|
k
ə
sir: ziyan
).
qoruyub saxlayan sevgidir s
ə
ni, bil
ə
bil.
( bil
ə
bil: aqah ol).
qoş qılıc bir qın
.
(qoşa qılıc tə
k
ə
qın)
.
(olamaz iş)
.
(qoşa qılıc bir qına sığmaz)
.
qoş qılıc qına sığmaz
.
qoşa badam, sığmayan ağızlı
m.
qoşa qarıyıb, elə
yarıyasız
.
(yeni evl
ə
n
ə
nl
ə
r
ə
alqışlıq deyilir)
. (
alqışlıq
: xeyir
dua).
qoşa qarıyıb, elə
yarıyasız
.
(yeni evl
ə
n
ə
nl
ə
r
ə
alqışlıq deyilir)
. (
alqışlıq
: xeyir
dua).
qoşa qılıc tə
k
ə
qın
.
(qoş qılıc bir qın)
.
(olamaz iş)
.
(qoşa qılıc bir qına
sığmaz)
.
qoşa qılıc, qoşa qın
. (
h
ə
r n
ə
yerind
ə
).
qoşa qılınc, qına sığmaz
.
qoşa olub yalnızlığı tə
pil
ə, yanlış olub küllük könül arama
.
(küllük könül:
h
ərcayı, qə
hb
ə
ür
ə
k).
980.
Işlə
y
ə
n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016
qoşalıq xoşa getdi, sonluğu boşa getdi, bitmə
y
ən sanıq nə
l
ə
r, iz
qoymadan yoxa getdi.
qoşarın sözləri tanrı sözünün hə
p özüdür.
qoşqa döşək ortaya düşə
r. (
qoşqa
:
qoşa
.
cüt
).
(iki döşəkli, iki amaclı ortada
qalar, avara düşə
r).
qoşnı qonum ağışqa, qılqıl anqar ağırlıq
.
qoşu odur, dildə
n qopa, könl
ə
hopa!.
(qoşu nə
dir? bunu dil yox, könül
ə
bil
ə
r!!).
qotqılıqın tapınqıl, qoyqıl kövə
z anqaru: alçaq könüllükl
ə
qulluq ed,
dikbaşlığı qoy yana
.
qotur keçi g
ə
v
ə
rd
ə
n
(iç
ə
r). (g
ə
v
ə
rd
ə
n:
arxbaşından
. s
ərçeşmə
d
ə
n. )
. (n
ə
d
ə
n
kötü göz
ə
l
ə
düşür!)
.
qotur keçi, axşaq elçi buruna düşə
r.
(buruna:
qabağa)
.
qotur keçi, sür
ə
r sürünü, b
ə
laya salar.
qovağın közü olmaz
.
qovanda qovulanda tanrıdan dilə
nçi olar. (
dil
ə
nçi olar: yalvarar
).
qovı ə
r quyuya girs
ə, yel alır
.
{qovu (uğursuz
: b
ə
xsiz)
ə
r quyuya girs
ə, yel alır}
.
(
qarabaxdı quyudada tufan tutur)
.
qovı ə
r quyuya girs
ə, yel alır
:
qarabaxdı quyudada tufan tutur
.
qovmaqda
ə
rlikdi, qaçmaqda
ə
rlik.
981.
Işlə
y
ə
n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016
qovsanda izin
ə
bax.
(dalıvı güdüsüz qoyma)
.
qovu
(
uğursuz
:
b
ə
xsiz
)
ə
r quyuya girs
ə, yel alır
.
qovutlu ağızla, zırna çalınmaz
.
qoy getsin üzün
ə
baxma dürüğün
(
üzü sallağın,
qaş qabaxlının
),
h
ə
m
ə
n
çürüdüğü yeğdir çürüyün
.
qoy m
ə
ni k
əndi halımdə
olayın, ki yeğ bilür kişi kəndi qolayın
.
qoy n
ə
dir, yür n
ə
dir.
(qoyun n
ə
dir, yürün n
ə
dir) (qoyun n
ə
dir, yügür n
ə
dir)
(qoydan, yür olmaz (qoyundan saldıran, yügürə
n olmaz).
qoy sandığın
sandığa, aşq ölçülər yandığa
.
qoy s
ə
ni h
ə
yl
ə
düşünsünlə
r, özg
ə
sanıb üşünsünlə
r.
