggest initially the diagnosis of delirium. Antipsychotic medication for the treatment of 

delirium worsens the symptoms due to neuroleptic sensitivity associated with increased morbidity and mortality 

patients with LBD. In literature, there are rare case reports with overlooked LBD that presented like delirium symp-

toms. Additionally, it was declared that quetiapine and cholinesterase inhibitors have individually efficacy on treat-

ment of LBD. In this case, we present a woman who had difficulty for diagnosis due to misdiagnosis of LCD and 

treatment with quetiapine and rivastigmine. (Anatolian Journal of Psychiatry 2015; 16(6):451-453) 

  

Key words: Lewy bodies dementia, delirium, quetiapine, cholinesterase inhibitors 

_____________________________________________________________________________________________________ 

 

GİRİŞ

 

 

Demans, bilişin  ilerleyen  kaybı  ile  giden  kronik 

nörodejeneratif  bir  hastalıktır.

1

  Genel popülas-

yonda  yaygınlığının  %0

-

5  arasında  değiştiği 

tahmin edilmektedir.

2

  Lewy cisimcikli demans 

(LCD) ise, 

Alzheimer hastalığından sonra ikinci 

s

ıklıkta  görülen  bir  demans  tipidir.

1,3-5

  Temel 

klinik belirtileri demans ile birlikte bilişsel dalga

-

lanmalar, yinele

yen görsel varsanılar ve spontan 

parkinsonizmdir.

3,6

 

Deliryum, ani bilişsel değişik

-

liklerin ve bilinç bozuklu

ğunun görüldüğü morbi

-

ditesi ve mortalitesi yüksek bir psikiyatrik tablo-

dur.

7

 Deliryum klinikte ajitasyon, uyuklama, çekil-

me ve psikoz ile ortaya çıkabilir. Genel tıbbi bir 

duruma bağlı olarak yatarak tedavi gören hasta

-

ların  %10

-30’unda,

5

 

yoğun  bakım  biriminde

 

tedavi gerektiren ciddi hastalığı olan hastalarda 

_____________________________________________________________________________________________________ 

 

* 12. Ulusal Konsültasyon Liyezon Psikiyatrisi ve Psikosomatik Tıp Kongresi

’

nde poster olarak sunulmuştur.

 

1

 

Atatürk üniversitesi, Tıp Fakültesi, Çocuk ve Ergen Psikiyatri ABD; 

2

 Psikiyatri ABD,  Erzurum, Türkiye 

3

 Bak

ırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi, Psikiyatri Kliniği,  İstanbul, Türkiye

 

Yazışma adresi / 

Correspondence address: 

Dr. Atakan YÜCEL, 

Atatürk üniversitesi, Tıp Fakültesi, Psikiyatri ABD, 

   Erzurum, Türkiye  

E-mail: [e-mail] 

Geliş tarihi: 3

0.10.2014,    Kabul tarihi: 15.12.2014,    doi: 10.5455/apd.1418797828 

Anadolu Psikiyatri Derg 2015; 16:451-453

 

 

452    Lewy cisi

mcikli demansın önündeki sis bulutu: Deliryum

  

_____________________________________________________________________________________________________ 

 

%80 

oranında deliryum görüldüğü bildirilmiştir.

8

 

Hastanın öyküsü, fizik muayenesi ve laboratuvar 

tetkiklerinde altta yatan tıbbi durumla ilgili bulgu

-

lar saptanarak deliryum tanısı kesinleştirilmelidir. 

Deliryum ve demans birbiriyle ilişkilidir, patofiz

-

yolojik d

üzenekler, kolinerjik işlev bozukluğu ve 

genetik olarak ortak özellikler bildirilmiştir.

9

 Delir-

yum ve LCD bilişsel bozulma, dikkatte dalgalan

-

malar ve algısal anorm

allikler gibi klinik benzer-

likler  taşımaktadır.  Deliryum  demans hastaları

-

nın günlük yaşam etkinliklerini azaltır, davranış

-

sal ve psikolojik belirtilerini abartır.

