Serok jiyan nabe

3.1 CARPMA ILE PATLAYAN PATLAYICILAR 
Carpma ile patlayan patlayicilar, funye olarak kullanilirlar. Sadece civa bombasi ve nitrogliserin gercek 
patlayicidir; Amonyum triyodid kristalleri carpma sonunda bozulurlar, fakat ortaya kucuk isi verirler ve hic isik yaymazlar. 
Carpma ile patlayan patlayicilari cok buyuk dikkatle tasinmali, ve en aptal anarsist bile onlari herhangi bir yuksek ya da 
dusuk seviyeli bir patlayici ile yakin bir ortamda muhafaza etmez. 
3.11 AMONYUM TRIYODID KRISTALLERI 
Amonyum triyodid kristalleri, kotu kokulu, mor renkli maddelerdir. Eger en saf amonyum (amonyum hidroksit) ile 
iyodinin karisimindan elde edilirlerse amonyum triyodid kristalleri en kucuk bir isi, surtunme ve carpmada bile 
patlayabilirler. Fakat evde kullanilan amonyaktan yapilan kristaller ancak atildiklarinda, isitildiklarinda veya 
surtunduklerinde patlarlar. Evde kullanilan amonyaklar genelde sabunda ve cozucu maddelerde bulunur. Patlama 
esnasinda kulaklari sagir edici bir ses cikar ve mor renkli bir duman ortaligi kaplar. Iyodin tahris edici bir maddedir ve 
temas ettigi yuzeyde hic de iyi izler birakmaz. Cigerlere de buyuk olcude zarar verir. Yere coker ve biraktigi lekeler 
silinmez. Iyodin deriyi tahris eder. Derhal bol suyla yikanmalidir. Yaralayici etkisi buyuk olmasa da kalabalik icine 
firlatildiginda cikardigi ses yuzunden buyuk kargasaya sebep olabilir.
Bu kristaller su sekilde imal edilir:
 

---

69 
Gerekli malzemeler
a. Iyodin kristalleri (eczanelerden satin alinabilir)
b. Saf amonyak (amonyum hidroksit)
c. Iki adet kavanoz
d. Huni ve kagit suzgec
e. Kagit havlu
1. Iki cay kasigi iyodini kavanozlardan birinin icine yerlestirin.
2. Iyodinin uzerini tamamen kaplayacak sekilde kavanoza amonyak dokun.
3. Huniyi diger kavanoza yerlestirin ve huninin icine de kagit suzgeci koyun.
(Kagit suzgec yuvarlaktir. Bunu once ikiye, sonra ikiye bolunen kismi tekrar ikiye bolun. Elinizde bir tarafi 
yuvarlak bir ucgen kalacaktir. Bunu kulah biciminde huninin icine yerlestirin.)
4. Iyodinle amonyaki bir sure tepkimeye biraktiktan sonra huninin icindeki siviyi kagit suzgece dokun.
5. Cozelti suzulurken birinci kavanoza biraz daha amonyak koyun.
6. Suzgec kagidina dokunmadan tum morumsu kristalleri toplayin (eldiven kullanarak) ve sonra bunlari kagit 
havlularin uzerine birakin. Bir saat bekleyin. Herhangi bir isi veya yogun isik kaynagina yakin olmadiklarindan emin olun. 
Cunku bu safhada patlamaya cok yatkindirlar.
7. Halen islakken bu kristalleri bolumlere ayirin. Kuruduktan sonra para bandiyla bunlari nazik bir sekilde 
bantlayin ve kristallere bastirmamaya cok dikkat edin. Kristallerin bu sekilde saklanma omurleri en fazla bir haftadir. Eger 
daha uzun sure saklanmak isteniyorsa hava almayan bir kab icine konmalidirlar.
8. Yere firlatilarak ve insanlarin gectikleri yerlere konarak kullanilabilirler.