Ijtimoiy-iқtisodiy tizimlar va mulkchilik munosabatlari

Кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликнинг ЯИМ даги 
улуши, фоизда
31,0
33,8
34,6
35,0
35,6
38,2
42,1
45,5
48,2
50,1
0,0
10,0
20,0
30,0
40,0
50,0
60,0
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
йиллар
ф
ои
з
10-rasm. O’zbekistonda kichik biznes va xususiy tadbirkorlikning YaIMdagi 
ulushi dinamikasi. 
O’zbekistonning 2010 yilgi yalpi ichki mahsulotida kichik biznesning ulushi 
50 foizdan ortib borayotganiga qaramasdan, bu soha real iqtisodiyotimizda, 
avvalambor sanoatda etakchi o’rinni egallay olmayаpti (11-jadval).
 
 
 
 
 
 
 
11-jadval 
Kichik biznes va xususiy tadbirkorlikning iqtisodiyot sohalari bo’yicha 
mahsulot ishlab chiqarishdagi salmog`i, foizda 
Faoliyat sohalari 
2005 
2006 
2007 
2008 
2009 
Sanoat 
10,0 
10,9 
13,2 
14,6 
16,9 
Qishloq xo’jaligi 
85,7 
93,9 
97,5 
97,8 
97,9 
Chakana tovar 
aylanmasi 
43,7 
45,7 
48,3 
48,1 
46,5 
Pulli xizmatlar 
52,5 
50,8 
50,2 
48,5 
48,7 
 
Jadvaldan ko’rinadiki, 2009 yilda kichik biznes va xususiy tadbirkorlikning 
mahsulot ishlab chiqarishdagi salmog`i qishloq xo’jaligida 97,9 foiz, pulli 
xizmatlar ko’rsatishda 48,7 foiz, chakana tovar aylanmasida 46,5 foizni tashkil 

---

42 
etgani holda, sanoat ishlab chiqarishida atigi 16,9 foizga etgan, xolos. 
Yurtboshimiz ushbu vazifani hal etish uchun “Tadbirkorlik faoliyati erkinligining 
kafolatlari to’g`risida”gi Qonunning yangi tahririni tayyorlash zarurligini 
ko’rsatib, ushbu qonunda kichik biznesni qo’llab-quvvatlashning bir qator 
yo’nalishlarini belgilab berdi (12-rasm).
Bozor iqtisodiyotning to’laqonli amal qilishi ko’p jihatdan mamlakatdagi 
monopoliyaga qarshi siyosatning samarasiga ham bog`liq. O’zbekiston 
Respublikasida olib borilayotgan monopoliyaga qarshi siyosatning muhim 
yo’nalishlaridan biri – bu monopolist-korxonalarning tovar bozoridagi egallab 
turgan ustunlik mavqeini suiste’mol qilishning oldini olish va unga yo’l 
qo’ymaslik bo’yicha nazorat olib borishdan iboratdir. Aynan shu maqsadda 
monopolist-korxonalar Davlat reestri yuritilib, unga muayyan tarmoqda ustun 
mavqega ega bo’lgan korxonalar kiritiladi (13-jadval).