10

  Nöroleptik 

ilaç kullanımı LCD hastalarının artmış morbidite 

ve mortalite ile ilişkilendirilen nöroleptik duyarlılı

-

ğı  göstermesi  nedeniyle  dikkatle  seçilmelidir. 

Antiparkinson tedavi psikotik belirtileri şiddetlen

-

direbileceği  için  etkin  bir  seçenek  değildir.  Son 

yıllarda kolinesteraz inhibitörlerinin biliş ve nöro

-

psikiyatrik bulgular üzerine semptomatik düzel-

me  sağlayan  güvenli  ilaçlar  olduğu  bildirilmiş

-

tir.

11,12

 

Olgumuzda  akut  başlayan  uzun  süren 

bilişsel dalgalanmalara eşlik ederek tanı konma

-

sında zorluklara neden olan deliryum tablosunun 

LCD tanısı kesinleştirilerek ketiyapin ve rivastig

-

min ile ted

avisi sunulmuştur. 

 

 

OLGU 

 

Kırk beş yaşındaki kadın hasta böcekler görme, 

elleriyle kovma hareketi yapma, korku, yakınla

-

rını  tanıyamama,  aldatıldığını  düşünme,  nefes 

darlığı  ve  bayılma  yakınmalarıyla  kliniğimize 

başvurdu. Hastanın daha önce benzer yakınma

-

sı  olmamış.  Hipoksisine  yönelik  ileri  tetkik  ve 

konsültasyonları  sonucu  subakut  akciğer  trom

-

boembolisi  saptandı.  Hipoksiye  bağlı  deliryum 

düşünüldü  ve  emboli  tedavisi  ile  kısmi  klinik 

düzelme gözlendi. Bir ay sonra benzer yakınma

-

larla  yeniden  başvurdu. 

Laboratuvar testleri, 

radyoloji  görüntülemeleri  sonuçları  ile  göğüs 

hastalıkları  tarafından  değerlendirildi. 

Klinik 

durumunu 

açıklayacak  patoloji  saptanmadı. 

Deliryum  Derecelendirme  Ölçeği  (DDÖ)  24/30, 

Mini Mental Test (MMT) 12/30, Ekstrapiramidal 

Belirtil

eri Derecelendirme Ölçeği (EBDÖ) 46/105 

puan olarak saptandı. Tedavide sırayla n

orodol 

2.5 mg/gün, risperidon 3 mg/gün, olanzapin 10 

mg/gün  uygulandı.  Parkinson  benzeri  belirtiler 

çıkması nedeniyle ketiyapin 25 mg/gün yeğlendi

. 

Bradikinezi, rijidite nedeniyle istenen nöroloji 

konsültasyonu sonucunda parkinsonizm belirti-

leri, görsel varsanılar, nöroleptik duyarlılığı, biliş

-

sel  dalgalanmalar,  bilişsel  gerileme,  kıskançlık 

sanrısı bulguları ile LCD tanısı konuldu. Ketiya

-

pin 25 mg/gün ve rivastigmin transdermal flaster 

5mg/gün  başlandı  ve  hastanın  15  gün  sonra 

EBDÖ 23/105, MMT 18/30, DDÖ 12/30; bir ay 

sonrasında  EBDÖ  17/105,  MMT  19/30,  DDÖ 

10/30 puan ile kliniğinde iyileşme gözlendi.

 

 

TARTIŞMA

 

 

Demans  tanısı  konan  beş  hastadan  biri  LCD 

olup,  ikinci  en  sık  gör

ülen demans türlerinden-

dir.

13

 

LCD histopatolojisinde beyin sapı, serebral 

korteks ve limbik sistemde alfa-synuclein protei-

ninin birikimi ile oluşan ve eozinofi

lik sitoplazmik 

inkluzyonlar olan Lewy cisimcikleri görülür.

14-16

 

Klinikte  dalgalanma  gösteren  bilişsel  bozukluk, 

kalıcı görsel varsanılar ve parkinsonizm benze

ri 

ekstrapiramidal  motor  belirtiler  ana  bulgulardır. 

