Türk Psikiyatri Dergisi 2016;27(2): 138-42 Farklı Demansı Olan Üç Olguda Biriktirme Davranışı 2

138

Türk Psikiyatri Dergisi 2016;27(2):138-42

Farklı Demansı Olan Üç Olguda Biriktirme Davranışı 

2

Bilgen BİÇER KANAT

1

, Umut ALTUNÖZ

2

, Sevinç KIRICI

3

,  

Gülbahar BAŞTUĞ

4

, Erguvan Tuğba ÖZEL KIZIL

5

 

Geliş Tarihi:

 12.03.2014  -  Kabul Tarihi: 07.11.2014

Bu makale 9-13 Ekim 2012 tarihlerinde 48. Ulusal Psikiyatri Kongresi, Bursa’da poster bildiri (no. 152) olarak sunulmuştur.

1

Uzm., Psikiyatri Kl., Bergama Devlet Hastanesi, İzmir. 

2

Uzm., Psikiyatri Kl., Şanlıurfa Devlet Hastanesi, Şanlıurfa. 

3

Psik., 

5

Doç., Psikiyatri AD., Geriyatrik Psikiyatri 

Birimi, Ankara Üniv. Tıp Fak., 

4

Psik. Doç., Ankara Üniv. Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu, Ankara.

Dr. Erguvan Tuğba Özel Kızıl, e-posta: [e-mail]     

doi: 10.5080/u7992     

ÖZET

Giriş:

 Gereksinim duyulmayan, maddi değeri düşük, kullanılmayacak 

durumda olan nesne ya da eşyaların toplanması ve saklanması olarak 

tanımlanan biriktirme davranışı yaşlılarda gençlere kıyasla daha sık gö-

rülmektedir. Demansta da biriktirme davranışının yaygınlığının %22 

civarında olduğu bildirilmektedir. Bu makalede yaşlılarda, özellikle de-

mansı olan yaşlılarda sık görülen bu bozukluğa klinisyenlerin farkında-

lığını arttırmak amacıyla biriktiriciliği bulunan üç farklı tipte demans 

olgusu sunulmuştur. 

Olgular:

 Bu olgulardan ilki yakınlarından sözel ve fiziksel ajitasyon 

gibi davranış değişiklikleri ortaya çıkmadan önce eski eşyaları biriktir-

diği öğrenilen ve  frontotemporal demans tanısı alan bir hastadır. İkinci 

olgu unutkanlık yakınmaları ile başvuran, Alzheimer Hastalığı’na bağlı 

demans tanısı alan ve izleminde kağıt biriktirme davranışı sergileyen 

bir hastadır. Diğer olgu ise görsel varsanılar, unutkanlık, eski eşyaları 

biriktirme ve depresif belirtileri olan, Lewy Cisimcikli Demans tanısı 

alan bir olgudur.

Tartışma:

 Üç farklı türde demans tanısı alan olguda demansın erken 

evrelerinde biriktirme davranışının bulunduğu dikkat çekmektedir.

Yaşlılık çağında başlayan biriktirme davranışının demans için öncül 

belirtilerden olabileceği veya demans sürecinde biriktirme davranışının 

ortaya çıkabileceği  akılda tutulmalıdır.

Anahtar Sözcükler: 

Biriktirme davranışı, demans, yaşlılık

SUMMARY 

Hoarding Behavıour in Three Different Types of Dementia Cases

Introduction:

 Hoarding behaviour, which is generally defined as 

collecting and keeping unnecessary, cheap objects or things that can 

not be used, is more common in elderly than young people. The 

prevelance of hoarding behaviour in dementia was reported as 22%. 

In this paper, three different types of dementia cases are presented in 

order to emphasize the clinical awareness for hoarding disorder, which 

is common in the elderly, especially those with dementia.

Cases: 

The first case is a patient with a diagnosis of frontotemporal 

dementia who was collecting old things before the appearance of 

bahavioural changes like verbal and physical agitation. The second one 

is a patient who was admitted with complaints of forgetting, diagnosed 

as having Alzheimer’s Disease and presented with paper hoarding 

behavior in his clinical follow-up. The last patient was presented with 

visual hallucinations, forgetting, collecting old things and depressive 

symptoms. He received a diagnosis of Lewy body dementia.

Discussion: 

It is prominent that all three different dementia cases 

hoarding behavior at early stages of dementia. It should be kept in 

mind that hoarding behavior which begins at late life might be a sign of 

dementia or it might appear in the dementia process. 