(
üşünsünlə
r:
ç
ə
kinsinl
ə
r).
qoy tutarmı qardaş, qurdu özünə
?. (qoyun, qurdu özün
ə
qardaş tutarmaz)
.
qoy, keçisiz ç
ə
tin otlar.
qoyamırsan gedəni doğru yola, dönə
ver dünyaya bir t
ə
rsin
ə
bax.
qoyar buyumuş olandan bəri, ağız çatdıqda aşa, baş toxlacaqmış daşa
.
(qoyar: t
ə
qdir. q
ə
rar).
qoybolunsan sevgilivin yönünd
ən, bırax gedə, başqa biri duru verə
r
yolunda. (
qoybolunsan: qoyu verils
ə
n. t
ə
rk edils
ə
n).
982.
Işlə
y
ə
n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016
qoyduğu yos yasanı bilib (
öğ
r
ə
nib
) qarşı durmuşam, o mə
n
ə
qıydığını
ondan qabağ ona qıymışam
. (
bu evr
ə
n
ə
gülüb
gülüms
ə
m
ə
s
ən, ağladıb ağlar qoyar sə
ni).
qoyla börü n
ə
qandaşdır, nə
qardaş
.
(börü: qurd).
qoyma başın balışa, ver özünü yarışa
.
qoyma bitsin h
ə
l
ə
vark
ən bu samanlıqda saman
, h
ə
r zaman döndü dünür
sanma gül
ə
r, bolluq ed
ə
r. (qoyma bitsin h
ə
l
ə
vark
ə
n bu
samanlıqda saman, hə
r zaman döngü dünür sanma
gül
ə
r, bolluq ed
ə
r) (döndü dünür: döngü dünür: f
ə
l
ə
k.
dünya).
qoyma bitsin h
ə
l
ə
vark
ən bu samanlıqda saman, hə
r zaman, döndü dön
ə
r
sanma gül
ə
r, bolluq ed
ə
r. (
döndü dön
ə
r: f
ə
l
ə
k. dünya
).
qoyma qala dança sözün axşama, günlük işin yarçana
.
(yarçana:
yarına
d
ə
k. ertin
ə
d
ə
k).
qoyma qala gün işivi yarına, qalan işə
qar qalanıb qar yağar
.
qoyma qala günd
ək işin yarına, tuş gə
lm
ə
sin t
ə
pr
ə
min
ə
qarına
.
qoymaq
(
dözm
ə
k
)
il
ə
pişər qora, qoymadan pişmir qora
.
qoymaz avın qurd yesin arslan
.
qoymaz dinc
ə
qala bir gün, yığsan usun başa dünya
.
(usun:
huşun
.
ağlın)
.
983.
Işlə
y
ə
n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016
qoynumdan töküls
ə
, qonçuma. (
qonç: ayaqqab).
(uğraq kişinin çevrə
sin
ə
uğru
d
əğə
r). (
uğraq
:
uğurçu
. xeyirçi).
qoynun açar t
ənin qucar toprağın, qaraqumdan dolar ala gözlə
rin, keç
ə
r
günün, batar günün dünya yalan
ə
yl
ə
nm
ə
z.
qoyu biri güd
ə
r, sütün ell
ə
r iç
ə
r. (
qoyu: qoyunu
).
Qoyun arxdan tullananda quyruğu qatlandı
. Keçi gülüb dedi: Eyy, üstün
açıldı gördüm! Qoyun dedi
:
Ay yazıq sə
n n
ə
y
ə
gülürs
ə
n,
s
ənin üstün il oniki ay açıq deyilmi? (Ara Gündüz)
.
qoyun başın qurd görür, qorxmuş kişi, ürkmüş at
.
qoyun börü (
qurd
) qoşulmaz, yem olmasa yol olmaz
.
qoyun doğan, qurdu boğan
(-qoyun: üzü yola. -
doğan
: qohum):
kişi
. insan).
qoyun döğüşündə
, qoç olma gil
ə
n.
qoyun güd
ə
n, qurdu gör
ə
r.
qoyun gülməz qurd görsə
, elin gülm
ə
z yurd geds
ə
. (
yurd sevgisi
).
qoyun gülməz qurd görsə
, elin gülm
ə
z yurd geds
ə
. (yurd sevgisi).
qoyun kimi yaşıyan çobansız, qoşqa kimi yaşıyan çomaqsız olmaz
.
(
qoşqa
: (<
qoşa qoş
). dörd
əl ayaqlı
. heyvan. mal) ).
qoyun qurd
ə
lind
ə
qutluq görm
ə
z.
qoyun qurdun başındanda qorxar
.
984.
