Fizika fanini o’qitishda intekgrativ usullardan foydalanib tafakkurni o’stirish

www.pedagoglar.uz
43-son 1–to’plam aprel 2023
Sahifa: 186 
8. Integrativ masalalarni yechishning o‘quvchilarning ijodiy qobiliyatlarini 
rivojlantirishga ta’sirini aniqlash. Integrativ maslalarni o'quv jarayoniga kiritish 
samaradorligi mezonlari sifatida quyidagilar ko'rib chiqildi:
 
fizika fanidan o‘quvchilarning bilim va malakalarining sifati; 
 
talabalarning bilim va kognitiv faoliyat usullarini tusunish qobiliyati; 
 
talabalarning kognitiv qiziqishini rivojlantirishning ijobiy dinamikasi; 
 
talabalarning ijodiy tafakkurining rivojlanish darajasi; 
 
taklif etilayotgan metodikaga amaliyotchi o‘qituvchilarning qiziqishi; 
 
o‘qituvchilarning ta’lim jarayonida integrativ vazifalardan foydalanishga 
tayyorligi. 
Tadqiqotimiz shuni ko‘rsatmoqdaki, bir tomondan, hatto juda ko‘p miqdordagi 
integrativ masalalarni hal qilish o‘quvchilarda murakkab muammoli vaziyatlarni 
hal qilish qobiliyatini shakllantira olmaydi, ularni ijodiy faoliyatiga to‘laligicha 
kirita olmaydi. Boshqa tomondan, ijodiy fikrlashni rivojlantirish ko‘pincha fan 
olimpiadalaridagi ijodiy masalalarni yechishda yordam beradi, ammo ular hamma 
uchun ham qiziq emas, chunki har bir o‘quvchini fan olimpiadalariga tayyorlash 
qiyin vazifa. Quyidagicha muammo yuzaga keladi, ya’ni fizikani o‘qitish 
metodikasida bilim olishga qiziqqan har bir o‘quvchi va talabaning ijodiy 
tafakkurini rivojlantirish vositasi sifatida qaysi klassifikatsiyadagi ijodiy 
masalalardan foydalanish mumkin. Bir qancha yillik izlanishlarimiz shuni 
ko‘rsatdiki, yechish jarayoni bosqichma-bosqich, kengaytirilgan shaklda yaxlit 
ijodiy faoliyat sifatida hal qilinadigan fizik masalalar ijodiy fikrlashni eng samarali 
rivojlantirar ekan. Masala yechih jarayonini bosqichma-bosqich, kengaytirilgan 
shaklda ta'minlash uchun masalalarni yechish barcha metodikaviy bosqichlarini o'z 
ichiga olishi kerak, xususan: motivatsiya, maslani ayrim mazmunli qismlarga 
taqsimlash, masalani yechish usulini izlash va tanlash (maqsadni belgilash), 
jismoniy hodisaning modelini yaratish, masalani yechish jarayoni (agar kerak 

---