Keywords: 

Hoarding, dementia, elderly

139

GİRİŞ

Kompulsif biriktirme/istifleme genellikle gereksinim duyul-

mayan, maddi değeri düşük, kullanılmayacak durumda olan 

nesne ya da eşyaların toplanması ve saklanması olarak tanım-

lanmaktadır (Frost ve ark. 1995). Bu durum “sillogomani” 

olarak da adlandırılabilmektedir (Clark ve ark. 1975). Yakın 

tarihte yapılmış bazı epidemiyolojik araştırmalarda erişkin-

lerde klinik olarak anlamlı kompulsif biriktirme davranışı-

nın sıklığı %2-5 olarak bildirilmiştir (Iervolino ve ark. 2009, 

Samuels ve ark. 2008). Yaşam alanını daraltabilen, kişinin evi-

ni kullanmasına engel olabilen bu durum kendisinin ve yakın 

çevresinin yaşam kalitesini ve işlevselliğini bozan bir halk sağ-

lığı sorunudur. Bu bozukluk günlük aktiviteleri engellemekte 

ve beraberinde güvenlik tehdidi (yangın ve düşme nedeniy-

le) ve ciddi sağlık sorunları (enfeksiyonlar, böcek sokmaları 

vb.) oluşturabilmektedir (Frost ve ark. 2000). Özellikle yaşlı 

popülasyonu göz önüne alındığında sağlık problemleri daha 

ciddi boyutlara taşınmakta, bakımverenler açısından da ciddi 

yüke neden olabilmektedir (Frost ve ark. 2000).

Geçmişte Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) ile birlikte ta-

nımlanan kompulsif biriktirme davranışının ayrı bir durum 

olabileceği ve farklı bir tanı olarak ele alınması önerilmektedir 

(Fontenelle ve ark. 2004, Grisham ve ark. 2005). 2013 yı-

lında yayınlanan DSM-5’te biriktiricilik bozukluğu “Obsesif 

Kompulsif ve İlişkili Bozukluklar” başlığı altında ayrı bir tanı 

olarak yer almıştır. Bu tanı için nörokognitif bozukluklar dahil 

diğer psikiyatrik ve tıbbi durumların dışlanması önerilmekte-

dir. Frontotemporal demans ya da Alzheimer Hastalığı gibi 

dejeneratif bozukluklarda toplama davranışının yavaş geliştiği 

ve sonradan ortaya çıktığı vurgulanmaktadır. Ayrıca toplama 

davranışının yanında bu hastalarda disinhibisyon davranış-

ları, özbakımlarında azalma ve ev içi bakımsızlık bulunduğu 

bildirilmiştir (American Psychiatric Association 2013).

OKB hastalarının yaklaşık olarak üçte birinde kompul-

sif biriktirme görüldüğü bildirilmiştir (Hartl ve ark. 2005). 

Kompulsif biriktirme davranışı OKB’nin dışında şizofreni 

(Luchins ve ark. 1992), depresyon (Frost ve ark. 2011), ano-

reksia nervosa (Frankenburg 1984), dikkat eksikliği ve hipe-

raktivite bozukluğu (Hartl ve ark. 2005) ve demans (Hwang 

ve ark. 1997, Hwang ve ark. 1998) gibi birçok nöropsikiyat-

rik bozuklukla ilişkili bulunmuştur. Bununla beraber genel-

likle yaşlılarda görülen ve sosyal içe çekilme ile seyreden kom-

pulsif biriktiricilik Diyojen sendromu olarak bilinmektedir. 

Diyojen sendromuna sahip olguların bazılarında demansın 

varlığı bildirilmiştir (Zuliani ve ark. 2013). 

Yaşlılarda kompulsif biriktirme davranışının daha fazla gö-

rüldüğü öne sürülmekle birlikte, geniş kapsamlı çalışmalara 

rastlanmamaktadır. Bir çalışmada huzurevinde kalan yaşlıla-

rın %15’inde, toplum içinde yaşayanların %25’inde kom-

pulsif biriktirme davranışı olduğu saptanmıştır (Marx ve 

Cohen-Mansfield 2003). Bu çalışmada kompulsif biriktirme 

davranışı bulunan ve bulunmayan yaşlılar kıyaslandığında iş-

levsellik, diğer ajitasyon davranışları ve psikotik belirtiler dı-

şında sosyodemografik (yaş, eğitim, cinsiyet vb.) ya da klinik 

açıdan (demans, bilişsel bozulma ya da diğer hastalıklar) fark-

lılık bulunmamıştır (Marx ve Cohen-Mansfield 2003). 