Işlə
y
ə
n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016
qoyun oldun basıldın, birin sevdin, asıldın, birlik qurdun, yasıldın
.
(yasıldın
:
ağ günə
çıxdın
. r
ə
hm
ə
t
ə, bolluğa uğradın)
.
qoyun olmaq güc ist
ə
m
ə
z. (
qoyun olmağa navarki
!).
qoyun olsa, qurd tapılar
.
qoyun vardıki qurddan qorxur, qoyun yoxdu ki qurddan qorxmur
.
qoyun!!, boyun!!.
( qoyun: tabe'. müti'). ( boyun: öhd
ə
li. müv
ə
zz
ə
f).
qoyuna (qoyunuva) baxsan quzular, malıva baxs
an, bizovlar.
qoyuna qardaş yonulmaz, qurd balası qurd olar
. (
qurddan doğan qurd olar)
.
qoyuna qardaş yonulmaz, qurddan doğan qurd olar
. (
qurd balası qurd olar)
.
qoyuna quzusu, anıya
çağası (
g
ə
r
ə
kir
).
qoyuna yasdır, nə
qutu.
(n
ə
qutu: n
ə
t
ə
briki). (k
ə
sim b
ayramı)
.
qoyunluq suçu, qoyunçuda yox, boyunçudadır!
. (
qoyunluq: tabe'lik. müti'lik
).
qoyunun tozu qurd gözün
ə
sürm
ə
di.
qoz arıyan, ayı yuvasına girmə
z.
qoz beli q
ə
bir düz
ə
ld
ə
r.
qoz könül eds
ə
, bit
ə
r günb
ə
zd
ə
.
(qoz: gird
ə
kan. c
ə
viz). (bit
ə
r: durar). (ist
ə
y
ə
n
izl
ə
r).
qoz qabığından çıxmış da, qabığın bəğə
nm
əmiş
.
qoz ola, badam ola, özü d
ə
bir adam ola
.
985.
Işlə
y
ə
n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016
qördüyüvü
danınma, duyduğuvu inanma
.
qözl
ə
m
əyi at, unutmağı öğrəş
.
qucmağ üçün sevgilin, biçmək üçün ot yaxşı
.
quduran yemiş yatmış, dadanan yemiş doymamış
.
qudurqan it, yügür
ə
r öz kölg
ə
sin
ə
.
qudurmuşdan, dadanmış olur artıq (
yaman
).
quduş qoyun süt verməz, quduş atın yük almaz
.
(
quduş
:
qızmış
. cütl
əşmə
dövrü).
quduzqan it özünü qapar olmasada kölg
ə
sini.
qul edm
ə
d
ən malın, qul ed malıvı
.
qul olmağa öğrəşə
n, ç
ə
tin tapa düz yolu, sevilm
ə
y
ə
aldanan, seç
ə
bilm
ə
z
doğrunu
.
qul olmayıb ərkinliyin dadın alın, dad verən qulçuların yadın alın, ə
ll
ə
rin
göyd
ən götür, çal toprağı, alnınızın tərin töküb ödün alın
.
(
yadın alın
: unuta verin).
(
ödün: mükafat).
qul var sonu gül, qul var sonu kül.
qul yağı, it böri
.
(
qulluqçu düşman olar, itlə
r dönüb, qurd olar
).
qula var g
ə
ls
ə
bilm
əz ağasın, eşə
k s
ə
mirs
ə
t
ə
p
ə
r iy
ə
sin. (
bilm
ə
z:
tanımaz
.
danar
).
986.
Işlə
y
ə
n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016
qulağ çalınır, dil deyir
.
(qulağ eşitdiyin dil deyə
r).
qulağ çalınır, dil deyir
.
(qulağ eşitdiyin dil deyə
r). (
çalınır
: d
əğrilir)
.
qulağ çox eşitmə
kl
ə
uzanmaz.
qulağ duyanı göz görsə, quru pambıq köz görsə
.
qulağ duysa baş işlər, çalışsa baş, diş dişlə
r.
{doysa qulaqdan kişi yaş uzun
.
