A. G. Abdukadirov 2017 y

3.
Tarmoqning barcha kompyuterlari o‘rtasida axborot almashishi. Ayni 
paytda tarmoqdan foydalanuvchilar o‘rtasida dialog saqlanadi, shuningdek 
elektron pochta ishini tashkil etish imkoniyati ta’minlanadi. 
4.
Bir yoki bir qancha umumtarmoq printerlarida tarmoqdagi barcha 
foydalanuvchilarning bir vaqtda yozishi. Bu paytda quyidagi omillar 
ta’minlanadi: Xar bir foydalanuvchining tarmoq printeriga kira olishi; 
kuchli va sifatli printerdan foydalanish imkoni (malakasiz muomaladan 
ximoyalangan xolda); dasturli maxsulotlar sifatida bosishi (yozish)ni 
amalga oshirish. 
5.
O‘quvchilar 
va o‘qituvchilar kompyuterlari o‘rtasida axborot 
almashishning maxsus dasturini qo‘llash hisobiga o‘quv jarayonini 
uslubiy takomillashtirish uchun tarmoq muxitidan foydalanish imkoniyati. 
SHular sababli quyidagilarni amalga oshirish mumkin: o‘qituvchi 
kompyuterida bajariladigan ishlarni o‘quvchilar kompyuterida ko‘rsatish; 
o‘qituvchining 
kompyuter 
monitorida 
o‘quvchilar 
kompyuterlari 
ekranlarini aks ettirish orqali o‘quvchilar bajaradigan ishlarni nazorat 
qilish. 
6.
Global tarmoqning yagona kommunkatsiya uzeli bo‘lganda lokal 
tarmoqning xar qanday kompyuteridan global tarmoq resurslariga kirishni 
ta’minlash.

---

Tarmoq topologiyasi 
 
Tarmoq topologiyasi - bu kompyuterlar aloqa kanallari birlashuvining 
mantiqiy sxemasi. Lokal tarmoqlarida ko‘pincha quyidagi uch asosiy 
topologiyaning biridan foydalaniladi: monokanalli, aylanma yoki yulduzsimon. 
Boshqa ko‘pgina topologiyalar shu uchtasidan kelib chiqadi. Tarmoq uzellarining 
kanalga kirish ketma-ketligini aniqlash uchun kirish uslubining o‘zi zarur.
Kirish uslubi - bu moddiy darajada uzellarni birlashtiruvchi ma’lumotlarni 
uzatish kanalidan foydalanishni belgilovchi qoidalar to‘plamidir. Lokal tarmoqlarida 
eng keng tarqalgan kirish uslublari Ethernet, Trken-Ring, Arenet sanaladi. Tarmoq 
platalari moddiy qurilma bo‘lib, xar bir kompyuter tarmog‘iga o‘rnatiladi va tarmoq 
kanallari bo‘yicha axborot uzatish xamda qabul qilishni ta’minlaydi.