Demans hastalarında yapılan iki çalışmada biriktirme davra-

nışının sıklığı %36 (Hwang ve ark., 1997) ve %22.6 (Hwang 

ve ark. 1998) olarak bildirilmiştir. Biriktirme davranışının 

farklı tipte demanslarda görülebildiği ve bu hastalarda tek-

rarlayıcı davranışlar, hiperfaji ve eşya çalmanın daha yaygın 

olduğu saptanmıştır (Hwang ve ark. 1998). 

Ülkemizde Altunöz ve arkadaşları (2012) Cohen-Mansfield 

Ajitasyon Envanteri kullanarak yaptıkları çalışmalarında 

istiflemenin negativizm ile birlikte demans hastalarında di-

ğer ajitasyon davranışlarından ayrı bir boyut olduğunu 

göstermişlerdir.

Bu makalede yaşlılarda, özellikle demansı olan yaşlılarda sık 

görülen bu bozukluğa klinisyenlerin farkındalığını arttırmak 

amacıyla biriktiriciliği bulunan üç farklı tipte demans olgusu 

sunulmuştur. 

Olgu 1:

 İB, 74 yaşında, eğitimsiz, emekli işçi, erkek hasta. 

Geriyatrik Psikiyatri polikliniğine 4 yıl önce başlayan hu-

zursuzluk, sinirlilik, eşiyle kavga etme, çocuklara küfretme, 

kadınlara sözel tacizde bulunma, camide türkü söyleme gibi 

uygunsuz davranışlarda bulunma nedeniyle başvurmuştur. Bu 

davranış sorunları ortaya çıkmadan birkaç yıl önce hastanın 

eski halı, gazete, kalem, çakmak, bitmiş otobüs kartı biriktir-

diği, bu eşyalar nedeniyle evde adım atacak yer kalmadığı, bu 

eşyaları neden biriktirdiğini açıklayamadığı yakınlarından öğ-

renilmiştir. Psikiyatrik muayenede düşünce içeriğinde fakir-

leşme, duygulanımında küntlük ve içgörü kaybı saptanmıştır. 

Kraniyel Bilgisayarlı Tomografi‘de diffüz serebral kortikal at-

rofi, Pozitron Emisyon Tomografi görüntülemesinde bilate-

ral frontal ve temporal lobda hipometabolizma gözlenmiştir. 

Nöropsikolojik testleri frontotemporal işlevlerde bozulma 

(Tablo 1) ile uyumlu bulunan hasta Neary Tanı Ölçütleri’ne 

göre (1998) frontotemporal demans tanısıyla izleme alınmış-

tır. İzleminde hastaya davranış bozuklukları ve insomnia için 

Olanzapin 5mg/gün ile Essitalopram 10mg/gün tedavisi ve-

rilmiş, Olanzapinden fayda görmeyince kesilerek Risperidon 

1-2mg/gün başlanmış, biriktirme davranışları dahil ajitasyo-

nunun azaldığı öğrenilmiştir. Tedaviye yaklaşık olarak bir yıl 

devam edilmiş, sonrasında bradikinezi saptanması nedeniyle 

Risperidon dozu azaltılarak kesilmiş ve Ketiapin 25mg/gün 

önerilmiştir. 

Olgu 2: 

NB, 66 yaşında, lise mezunu, emekli memur, er-

kek hasta. Geriyatrik Psikiyatri polikliniğine 3 yıl önce baş-

layan, söylenenleri hatırlayamama, eşyaları koyduğu yeri 

unutma  nedeniyle başvurmuştur. Yapılan psikiyatrik mu-

ayenesi ve nöropsikolojik testlerinde yakın bellek ve dikkat 

bozukluğu başta olmak üzere, apraksi, lisan bozukluğu ve 

140

yürütücü işlevlerde bozukluk saptanmıştır (Tablo 1). Kraniyel 

Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG)’sinde yaygın kor-

tikal atrofi izlenmiştir. National Institute of Neurological and 

Communicative Disorders and Stroke and the Alzheimer’s 

Disease and Related Disorders Association (NINCDS–

ADRDA) tanı ölçütlerine göre (1984) Alzheimer Hastalığı’na 

bağlı demans tanısıyla izlenen hastanın ilk başvurusundan 

yaklaşık bir yıl sonra evden çıkıp gitme ve kağıt biriktirme 

(dolaplar dolusu eski gazete ve kağıt) gibi davranışları ortaya 

çıkmıştır. Yaklaşık 4 yıldır izlenmekte olan hastaya ilk olarak 

Rivastigmin patch 5-10cm2/gün ve Essitalopram 10mg/gün 

şeklinde ilaç tedavisi başlanmış, puanlarındaki hızlı düşüş ne-

deniyle bir yıl sonra Memantin 20mg/gün eklenmiştir. 2 yıl 

önce inkontinansı başlayan hastanın ara ara eşine fiziksel şid-

det uygulama, evden kaçma gibi davranış bozuklukları olmuş 

ve Ketiapin 25-50mg/gün tedaviye eklenmiştir. Biriktirme 

davranışı azalan hastanın son puanı 4/30 olarak saptanmıştır.