(kişi qulaqdan doyursa uzun yaşar)
. ( doyursa: b
ə
sl
ə
nirs
ə
).
qulağ duyur, gözü oyatır
.
qulağ iki, göz iki, ağız tək, çox görüb, çox eşidib, az danışmaq gə
r
ə
k.
qulağ verən, söz oğurlar
.
qulağa xoş gə
l
ə
n insan, göz
ə
d
ə
göz
ə
l görün
ə
r.
qulağdan qulağa, ağızdan ağıza söz gə
z
ə
r.
qulağı açan dil olur, dilsiz qulağ kar olur
.
qulağın birin kar tut
.
qulağın burunca qopuzun, gizli sözlərin açır onun
.
qulağlara salınsın, iyku sözlə
r, incisun
. ( iyku:
yaxcı)
. ( incisun: d
əğə
rlil
ə
ri)
.
qulax iki, göz iki, ağız tək, çox görüb, çox eşidib, az danışmaq gə
r
ə
k.
qulax ver
ən söz oğurlar
.
987.
Işlə
y
ə
n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016
qu
laq ağır, baş ağrıyar, söz dinlə
m
əz, çor anqırar
.
(qulaq sağır, baş
ağrıyar)
(
çor anqırmaq
:
acınacaqlı sə
sl
ə
nm
ək, haykırmaq,
bağırmaq)
.
qulaq dinl
ər, könül sızlar göz ağlar
.
qulaq doymaz dinl
ə
m
ə
kd
ə
n eyku söz.
( eyku:
xoş)
.
qulaq duyan soyuq söz, düşsə
iç
ə
b
uz bağlar
.
qulaq duyar dil öğrəşə
r, ayaq g
ə
z
ər baş öğrəşə
r.
qulaq duyar, göz gör
ə
r.
qulaq duydu, göz gördü.
qulaq duymasın, göz görmə
sin, burdan uzaq, sizd
ən qıraq
.
(iyi dil
ə
k. qada
qoğma)
.
qulaq duysa göz görürs
ə
yasaq yox.
qulaq duysa, göz görs
ə
, könl
ə
qalar
inanmaq.
qulaq duysa, göz görürs
ə
qınanmaz
.
qulaq duysa, göz tanısa, dil desə
, güman qalmaz güv
ə
n itm
ə
z.
qulaq duysa, könül its
ə
, göz görm
ə
z.
( könül its
ə
: könül ist
ə
m
ə
zs
ə
).
qulaq duysun sözl
ə
ri, evl
ə
nm
ə
y
ə
gözl
ə
seçm
ə
qızları
.
qulaq duysun, göz görsün.
qulaq duyur, göz görür.
988.
Işlə
y
ə
n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016
qulaq duyur, göz oyatır
.
qulaq eşidə
ni göz görm
ə
sin.
(bizd
ə
n uzaq olsun.
başdan ıraq olsun)
.
qulaq eşit, gözüm gör
. (
önc
ə
inanmazdım
.
quşquya yer qalmadı artıq
).
qulaq gözü
d
əğişmə
z
(
gördüğünə
göz güv
ə
n
ə
r).
qulaq h
ə
r s
ə
sd
ən payın alır, ulu sözdən qayın alır
. (
qayın
: göz
ə
llik
).
qulaq ist
ə
diyin dinl
ə
r. (
eşidə
r
).
qulaq karsa, açıq gözü kor elə
r.
qulaq n
ə
y
ə
öğrəşsə
, dodaq onu tutaqlar.
qulaq s
ə
sd
ə
, göz yolda.
qulaq tutma h
ər duyduğun ağıza, el ağzına qulaq verən yol arası zar olu
.
(
el a
ğzına
: h
ər ağıza)
.
qulaqdan gir
əni, ağızdan çıxanı başıva tapşır
.
qulaqla baş öğrəşirsə
övüng
ə
, duymaz könül g
ə
r
ə
kliyin seving
ə
.
qulaqla evl
ə
n gözl
ə
yok.
qulaqsıza gözsüzə
, söz utdurmaq zor olar, qoduq g
əlib eşşə
k ged
ə
n çox
olar. (
utdurmaq: qavratmaq. qand
ırmaq)
.
qulavuzsuz quş, uçmaz
.
qulduq olan sızlamaz, qol qaldırıb ərkinliyin almalı
.
(qulduq: qul.
ə
sir. tutuq.
girifdar. b
ə
rd
ə
).
989.
Işlə
y
ə
n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016
qulluq edib el könlün
ə
dolgil
ən, yavalığın dibdə
n kölun yolgil
ə
n.
qulluq var sonu güllük, qulluq var sonu küllük.
qulun bul, qulun bolma.
(qul tap, qul olma).
qulun qoluna bax yükl
ə
.
qulunca yok osdurağın bir taxu, dişli dişsiz gülər olurmuş yahu
.
