Fizika fanini o’qitishda intekgrativ usullardan foydalanib tafakkurni o’stirish
Yüklə 0,79 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
www.pedagoglar.uz
43-son 1–to’plam aprel 2023 Sahifa: 184 funksiyalar doirasi ko‘rib chiqilmagan. Harbiy-akademik litseylar uchun mazmunni yaratish va ijodiy, nostandart vazifalarni hal qilish yo‘llari ko‘p jihatdan oshkor etilmagan. Evristik , kognitiv doirasidagi tadqiqotlarda muayyan turdagi ijodiy muammolarni hal qilish bo‘yicha tavsiyalar ishlab chiqilgan (G.S.Altshuller, Yu.S.Murashevskiy va boshqalar), Biroq, bu turli xil ta’lim tizimlarining ortib borayotgan ehtiyojlarini qondirish uchun etarli emas. Harbiy-akademik litseylarida ijodiy muammolarni hal qilish qobiliyatini rivojlantirish darajasida o‘quvchilarning ijodiy faoliyatini tashkil etishning samarali usullariga bo‘lgan talab va fizikadagi bunday muammolarni loyihalash va yechish usullariga nazariy yondashuvlarning etarli darajada rivojlanmaganligi o‘rtasida ziddiyat mavjud. O‘quvchilar ijodiy tafakkurining turli tomonlarini rivojlantirish nuqtai nazaridan samarali bo‘ladigan bunday vazifalar sinfini aniqlash ham muhim uslubiy muammodir. Bunday muammolarni hal qilish jarayoni faol va integrativ asosda qurilishi kerak. Bugungi kunda inson faoliyatining turli sohalarida integratsiya jarayonlari faol rivojlanmoqda. Fanlar integratsiyasi ta’lim tizimida ham o‘z ifodasini topmoqda. Integrativ kurslar, ta’lim mavzulari, darslar, maxsus kurslar va tanlov kurslari, tanlash fanlari ishlab chiqilmoqda. Ayrim rus olimlarning tadqiqotlarida (G.A.Bordovskiy, V.N.Maksimova, I.I.Sokolova, V.P.Solomin va boshqalar) yangi, tizimli-integratsion fikrlash qobiliyatiga ega boʻlgan mutaxassislarga boʻlgan ehtiyojning ortishi bilan bogʻliq holda zamonaviy taʼlimda integrativ taʼlimning ahamiyati qayd etilgan. Tabiatshunoslik fanlarisiz, ayniqsa fizika ta’limisiz umumiy o‘rta maxsus ta’limning fundamentalligi va yaxlitligini, qadriyatlar tizimini, shu jumladan ekologik tarbiyani shakllantirishni, bitiruvchilarning uslubiy va axborot malakasiga erishishini, tanqidiylik va mantiqiy fikrlashni, har tomonlama va ko‘p tomonlama rivojlanishini ta'minlash mumkin emas. Talabaning shaxsiyatini to‘g‘ri shakllantirish va tarbiyalash mumkin emas. Zamonaviy, raqobatbardosh kadr uchun integrativ bilim va harakat usullarini talab qiladigan amaliy muhim vazifalarni hal qila olish muhimdir. Fizikani o‘rganish uchun o‘qish vaqtining qisqarishi sharoitida talabalarning ijodiy faolligini oshirish yo‘llarini izlash ayniqsa muhimdir. Integrativ xarakterdagi vazifalar axborot |