Olgu 3:

 CFT, 81 yaşında, lise mezunu, emekli memur, erkek 

hasta. Geriyatrik Psikiyatri polikliniğine iştahsızlık, uyukla-

ma, moral bozukluğu, unutkanlık ve böcekler görme yakın-

malarıyla kızı ile beraber başvurmuştur. Birkaç aydır eşyaları-

nı koyduğu yerleri unuttuğu, geceleri kalkıp dolaştığı, kabus 

gördüğü, uykusunda rüyalarının içeriğine göre hareket ettiği 

öğrenilmiştir. Unutkanlığının yaklaşık bir buçuk yıldır oldu-

ğu, yavaş yavaş arttığı, ancak son birkaç aydır daha huzursuz, 

uykusuz hale geldiği bildirilmiştir. Hastanın kızı babasının 

bir süredir evde dolaşan kadınlardan bahsettiğini, ancak son 

zamanlarda evde böcekler gördüğünü ve tüm evi kolonyay-

la yıkadığını anlatmıştır. Ayrıca hastanın sokaktan bulduğu 

plastik şişeleri, saksıları, yiyecek kaplarını balkonunda birik-

tirdiği, bu nedenle balkonun kullanılamayacak hale geldiği 

de öğrenilmiştir. Psikiyatrik muayenesinde ve nöropsikolojik 

değerlendirmesinde depresif duygudurumu, yakın bellek ve 

dikkat bozukluğu (Tablo 1), görsel varsanıları ve REM (Rapid 

Eye Movement) uykusu davranış bozukluğu olduğu saptan-

mıştır. Kraniyel MRG‘de bilateral temporoparietal atrofi iz-

lenmiştir. Hasta Lewy Cisimcikli Demans (Mc Keith ve ark 

2005) tanısı ile takibe alınmıştır. Hastaya Rivastigmin patch 

5-10cm2/gün, Essitalopram 10-15mg/gün, Melatonin 3mg/

gün başlanmış, izlemde ajitasyon davranışları artarak devam 

eden hastaya Ketiapin 50-150mg/gün eklenmiş, ancak ilaç 

tedavisinden fayda görmemiştir. Hasta bir yıl kadar önce ak-

ciğer enfeksiyonu nedeniyle ex olmuştur.

Olgulara SMMT (Güngen ve ark. 2002), Saat Çizme Testi 

(SÇT) (Can ve ark. 2010), Bilgilendiriciye Uygulanan Bilişsel 

Kayıp Anketi (BİLKAN) (Özel-Kızıl ve ark. 2010), İşlevsel 

Faaliyetler Anketi (İFA) (Selekler ve ark. 2004), Cohen-

Mansfield Ajitasyon Envanteri (CMAE) (Özel-Kızıl ve ark. 

2012), Cornell Demansta Depresyon Ölçeği (CDDÖ) 

(Amuk ve ark. 2003) ve  İz Sürme Testi (İST) (Cangöz ve 

ark. 2007) uygulanmıştır. Olgulara ait test sonuçları ve kesme 

puanlarına göre değerlendirilmesi Tablo 1’de yer almaktadır. 

SMMT için ölçeğin kesme değerinin 24/25 olarak kullanıl-

ması önerilmektedir. Beş üzerinden değerlendirilen SÇT için 

kesme puanı 3 olarak kullanılmıştır. BİLKAN’ın Türkçe uyar-

lamasının kesme puanı 3.4 olarak alınmıştır. CMAE çeşitli 

ajitasyon belirtilerinin sıklığını değerlendiren Likert tipinde 

1- hiçbir zaman ile 7- bir saatte birkaç kez arasında puanla-

nan toplam 29 maddeden oluşmaktadır. Ölçeğin 23. ve 24. 

maddeleri sırasıyla nesne saklama ve nesne biriktirme olup is-

tifçilik ile ilişkilidir. CDDÖ’de 8 ve üzerindeki toplam puan 

depresyonu düşündürmektedir. İST A ve B olmak üzere iki 

formdan oluşmaktadır. A formunda deneklerden 25’e kadar 

sayıları sırayla birleştirmeleri, B formunda ise bir rakam, bir 

harf olmak üzere sırasıyla rakamları 1’den 13’e kadar, harfleri 

TABLO 1.

 Olguların Nöropsikolojik Değerlendirme Sonuçları.