Diğer yaygın belirtiler bayılma, yineleyen düşme

-

ler, geçici bilinç kayıpları/deliryum, uyku bozuk

-

lukları, depresyon, sanrı, disotonomi ve nörolep

-

tik duyarlılığıdır. Psikotik bulgular LCD hastala

-

rının

 

%80’inde  görülen  tamamen  görsel,  canlı, 

renkli, üç boyutlu hayvan veya insan varsanıları

-

dır. Olguların %50

-

75’inde görülen bilişsel dalga

-

lanmalar deliryumu taklit eder. Deliryum, önce-

den var olan bir demans tanısının ortaya çıkma

-

sında risk etkeni olan

 

bir akut beyin işlev bozuk

-

luğudur.  Tersine,  deliryum  da  artmış  demans 

gelişme riski ile ilişkilidir.

17

 

Bu iki yönlü ilişkinin 

nedenleri tam olarak anlaşılmış değ

ildir.

9

 LCD’de 

demansa eşlik eden deliryum (bilişsel dalgalan

-

malar) tablosu hastalığın diğer belirtilerini gölge

-

leyip tanının gecikmesine yol açabilir. Literatürde

 

bizim  olgumuzda  olduğu  gibi,  ani  başlangıçlı 

uzun  süreli  konfüzyon  ve  varsanılar  ile  giden 

LCD olgularının nadiren görüldüğü bildirilmiş ve 

tanısal  zorluklardan  söz  edilmiştir.

18

 

LCD  hızla 

ilerleyen demansın olası bir nedenidir ve nedeni 

belirlenemeyen  konfüzyonel  durumların  ayırıcı 

tanısında  yer  almalıdır.  Tedavide  kullanılacak 

antipsikotik ilaçlar nörolept

ik duyarlılığı nedeniy

-

le dikkatle seçilmelidir.

19

 Antiparkinson ilaçlar ise 

psikotik  belirtileri  şiddetlendirebilme  potansiye

-

line sahiptir.

19

 Kolinesteraz inhibitörleri genellikle 

varsanıları ortadan kaldırmış, bilişi iyileştirmiş ve 

davranış bozukluklarını azaltmıştır.

19

 

 

Bir atipik antipsikotik ilaç olan ketiyapinin LCD'de 

davranışsal  belirtileri  azalttığı,  deliryum,  varsa

-

nılar, saldırganlık ve uyku bozukluklarında etkin 

olduğu  gösterilmiştir.  Ketiyapinin  klinik  olarak 

önemli tek ya

n etkisi daha yavaş bir ilaç titras

-

yonu  ile  kısmen  önlenebilen  ortostatik  hipotan

-

siyondur, bunun dışında iyi 

tolere edilir.

19-21

 LCD 

hastalarında  olgumuzda  olduğu

  gibi, ketiyapin 

ve rivastigmin kombinasyonu etkin ve güvenli bir 

seçenek olarak düşünülebilir.

 

 

Anatolian Journal of Psychiatry 2015; 16:451-453  

 

 

Yücel ve ark.    453

 

_____________________________________________________________________________________________________ 

 

 

KAYNAKLAR 

 

  1. Li X, Rastogi P, Gibbons JA, Chaudhury S. Visuo-

cognitive skill deficits in Alzheimer's disease and 

Lewy body disease: A comparative analysis. Ann 

Indian Acad Neurol 2014; 17:12-18. 

  2. Zaccai J, McCracken C, Brayne C. A systematic 

review of prevalence and incidence studies of 

dementia with Lewy bodies. Age Ageing 2005; 

34:561-566. 

  3. Ghika J. [Diffuse Lewy body disease]. Rev Med 

Suisse Romande 2000; 120:843-846. 

  4.  Kosaka K. Lewy body disease and dementia with 

Lewy bodies. Proc Jpn Acad Ser B Phys Biol Sci 

2014; 90:301-306. 