(taxu: gir
ə
.
d
ə
xli).
qumluqda iz qalınmaz, qazsan quyu qorunmaz
.
qumsuz d
əniz, daşsız dağlıq bulunmaz
.
qunç
ə
, gül
ə
açar, söz könuld
ə
n
qaçar, çaxır küpdə
n uçar.
qundağa girdin, qoyun
(
xuyun
)
aldın
.
qundaqçı gücü, taxt yiyə
sinkin basar.
{yaşkə
n
ə
kit, ulasun
igid.
(uşaqkə
n
bec
ə
t, böyüyünc
ə
qorxmaz, y
ə
rd
ə
c
ə
r g
ə
nc olsun. (y
ə
rd
ə
c
ə
r:
yararlı
.
başarcanğ)}
.
quraq qaşıq ağza yaramaz, quru söz qulağa yaxışmaz
.
qural buyumuş olandan bəri, ağız çatırsa aşa, baş daşa dəğir
.
qurala uman qurulur, quralsız qalan cumulur
.
(qural: qanun).
quralıqa tuxum gilə
m s
ə
pilm
əz, tökülmüş su birdə
dönüb içilm
ə
z.
quran ağac kölgə
siz.
quranın yazısı bir, sözü birdi, yor
an minbir.
990.
Işlə
y
ə
n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016
quranın yazısı bir, sözü birdi, yoran minbirdi
.
qurbağa quruldamasa, patlar
.
qurban olum düşmə
n
ə
, m
əni qoymur düşmə
y
ə
.
qurbanam namazına, namazda avazına, sə
ni m
ə
n çox sevir
ə
m.
qurb
ət var kişi yerləşir, qurbə
t var iç
ə
yerl
əşir
.
qurb
ə
td
ə
varlı olasın, yurdunda yoxsul yox
.
qurb
ə
t
ə
qız vermə
it
ə
r ged
ə
r, d
ə
niz
ə
daş atma, batar gedə
r.
qurç dil
əyiş, qalmaz işi üstə
l
ə
r
. (qurç dil
əyiş
: möhk
ə
m irad
ə
).
qurd "acından" dağa dırmaşanmır, deyillər "toxluğundandır"
.
qurd adı çə
kilc
ək, it dil dodağı qarışar
. (
qu
rdun adı çə
kilc
ə
k, it dinclikd
ə
durmaz).
qurd ağıla girə
r, qarqa toy tutar. (
qurd ağıla girə
r, quzqun toy tutar).
qurd ağıla girə
r, quzqun toy tutar.
qurd ağzasan quyruğu görünə
r.
qurd ağzasan quyruğu görünə
t.
(adın çək qulağın bur)
. (köpl
ə
nc, sözü keç
ə
n
b
aşa gə
l
ə
n olur). ( köpl
ə
nc: koplanç. çoxraq .
əğlə
b).
qurd ağzasan, qurd gə
l
ə
r. (
ağzasan
:
ağza götürsə
n).
{ağız uğra açıb, uğur
dil
ə
,
oğur yatmış qapında
. (
oğur
:
şə
r)}.
qurd ağzı qandan, balığ gözü sudan doymaz
.
991.
Işlə
y
ə
n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016
qurd arxansından quş doymaz
.
(yem qalığı güdə
r).
qurd arxası quşsuz olmaz
.
(ov qalıqlarından yemlə
m
ə
k üçün).
qurd ayağdan yem tapar
.
qurd ayağıyla yem tapar
.
(qurd azığı yolda)
.
qurd azığı yol üsdə
.
qurd balası it olmaz, qurtdan dönmüş kütgə
d
ə
l
ə
r olmasa.
(kütg
ə
d
ə
l
ə
r: (küt:
yaman. pis) pis alçalar).
qu
rd balası, qurd olar
.
qurd balasın bə
sl
ə
s
ə
nd
ə
, it olmaz.
qurd balasına, aclıq, ulamağı öğrə
d
ə
r.
qurd çağası ə
kd
ə
nm
ə
z.
(
ə
kd
ə
nm
ə
z: evlil
əşmə
z.
ə
hlil
əşə
m
ə
z.
ə
kdi, t
ə
rby
ə
t
götürm
ə
z).
qurd çağası ə
kl
ə
nm
ə
z. (
çağası
:
balası)
. (
ə
kl
ə
nm
ə
z:
ə
kdil
ə
nm
ə
z. t
ə
rbiy
ə
t
götürm
ə
z.
ə
hlil
ə
nm
ə
z. ram olmaz)
.
qurd çağasından ə
kd
ə
olmaz.