Nöropsikolojik testler

Frontotemporal demans olgusu 

(1. olgu)

Alzheimer hastalığı olgusu 

(2. olgu)

Lewy cisimcikli demans olgusu 

(3. olgu)

SMMT puanı

24/30 (+)

9/30 (+)

18/30 (+)

SÇT puanı

2/5 (+)

0/5 (+)

2/5 (+)

CDDÖ  puanı

9 (+)

10 (+)

10 (+)

İFA puanı

13/30 (+)

23/30 (+)

18/30 (+)

BİLKAN puanı 

3,3 (-)

4,3 (+)

4,5 (+)

CMAE puanı

69

23.madde:6/7

24.madde:6/7

106

23.madde:6/7

24.madde:6/7

47

23.madde:5/7

24.madde:5/7

İST-A toplam süre

+ (332 sn)

+ (>300sn)

(119sn)

İST-B toplam süre

+ (>300sn) 

+ (>300sn)

+ (305sn) 

+: kesme puanın ya da norm değerlerin altındaki/üstündeki değerlere karşılık gelip, nöropsikolojik test sonucunun normal sınırlar dahilinde olmadığı anlamına 

gelmektedir. 

-:  Nöropsikolojik test sonucunun normal sınırlar dahilinde olduğu anlamına gelmektedir. 

SMMT: Standardize Mini Mental Test, SÇT: Saat Çizme Testi, BİLKAN: Bilgilendiriciye Uygulanan Bilişsel Kayıp Anketi,

İFA: İşlevsel Faaliyetler Anketi, CMAE: Cohen- Mansfield Ajitasyon Envanteri, CDDÖ: Cornell Demansta Depresyon Ölçeği, İST: İz Sürme Testi.

141

A’dan İ’ye kadar birleştirmeleri istenmektedir. Uygulama sü-

resi değerlendirmeye alınmaktadır. 

TARTIŞMA

Bu yazıda biriktirme davranışı sergileyen üç farklı tipte de-

mans olgusu sunulmuştur. İlk olguda biriktirme davranışı 

diğer frontotemporal demans belirtilerinden önce ortaya 

çıkmıştır, diğer iki olguda ise demansın ilerlemesinden sonra 

görülmüştür. Olguların hepsinde yapılan nöropsikolojik de-

ğerlendirmede frontal işlevlerin etkilendiği ve depresif belirti-

lerin de bulunduğu dikkat çekmektedir. 

İlişkili yazında başta Alzheimer tipi demans olmak üzere fark-

lı demans olgularında biriktiriciliğin görüldüğü bildirilmiştir 

(Hwang ve ark. 1998, Rabinowitz ve ark. 2005, Nakaaki ve 

ark. 2007). Nakaaki ve arkadaşları (2007) tarafından bildi-

rilen frontotemporal demans olgusunda da çöpleri biriktir-

me davranışı diğer belirtilerden yaklaşık olarak üç yıl önce 

ortaya çıkmış, sonrasında aşırı tatlı tüketme, kumar oynama 

ve uygunsuz cinsel içerikli davranışlar başlamıştır. Bu çalış-

malarda biriktirme davranışı olan demans olgularında berabe-

rinde hiperfaji, çalma ve tekrarlayıcı davranışlar bulunduğuna 

da işaret edilmiştir. Bizim olgularımızda ise bu davranışlara 

rastlanmamıştır. 

Biriktirme davranışı demans olgularında ajitasyon davranı-

şı olarak ele alınmaktadır (Cohen-Mansfield ve ark. 1996). 

Olguların üçünde de ajitasyon davranışlarının sıklığını değer-

lendiren CMAE’nin biriktiricilikle ilgili madde puanları ve top-

lam puanlar yüksek bulunmuştur. Demans hastalarında yapı-

lan faktör analizi çalışmalarında da CMAE’ndeki eşya saklama 

(23. madde) ve eşya biriktirme (24. madde) maddelerinin ayrı 

bir faktör oluşturduğu ve demansın her evresinde benzer sıklık-

ta (yaklaşık olarak %20-30) görüldüğü saptanmıştır (Cohen-

Mansfield ve ark. 1989, Suh 2004, Rabinowitz ve ark. 2005, 

Majic ve ark. 2012). Suh (2004) eşya biriktirme ve saklama 

davranışının Alzheimer Hastalığı olanlarda vasküler demans 

hastalarına göre daha sık (%38/%15) görüldüğünü bulmuştur. 

Bu bulgulardan yola çıkarak yazarlar demansta biriktiriciliğin 

daha özgül psikopatolojik mekanizmaları olabileceğinden bah-

setmişlerdir (Majic ve ark. 2012, Zuidema ve ark. 2007).

