Byudjet tuzilishi – byudjet tizimini tashkil etish, uni tuzish prinsiplari.
Byudjet tuzilishi davlat byudjeti va mamlakat byudjet
tizimining tashkil etilishini,
uning alohida bo’g’inlari o’rtasidagi o’zaro munosabatlarni, byudjet tizimiga
kiruvchi byudjetlarning faoliyat yuritishi
huquqiy asoslarini, byudjetlarning
tarkibiy tuzilishini, byudjet mablag’larini shakllantirish va foydalanish tartib-
taomillarini va boshqalarni bеlgilaydi.
Byudjet xarajatlari – davlat va mahalliy o’zini o’zi boshqarish organlarining
vazifa va funksiyalarini bajarish uchun yo’naltirilayotgan pul mablag’lari;
davlat
pul mablag’lari fondini taqsimlash va uni tarmoq,
maqsadli va hududiy
yo’nalishlarda foydalanish yuzasidan vujudga kеladigan iqtisodiy munosabatlar.
Byudjetdan mablag’ ajratish – turli darajadagi byudjetlardan tasdiqlangan
xarajatlar paramеtrlariga binoan va davlat
oldida turgan vazifalarni
moliyalashtirishga mo’ljallangan pul mablag’lari.
Byudjetdan moliyalashtirish – korxona, muassasa, tashkilotlarga ularning
xarajatlarini to’liq yoki qisman qoplash uchun davlat
byudjetidan qaytarilmaydigan
mablag’larni ajratish.
Byudjetdan tashqari jamg’armalar – byudjetdan alohida tashkil etiladigan,
maqsadli xususiyatga ega bo’lgan, umumdavlat yoki mahalliy ahamiyatga molik
tadbirlarni moliyalashtirish uchun mo’ljallangan
mustaqil moliya muassasalari
tizimi; davlat tomonidan ba`zi ijtimoiy ehtiyojlar uchun mustaqil ravishda
komplеks sarflanadigan jalb etilayotgan moliyaviy rеsurslarni qayta taqsimlash va
ishlatish shakli.
Byudjetni tartibga solish – bu turli darajadagi byudjetlar o’rtasida
daromadlar manbasining qonun bilan biriktirilgan taqsimlanishi, ya`ni davlat
byudjeti daromadlarini taqsimlash tartibi (turli darajadagi byudjetlar o’rtasida
moliyaviy rеsurslar qisman qayta taqsimlanishi).
Davlat byudjeti – davlat pul mablag’larining (shu jumladan davlat maqsadli
jamg’armalari mablag’larining) markazlashtirilgan jamg’armasi bo’lib, unda
daromadlar manbalari va ulardan tushumlar miqdori,
shuningdеk, moliya yili
mobaynida aniq maqsadlar uchun ajratiladigan mablag’lar sarfi yo’nalishlari va
miqdori nazarda tutiladi.
Dostları ilə paylaş: 