  5. Zweig YR, Galvin JE. Lewy body dementia: the 

impact on patients and caregivers. Alzheimers 

Res Ther 2014; 6:21. 

  6. Fujishiro H, Iseki E, Nakamura S, Kasanuki K, 

Chiba Y, Ota K, et al. Dementia with Lewy bodies: 

early diagnostic challenges. Psychogeriatrics 

2013; 13:128-138. 

  7. Gleason OC. Delirium. Am Fam Physician 

2003:1027-1034. 

  8. Vasilevskis EE, Han JH, Hughes CG, Ely EW. 

Epidemiology and risk factors for delirium across 

hospital settings. Best Pract Res Clin 

Anaesthesiol 2012; 26:277-287. 

  9. Gore RL, Vardy ER, O'Brien JT. Delirium and 

dementia with Lewy bodies: distinct diagnoses or 

part of the same spectrum? J Neurol Neurosurg 

Psychiatry 2015; 86:50-59. 

10. Hasegawa N, Hashimoto M, Yuuki S, Honda K, 

Yatabe Y, Araki K, et al. Prevalence of delirium 

among outpatients with dementia. Int Psycho-

geriatr 2013; 25:1877-1883. 

11. Wang HF, Yu JT, Tang SW, Jiang T, Tan CC, 

Meng XF, et al. Efficacy and safety of cholines-

terase inhibitors and memantine in cognitive 

impairment in Parkinson's disease, Parkinson's 

disease dementia, and dementia with Lewy 

bodies: systematic review with meta-analysis and 

trial sequential analysis. J Neurol Neurosurg 

Psychiatry 2014; 86:135-143. 

12. Mosimann UP, McKeith IG. Dementia with lewy 

bodies--diagnosis and treatment. Swiss Med Wkly 

2003; 133:131-142. 

13. McKeith IG, Dickson DW, Lowe J, Emre M, 

O'Brien JT, Feldman H, et al. Diagnosis and man-

agement of dementia with Lewy bodies: third 

report of the DLB Consortium. Neurology 2005; 

65:1863-1872. 

14. Bourdenx M, Bezard E, Dehay B. Lysosomes and 

alpha-synuclein form a dangerous duet leading to 

neuronal cell death. Front Neuroanat 2014; 8:83. 

15. Kovari E, Horvath J, Bouras C. Neuropathology of 

Lewy body disorders. Brain Res Bull 2009; 

80:203-210. 

16. Spillantini MG, Schmidt ML, Lee VM, Trojanowski 

JQ, Jakes R, Goedert M. Alpha-synuclein in Lewy 

bodies. Nature 1997; 388:839-840. 

17. Vardy E, Holt R, Gerhard A, Richardson A, 

Snowden J, Neary D. History of a suspected 

delirium is more common in dementia with Lewy 

bodies than Alzheimer's disease: a retrospective 

study. Int J Geriatr Psychiatry 2014; 29:178-181. 

18. Bahat G, Tufan F, Akin S, Erten N, Karan MA. 

Probable dementia associated with Lewy body 

pathology as a cause of prolonged acute confusi-

onal state in a 79-year-old patient. Aging Clin Exp 

Res 2012; 24:200-202. 

19. Rice T, Dobry Y, Wang E, Novakovic V, Sher L. 

Cognitive effects of quetiapine in a patient with 

dementia with Lewy bodies. Psychogeriatrics 

2013; 13:52-57. 

20. Takahashi H, Yoshida K, Sugita T, Higuchi H, 

Shimizu T. Quetiapine treatment of psychotic 

symptoms and aggressive behavior in patients 

with dementia with Lewy bodies: a case series. 

Prog Neuropsychopharmacol Biol Psychiatry 

2003; 27:549-553. 

21. Drach LM. [Drug treatment of dementia with Lewy 

bodies and Parkinson's disease dementia--com-

mon features and differences]. Med Monatsschr 

Pharm 2011; 34:47-52. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Anadolu Psikiyatri Derg 2015; 16:451-453