Kompulsif biriktiriciliği olan hastaların dikkat (Grisham ve 

ark. 2007) ve görsel bellek (Hartl ve ark. 2004) ile karar verme 

(Lawrence ve ark. 2006, Nakaaki ve ark. 2007) ve kategorize 

etme (Luchian ve ark. 2007, Wincze ve ark. 2007, Grisham 

ve ark. 2010) gibi yürütücü işlevleri ölçen nöropsikolojik 

testlerde düşük performans sergiledikleri gösterilmiştir. Ek 

olarak, beyin hasarı sonrası başlayan kişilik değişiklikleri ve 

sosyal işlevsellikte bozulmaya eşlik eden biriktirme davranışı-

nın medial prefrontal ve orbitofrontal korteksle ilişkili olduğu 

olgular tanımlanmıştır (Volle ve ark. 2002, Anderson ve ark. 

2005). Başka bir çalışmada da frontotemporal demans hasta-

larında görülen kompulsif davranışların bilateral globus palli-

dus, sol putamen ve sol temporal lob atrofisiyle ilişkili olduğu 

saptanmıştır (Perry ve ark. 2012).

Bu çalışmaların sonuçlarından yola çıkılarak demans hasta-

larında görülen biriktiriciliğin bozulan frontal işlevler ile iliş-

kili olduğu düşünülebilir. Nitekim sunulan olgular her ne 

kadar farklı demans tanıları almış olsalar da İST ve SÇT ile 

değerlendirilen frontal işlevlerinin bozuk olduğu izlenmiştir. 

Dolayısıyla, biriktiricilik tıpkı diğer davranışsal/nöropsikiyat-

rik belirtiler gibi farklı demanslarda ortaya çıkabilen, özellikle 

frontal lobun disfonksiyonuyla ilişkili, ortak bir belirti olabilir. 

Wang ve arkadaşları (2012) yaptıkları bir çalışmada Alzheimer 

demansı olan hastalarda biriktiriciliğin özellikleri ve altta ya-

tan nedenlerini araştırmış; bu davranışların demans belirtileri, 

önceki kişilik özellikleri ve geçmişteki ekonomik krizlerin tek-

rar yaşantılanması ile ilişkili olabileceğini bildirmişlerdir. Bu 

yazıda bahsedilen olguların demans öncesinde eşya biriktirme 

ya da obsesyon öyküleri bulunmamaktadır. 

Demans hastalarında görülen biriktiriciliğin sağaltımında se-

retonerjik ve antipsikotik ilaçların (Mendez ve Shapira 2008, 

Suh ve ark. 2006, Rabinowitz ve ark. 2007) yanısıra davra-

nışsal yöntemlerin kullanılması önerilmektedir (Baker ve ark. 

2011). 

Sonuç olarak, özellikle yaşlılık çağında ortaya çıkan biriktir-

me davranışında ayırıcı tanı açısından demansın akla gelme-

si gereklidir. Ayrıca demans tanısı alan olgularda da izlemde 

biriktirme davranışının ortaya çıkabileceği, klinik değerlen-

dirmede sorgulanması gerektiği düşünülmektedir. Demansta 

disinhibisyon nedeniyle ortaya çıkan ve ajitasyon davranışları 

arasında sınıflandırılan biriktiriciliğin farklı nedenleri olabile-

ceği gözönünde bulundurulmalı ve her hasta için başta dav-

ranışçı olmak üzere uygun sağaltım yöntemleri kullanılarak 

bakım veren yükünün azaltılması hedeflenmelidir.

KAYNAKLAR

Altunöz U, Özel Kızıl ET, Kırıcı S ve ark. (2014) Demans Hastalarında Cohen 

Mansfield Ajitasyon Envanteri ile Değerlendirilen Ajitasyon Boyutlarının 

Araştırılması. Turk Psikiyatri Derg 25 (baskıda, doi: 10.5080/u7628).

American Psychiatric Association (2013) Diagnostic and Statistical Manual 

of Mental Disorders, Fifth Edition, Arlington, VA, American Psychiatric 

Association s. 247-251.

Amuk T, Karadağ F, Oğuzhanoğlu N ve ark. (2003) Reliability and validity of the 

Cornell Scale for Depression in Dementia in an elderly Turkish population. 

Turk Psikiyatri Derg 14:263-71.

Anderson SW, Damasio H, Damasio AR  (2005) A neural basis for collecting 

behaviour in humans. Brain 128:201-212.

Baker JC, LeBlanc LA, Raetz PB ve ark. (2011) Assessment and treatment of 

hoarding in an individual with dementia. Behav Ther 42:135-42.