(
ə
kd
ə
: t
ə
rbiy
ə
li
ə
hli).
qurd çıxar yola, azıq bulub qarnı dola
.
qurd deyibl
ər qurda, qurd, dadandırıb vermə
yurd.
qurd d
əğmə
di, qoy ürkm
ə
di.
(qurd d
əğmə
s
ə
, qoy ürkm
ə
z). (h
ə
r n
ə
yin n
ə
d
ə
ni
var, uçmuq olsa ged
ə
ni var).
992.
Işlə
y
ə
n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016
qurd g
ə
z
ən meşə
d
ə
n, tülkü, çaqqal ç
ə
kin
ə
r.
qurd gör
ə
n itl
ər ağızbir olar
.
qurd görünc
ə, türk qanı durar
.
qurd göz yaşın tökər ki, qoyun yağış alda (
altında
) qalsın
.
qurd gözünd
ə
od yanar, it qudurar qurd olmaz.
qurd itd
ə
n qorxmaz, s
ə
sind
ə
n diksin
ə
r!.
qurd kürkün d
əğişə
r, özlüyün (
x
ə
siy
ə
tin
) yox.
qurd qının atsada, qılığın atmaz
.
qurd qırar, doymaz, doyar, qıymaz (
r
ə
hm el
ə
m
ə
z
).
qurd qocalanda, çaqqalla oyar (
düşünə
r
).
qurd qocalanda, itl
ə
r
ə
gülünc olur.
qurd qonaq çağırsa, tülküynə
n, itl
ə
ged.
qurd qorxusundan, iti çuvala qoyub.
qurd qorxusundan, iti çuvala qoyub.
qurd qoyunu gözd
ən qoymaz, könül düşünmə
kd
ə
n doymaz.
qurd qoyunu suçlu tutar.
qurd qudaçıl, tülkü tanışçıl olur
.
(qurdun qohumu, doğanı çox olur, tülkünün
tanışı)
.
993.
Işlə
y
ə
n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016
qurd qudaçıl, tülkü tanışçıl olur
.
(qurdun qohumu, doğanı çox olur, tülkünün
tanışı)
.
qurd qulağından, tutulmaz
.
qurd quylar, tülkü açar.
qurd la xoca diy
ə
r - alaram, çoban diy
ə
r - verm
ə
r
ə
m.
qurd n
ə
q
ə
d
ə
r qoca olsada, gen
ə
gücü bir qoyuna çatar.
qurd ol! qorxun tökülsün.
q
urd olduğundan yekə
görün
ə
r. (
qurd ağır görkə
mli, s
ə
himli olur
).
qurd oldun, boğazdan, igid oldun, ə
ld
ən, tülkükü oldun, ayağdan yapış
.
qurd öl
ə
nd
ə
d
ə
, qoyun nisgilli. (
nisgilli: h
ə
sr
ə
tli
).
qurd öz aclığını itə
bildirm
ə
z.
qurd öz gücünü bilseydi, dünyanı al
t üst ed
ə
rdi.
qurd özü üçün işlə
r, it çoban üçün.
qurd pusluğu sevə
r. (
pusluğu
: ç
ə
n, çisli hava
).
qurd sümük g
ə
mirm
ə
s
ə, dişləri qıcığar (
qıcıyar
).
qurd sürüsü acırqar
.
(
acırqar
:
yırtıcılaşar
. v
əhşiləşə
r.
saldırqan olur)
.
qurd tülküy
ə
av verm
ə
z, qurd tülküy
ə
av olar.
qurd ulur, birbirin bulur.
qurd ulur, yoldaşın bulur
.
994.
Işlə
y
ə
n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016
qurd yaban doğmuş, yaban böyür, yaban ölür
.
qurd yarşağı dirəniş, tilki yarşağı diləniş
.
(yarşağı
:
yaraşığı
. l
ə
yaq
ə
ti).
( dir
əniş
: ç
ə
ling.
döğüş)
. (dil
əniş
:
yalvarış
. iltimas).
qurd yemi ayağd
an. (
g
ə
zm
ə
s
ə
börü, ac qalır qarın
).
qurd yok dem
ə
ardında, yağu yok demə
yanında
.
qurd zumarı yoldadır (
yola çıxmaqdadır
).
qurd zumarı yoldadır
.
qurd, qoyun çoxluğundan ürkmə
z. (
ürkm
ə
z: qorxmaz
).
qurda acı qoyun ver, yada acı boyun ver
.
qurda acıyan, acığa
qalar. (
acığa qalar
: pis gün
ə
qalar).
