Arab tilidagi gazetalar sarlavhalari tahlili

لاطبلأل يسائر ميركت
2
 
17 yoshgacha bo‘lganlar terma jamoasi va xalqaro miqyosda tanilgan 
sportchilar mammnun bo‘ldilar (izoh) 
Chempionlarga Prezident ehtiromi (asosiy sarlavha). 
Ushbu sarlavhadan ma’lumki sarlavha izohi undan oldin ifodalanishi ham 
mumkin ekan.
 
Shuningdek, gazeta sarlavhasi quyidagi xususiyatlarga ega bo‘lishi ham 
mumkin: o‘quvchini jahlini chiqarishi yoki uyg‘otishi (qiziqish uyg‘otishi), yo turli 
xil hazillar bilan ularni ko‘nglini ochishi mumkin.
3
Sarlavha muayyan asaring, asar 
qismlanmng, boblarming nomi hisoblanadi. Shunday ekan, sarlavha va matn ham bir-
biriga mos, ixcham, tushunarli bo‘lishi zarur. 
!نلآا أدبت برحلا
4
 
(
Urush hozir boshlanadi
) 
Sarlavhalar o‘ziga xos xususiyatlarga ega bo‘lgan hodisa o‘laroq yozma nutq 
taraqqiyoti jarayonini kuzatish borasida ham muhim manba bo‘lib xizmat qilib 
1
Чтение и анализ газетныхтекстов=Newspaper Critical Reading: учебное –методическое пособие для студентов 
фак. Междунар. Отношений БГУ/сост.: И.Р. Мархасёв, В. А. Зайцева—Минск: БГУ, 2010.—19 с. 
2
“Axbaarul-yavm”(Jazoir) gazetasi15.09.2022dagi sonidan
3
Colin Macfarlane. Hit the HeadfinesF.xcitmg journalism activities forimproving writing and thinking skills. 2012. P. 
145
. 
4
“Al-axbaar”(Livan) gazetasi 22.09.2022dag sonidan. 

---

Oriental Renaissance: Innovative, 
educational, natural and social sciences
(E)ISSN:2181-1784 
www.oriens.uz 
SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7 
3(5), May, 2023 
302 
kelganligi ma’lum. Arabcha gazetalardagi sarlavhalar emotsionallikni ham o‘zida 
namoyon qilish xususiyatiga ham ega hiosoblanadi. Lug‘at tarkibi ham o‘ziga xos 
bo‘lib, odatda til imkoniyatlaridan foydalangan holda turli strukturalardan 
foydalaniladi. Arab tilining keng leksik imkoniyatlari yaqqol namoyon bo‘ladi. Biroq 
so‘nggi yillarda dunyo ilm-fanidagi o‘zgarishlar va rivojlamish natijasida vujudga 
kelgan neologizmlar arab tilini ham chetlab o‘tmadi va arab tili so‘nggi yillarda shu 
kabi neologizmlar bilan ancha boyigan. Sarlavhalarning lug‘at tarkibi odatda eng 
ko‘p qo‘llaniladigan so‘zlardan tashkil topsa-da, ba’zan o‘quvchining diqqatini 
tortish maqsadida noodatiy so‘zlar ham qo‘llaniladi. Odatda sarlavha tushunarli va 
ixcham ifodalar bilan berilgan bo‘ladi va bu o‘quvchining zerikishdan saqlab qoladi. 
Gazeta maqolasi sarlavhasi odatda, so‘z birikmasi, qisqa sodda gap va, kam hollarda, 
murakkab jumladan tashkil topadi. Arabcha sarlavhalar xususida bunday deyish 
birmuncha mushkul. Zero arab gazetalarida to‘liq jumla shaklidagi sarlavhalar 
ko‘pchilikni tashkil qiladi. Masalan,