Tarbiya jarayoni mazmuni va mohiyati

---

SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 3 ǀ ISSUE 4 ǀ 2022 
ISSN: 2181-1601
Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=5.016) 
Passport: 
http://sjifactor.com/passport.php?id=22257
  
Uzbekistan
 
www.scientificprogress.uz
 
Page 852
TARBIYA JARAYONI MAZMUNI VA MOHIYATI 
 
Gulfira G`ofur qizi Avazmurodova 
Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o`zbek tili adabiyoti universiteti 2-bosqich 
talabasi 
 
ANNOTATSIYA 
Ushbu maqolada tarbiya, tarbiya jarayonining mazmuni va mohiyati, tarbiyaning 
inson hayotidagi ahamiyati, shaxsni kamol topishida tarbiyaning o`rni yoritib berilgan. 
Tayanch so`zlar. Tarbiya, tarbiya jarayoni, o`z-o`zini tarbiyalash, keng va tor 
ma`nodagi tarbiya, tarbiya turlari, tarbiyaning umumiy vazifalari, Abdulla Avloniy. 
Tarbiya-muayyan, aniq maqsadga va har tomonlama ijtimoiy-tarixiy tajriba 
asosida yosh avlodni tarbiyalash uning ongi, xulq-atvori va dunyoqarashini tarkib 
toptirish jarayoni. Shaxsda muayyan jismoniy, ruhiy, axloqiy, ma`naviy sifatlarni 
shakllantirishga qaratilgan amaliy pedagogic jarayon, insonning jamiyatda yashashi 
uchun zarur bo`lgan hissiyotlarga ega bo`lishini ta`minlash yo`lida ko`riladigan chora-
tadbirlar yig`indisi.
Tarbiya jarayoni- o`qituvchi va o`quvchilar o`rtasida tashkil etiluvchi hamda aniq 
maqsadga yo`naltirilgan hamkorlik jarayoni. 
Demakki, insonning shaxs bo`lib rivojlanishi, uning odatlari, xulqi qay darajada 
bo`lishi, dunyoqarashi, ongi his-tuyg`ularini shakllantirish tarbiya jarayonida hosil 
bo`ladi. Shaxsning jamiyatdagi o`rnini topishi, his-tuyg`u, kechinmalarini yo`nalishi, 
o`sishi tarbiyaga bog`liq. 
O`z-o`zini tarbiyalash shaxsni o`zida ijtimoiy qadrga ega bo`lgan fazilatlarni hosil 
qilish, takomillashtirishga hamda salbiy xislatlarini bartaraf etishga qaratilgan ichki 
faoliyat. 
Inson hayotidagi har xil illat va nojo`ya holatlar tarbiyadagi xato tufayli kelib chiqadi. 
Bolalikdan tarbiya to`g`ri yo`naltirilsa bunday ’’og`ishlar’’ bo`lmaydi.
Jamiyatdagi, ijtimoiy hayotdagi talablarga javob beruvchi shaxsni shakllantirish 
tarbiyaning mazmunini tashkil etadi. Talablar bilan birga boshqa insonlarni hurmat 
qilish o`zgalar fikrini tinglash, insonparvarlik va ilm olish, ilmga intilish tarbiyaning 
muhim tamoyillaridandir. Yana insonda e`tiqod, hayotga nisbatan qarashlar, o`zini-o`zi 
anglashi, keng fikr yuritishi o`zini va boshqalarni fikri, g`oyalari, qarashlarini baholashi 
ham tarbiyaning muhim unsurlaridan biridir. 
Jamoa bilan ishlash, boshqalarga nisbatan hurmat hissini oshirish, insonda 
hamkorlik tuyg`usini shakllantirish ham tarbiya asosida vujudga keladi. Bizning olam, 

---

SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 3 ǀ ISSUE 4 ǀ 2022 
ISSN: 2181-1601