qurda acıyan, acınan bulmaz
. (
qurda r
ə
hm ed
ə
nin, r
ə
hm ed
ə
ni olmaz
).
qurda qoyun, tilk
ə
toyuq güdl
ə
nm
ə
k. ( tilk
ə
: tülküy
ə
).
qurda sordular: n
ə
d
ə
n boynun böyl
ə
yoğundu, qurd demiş
:
öz işimi özüm
görmüşə
m.
qurda tikm
ə
k öyr
ət, yırtmaq ki işidir
.
qurda tikm
ə
k öyr
ət, yırtmaq ki, isidir (
peşə
sidir).
qurdda küsdü meşə
d
ən, meşə
ondan salıqsız, tə
pr
əm vurdu aşdı dağ,
t
ə
pr
əm dağdan salıqsız
.
(
salıqsız
: x
ə
b
ə
rsiz).
qurddan qorxan qoyun saxlamaz!.
995.
Işlə
y
ə
n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016
Qurddan qorxan meşə
y
ə
getm
ə
z. (Ara Gündüz).
qurddan qorxan meşə
y
ə
girm
ə
z!.
qurddan qorxan, büşə
g
ə
girm
ə
z. (
büşgə
:
meşə
.
toğa)
.
qurddan soruşdular
: - "
n
ə
d
ə
n böylu boslusan". – söyl
ə
di: -
öz işimi özüm
görür
ə
m (" m
ən azığı özüm tapıb, özüm yeyirə
m").
qurdla xoca dey
ə
r - alaram, çoban dey
ə
r - verm
ə
r
ə
m.
qurdla qoyun quda olmaz, olursada, qoyun gülm
ə
z. (quda: qohum).
qurdla qoyun olmaz, qılıncla oyun
.
qurdla quyruq yeyir, çobanla ağlayır
.
qurdla yaşayan ulamaq bilə
r.
qurdla yeyir, çobanla axdarır
.
qurdla, xocanın də
risi, yeddi qoyun d
ə
risind
ə
n qurulur.
qurdu hammı tanır, qurd hammını tanımır
.
qurdu qurd il
ə
avlamazlar.
qurdu meşə
d
ən, aclıq çıxarır
.
qurdun adı çə
kilc
ə
k, it dinclikd
ə
durmaz.
qurdun adı yamandır demirəm, baş kə
s
ə
n tülkül
ə
riz var, dem
ə
ovsun.
(
adı
yavuz olur qurdun hamıdan, kə
s
ər baş t
ülkül
ə
r var, dem
ə
ovsun
).
996.
Işlə
y
ə
n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016
qurdun adı yamandır demirəm, baş kə
s
ə
n tülkül
ə
riz var.
(adı yavuz olur
qurdun hamıdan, kə
s
ər baş tülkülə
r var).
qurdun ağzı doysada, gözü ac ölür
.
qurdun ağzı yesə
d
ə
qandır, yemə
s
ə
d
ə
.
(
qandır
:
aldır
.
qırmızıdır)
.
qurdun ağzın sə
n
aşmadın ki, sə
nd
ə
bağlayasan
.
qurdun andın yavuz qulaq eşidə
r.
qurdun andın yavuz qulaq eşidə
r.
(yavuz qulaq: p
ə
xm
ə
).
qurdun dişi qamaşar, ağza yemi çatmasa
.
qurdun
ə
li d
əğişsə, qoymaz qoyun sağqalı
. (
d
əğişsə
:
çatışsa) (
sağqalı
:
amanda ola.
ə
l d
əğilmə
z ola).
qurdun gözü meşə
d
ə
olur.
qurdun gücü boynundadır
.
qurdun gücü boynunla dişində
dir.
qurdun kim olduğun, qoyundan soruş
.
qurdun qeyr
ə
ti geds
ə
, keçiy
ə
''aba''
deyir.
qurdun qudası, tilkinin dosdu
. (
qudası
: qohumu
).
qurdun toxu olmaz, bir sürü yes
ə
doymaz.
qurğunu görmə
y
ən, burğuya düşə
r.
qurqusuz
(qaydasız)
oyun, qırar boyun
.
997.
Işlə
y
ə
n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016
qurlu quriyl
ə, qopuz qıliylə
.
qurmuş kiriş düğülməz, quruğ ağac əğilmə
z, hörg
ə
nl
ə
dağ bükülmə
z.
(düğülmə
z:
düğünlə
nm
ə
z. hörülm
ə
z. tovlanmaz.
tavılmaz)
.
qurra göy
ə
tükürük, topsa üzd
ə
d
üşürük
.