142

Can SS, Özel-Kızıl ET, Varlı M ve ark. (2010) Psychometric Properties of the 

Turkish Versions of Three Different Clock Drawing Tests in Patients with 

Dementia. Archives of Neuropsychiatry 47:91-95.

Cangöz B, Karakoç E, Selekler K (2007) İz Sürme Testi’nin 50 yaş ve üzeri Türk 

yetişkin ve yaşlı örneklemi üzerindeki norm belirleme ve geçerlik-güvenirlik 

çalışmaları. Turkish Journal of Geriatrics 10:73-82.

Clark AN, Mankikar GD, Gray I (1975) Diogenes syndrome. A clinical study of 

gross neglect in old age. Lancet 15;1(7903):366-8.

Cohen-Mansfield J, Marx MS, Rosenthal AS (1989) A description of agitation in 

a nursing home. J Gerontol 44:77–84.

Cohen-Mansfield J (1996) Conceptualization of agitation: results based on the 

Cohen-Mansfield Agitation Inventory and the Agitation Behavior Mapping 

Instrument. Int Psychogeriatr 8:309-15.

Güngen C, Ertan T, Eker E, Yaşar R, Engin F (2002) Standardize Mini Mental 

Test’in Türk Toplumunda Hafif Demans Tanısında Geçerlik ve Güvenilirliği. 

Turk Psikiyatri Derg 13:273-281.

Fontenelle LF, Mendlowicz MV, Soares ID ve ark. (2004) Patients with obsessive-

compulsive disorder and hoarding symptoms: a distinctive clinical subtype? 

Compr Psychiatry 45:375-83.

Frankenburg FR (1984) Hoarding in anorexia nervosa. Brit J Med Psychol 57: 

57-60.

Frost RO, Hartl TL, Christian R ve ark. (1995) The value of possessions in 

compulsive hoarding: Patterns of use and attachment. Behav Res Ther 33: 

897-902.

Frost RO, Steketee G, Williams L (2000) Hoarding: A community health 

problem. Health and Social Care in the Community 8:229-234.

Frost RO, Steketee G, Tolin DF (2011) Comorbidity in hoarding disorder. 

Depress Anxiety 28:876-84. 

Grisham JR, Brown TA, Liverant GI ve ark. (2005) The distinctiveness of 

compulsive hoarding from obsessive-compulsive disorder. J Anxiety Disord 

19:767-79.

Grisham JR, Brown TA, Savage CR ve ark. (2007) Neuropsychological 

impairment associated with compulsive hoarding. Behav Res Ther 45:1471-

1483.

Grisham JR, Norberg MM, Williams AD ve ark. (2010) Categorization and 

cognitive deficits in compulsive hoarding. Behav Res Ther 48:866–872.

Güngen C, Ertan T, Eker E ve ark. (2002) Standardize Mini Mental Test’in 

Türk Toplumunda Hafif Demans Tanısında Geçerlik ve Güvenilirliği. Turk 

Psikiyatri Derg 13:273-281.

Hartl T, Frost RO, Allen GJ ve ark. (2004) Actual and perceived memory deficits 

in individuals with compulsive hoarding. Depress Anxiety 20:59–69.

Hartl TL, Duffany SR, Allen GJ ve ark. (2005) Relationships among compulsive 

hoarding, trauma, and attention-deficit/hyperactivity disorder. Behav Res 

Ther 43:269-76.

Hwang JP, Yang CH, Tsai SJ ve ark. (1997) Behavioural disturbances in 

psychiatric inpatients with dementia of the Alzheimer’s type in Taiwan. Int J 

Geriatr Psychiatry 12:902-906.

Hwang JP, Tsai SJ, Yang CH ve ark. (1998) Hoarding behavior in dementia: A 

preliminary report. Am J Geriatry Psychiatry 6:285-289. 

Iervolino AC, Perroud N, Fullana MA ve ark. (2009) Prevalence and heritability 

of compulsive hoarding: a twin study. Am J Psychiatry 166:1156-61. 

Lawrence NS, Wooderson S, Mataix-Cols D ve ark. (2006) Decision making and 

set shifting impairments are associated with distinct symptom dimensions in 

obsessive-compulsive disorder. Neuropsychology 20:409-419.

Luchian SA, McNally RJ, Hooley JM ve ark. (2007) Cognitive aspects of 

nonclinical obsessive compulsive hoarding. Behav Res Ther 45:1657-1662.

Luchins DJ, Goldman MB, Lieb M ve ark. (1992) Repetitive behaviors in 

chronically institutionalized schizophrenic patients. Schizophr Res 8:119–

23.