(qurra: m
əğrur) (əkdiş göyə
sağuruq, topla üzdə
yoğuruq
. (
əkdiş
:
ə
d
ə
bsiz. t
ə
rbiy
ə
siz)
(göy
ə
tüpürs
ən, ondan yoğurun, onun yoğrulmuşun üzündə
yığarsan)
.
qurralanan işi görmür, işi görən qurralansın
.
qurralanma qonduğa yurduna, çökə
r qalmaz
əğlə
nm
ə
s
ə
n çök
ə
rs
ə
n, ölm
ə
sağur devir devir içilə
r, s
ə
nd
ə
barıb bir devirdə
iç
ə
rs
ə
n.
qurralığın özüvə, utanmağın yeri var
.
(qurralıq, qurur kimsə
birin
ə
satma,
k
ə
ndivi k
ə
ndin b
əğə
n, k
ə
ndiv
ə
güv
ə
n, utanmamaq yügüm
ə
k,
utanmaq qısılmaq deyil)
.
qurranma çox çağ gəlişə
r,
siçan pişik yer dəğişə
r.
qurrasız olmaz insan! (
qurrasız
: qurursuz. m
ə
nliksiz. kimliksiz).
qurrasız yengi tapılmaz, iş onmaz
.
qurru ağac ə
k
ə
rs
ən, qozlarımı də
r
ə
rs
ə
n. (
qozlarımı
:
daşşaqlarım
).
qursağı gen olanın, çörə
gi dar olar.
qurt qurda yaxın durar, it
it
ə
.
qurt qurdun d
ə
risin sökm
ə
z.
998.
Işlə
y
ə
n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016
qurtarıcı bə
kl
ə
y
ə
n, gözl
ər qalmış bitinmiş, özün yapan qurtaran,
b
ə
kl
ə
m
ə
d
ən qutunmuş
.
qurtarmamış kişinği aytağuqlar aclıqdan
(
aytağuq
:
boş ayığ
(< aytmaq:
dem
ə
k).
boş
söz.
boş qovl)
.
qurtdan qorxan çobanın sürüsü artmaz
.
qurtdan tapu sorulmaz
. (tapu: q
ə
bal
ə
).
qurtqa büzik bilm
ə
z, yerim dar deyir. (
qarı oynayanmır, yerim dar də
r).
qurtla dosluq ed
ə
n, tülkü t
ə
l
ə
sin
ə
düşə
r.
qurtla g
ə
z
ən ulumağı unutmaz
.
qurtla qoyun, qılıcla oyun
.
qurtla qoyun, olallar
ə
l boyun.
qurtlar olur
çobanların qoyunu, itdən öğrə
nirs
ə
k
ə
ndi soyunu
. (b.
vahabzad
ə
)
.
qurtlu göz
ə, ox düşə
r.
qurtlu paxla gec
ə
yeyilir
. ( qurtlu paxla: bitli paxla). (ona gör
ən ki qurdcuqları,
bitl
ə
ri görükm
ə
z).
qurtsuz ölk
ə, tülkü yuvası
.
(qurtsuz ölk
ə, çaqqal yuvası)
.
quru ağac doğrulmaz!
.
999.
Işlə
y
ə
n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016
quru ağac əğilməz, qurmış kiriş düğünmə
z
{dartıq (dartılmış) ip düğün
düşmə
z}.
quru ağac əğilməz, qurmış kiriş düğünmə
z.
quru ağac əğilmə
z, soyuq d
əmir döğülmə
z.
quru ağac əğilmə
z.
quru ağac əğrilmə
z, köhn
ə
aldış dəğişmə
z.
quru ağac əğrilmə
z
, qoca öküz öğrəşmə
z.
quru arxa olsun g
ə
l
ə
r su.
quru böhtandan, b
ə
yl
ə
r q
ə
z
ə
bind
ə
n – özüvü qoru.
quru çör
ək, xoş ürə
k.
quru göt
ə
pox yapışmaz
.
quru qaşıq, ağız yırtar
.
quru qatda yaş yanır
.
quru qayrat baş yarar
.
(quru: yersiz.
boşuna
.
havayı)
. ( qayrat: qeyr
ə
t. çaba).
quru qola quş qonmaz, köhnə
başda beyin olmaz
.
quru oduna höl yanmış, yaman oduna yeğ yanmış
. (höl:
yaş)
. (
yeğ
:
yaxcı
.
b
əğə
nil
ə
n).
1000.
Dostları ilə paylaş: |
|
|