Majić T, Pluta JP, Mell T ve ark. (2012) Correlates of agitation and depression 

in nursing home residents with dementia. Int Psychogeriatr 24:1779-89.

Marx MS, Cohen-Mansfield J (2003) Hoarding behavior in the elderly: a 

comparison between community-dwelling persons and nursing home 

residents. Int Psychogeriatr 15:289-306. 

McKeith I, Dickson D, Lowe J ve ark. (2005) Dementia with Lewy bodies: 

diagnosis and management: Third report of the DLB Consortium. 

Neurology 65:1863–1872.

McKhann G, Drachman D, Folstein M ve ark. (1984) Clinical diagnosis of 

Alzheimer’s disease: report of the NINCDS–ADRDA Work Group under 

the auspices of Department of Health and Human Services Task Force on 

Alzheimer’s Disease. Neurology 34:939–44.

Mendez MF, Shapira JS (2008) The spectrum of recurrent thoughts and 

behaviors in frontotemporal dementia. CNS Spectr 13:202-8.

Nakaaki S1, Murata Y, Sato J ve ark. (2007) Impairment of decision-making 

cognition in a case of frontotemporal lobar degeneration (FTLD) presenting 

with pathologic gambling and hoarding as the initial symptoms. Cogn 

Behav Neurol 20:121-5.

Neary D, Snowden JS, Gustafson L ve ark. (1998) Frontotemporal lobar 

degeneration: a consensus on clinical diagnostic criteria. Neurology 

51:1546–1554.

Ozel-Kizil ET, Bastug G, Sakarya D ve ark. (2012) Cohen-Mansfield Ajitasyon 

Envanteri’nin Türkçe Uyarlamasının Psikometrik Özellikleri. Türk Geriatri 

Dergisi 15:24-29.

Ozel-Kizil ET, Turan ED, Yilmaz E ve ark. (2010) Discriminant validity and 

reliability of the Turkish version of Informant Questionnaire on Cognitive 

Decline in the Elderly (IQCODE-T). Arch Clin Neuropsych 25:139-45. 

Perry DC, Whitwell JL, Boeve BF ve ark. (2012) Voxel-based morphometry 

in patients with obsessive-compulsive behaviors in behavioral variant 

frontotemporal dementia. Eur J Neurol 19:911-7.

Rabinowitz J, Davidson M, De Deyn PP ve ark. (2005) Factor analysis of the 

Cohen-Mansfield Agitation Inventory in three large samples of nursing 

home patients with dementia and behavioral disturbance. Am J Geriatr 

Psychiatry 13:991–998.

Rabinowitz J, Katz I, De Deyn PP ve ark. (2007) Treating behavioral and 

psychological symptoms in patients with psychosis of Alzheimer’s disease 

using risperidone. Int Psychogeriatr 19:227-40.

Samuels JF, Bienvenu OJ, Grados MA ve ark. (2008) Prevalence and correlates of 

hoarding behavior in a community-based sample. Behav Res Ther 46:836-

44. 

Selekler K, Cangöz B, Karakoç E (2004) Norm determination and adaptation 

study of Functional Activities Questionnaire on 50+ Turkish elderlys. 

Turkish Journal of Neurology 10:102–07.

Suh GH (2004) Agitated behaviours among institutionalized elderly with 

dementia: validation of the Korean version of the Cohen-Mansfield 

Agitation Inventory. Int J Geriatr Psychiatry 19:378–385.

Suh GH, Greenspan AJ, Choi SK (2006) Comparative efficacy of risperidone 

versus haloperidol on behavioural and psychological symptoms of dementia. 

Int J Geriatr Psychiatry 21:654-60. 

Volle E, Beato R, Levy R ve ark. (2002) Forced collectionism after orbitofrontal 

damage. Neurology 58:488–490.

Wang JJ, Feldt K, Cheng WY (2012) Characteristics and underlying meaning 

of hoarding behavior in elders with Alzheimer’s dementia: caregivers’ 

perspective. J Nurs Res 20:189-96.

Wincze JP, Steketee G, Frost RO (2007) Categorization in compulsive hoarding. 

Behav Res Ther 45:63-72.

Zuidema SU, de Jonghe JF, Verhey FR ve ark. (2007) Agitation in Dutch 

institutionalized patients with dementia: factor analysis of the Dutch version 

of the Cohen-Mansfield Agitation Inventory. Dementia and Geriatric 

Cognitive Disorders 23:35–41.

Zuliani G, Soavi C, Dainese A ve ark. (2013) Diogenes syndrome or isolated 

syllogomania? Four heterogeneous clinical cases. Aging Clin Exp Res 

25:473-8.