Kompyuter viruslaridan ximoyalanishb

- 14 -
X u l o s a 
 
Shuni ta’kidlash kerakki, «lat yegan» axborotlarni eng kiyin vaziyatlarda 
xam tiklash mumkin. Birok bunday dastur va viruslar «lat yegan» fayllarni tiklash 
sistema-dasturchilardan yuksak maxorat talab etadi. Notugri foydalanish jiddiy 
iktisodiy, moddiy va ma’naviy ziyon kuriladi. Tuzatish jarayonida shoshilish aslo 
yaramaydi. 
Kupincha kutkarish mumkin bulgan fayl yoki ma’lumotlar sistemali 
bloklarni formatlash jarayonida shikast yeydi, yukotib kuyish extimoli xam bor. 
Yukorida aytganimizdek, dasturni saklashning eng yaxshi yuli - bu uni 
arxivlashtirib kuyish. Lekin shunday bulsa xam, xar ish kuni sungida dastur va 
fayllarning joylashishini bir-bir kuzdan kechirish darkor. Vinchesterlar na fakat 
viruslar orkali ishdan chikadi. Buning uchun SCANDISK utilitalarini «Ishga 
tushirish» menyusi orkali chakiriladi. 
Biz tilga olayotgan kompyuter virus dasturlar xozirda yaratilib bulingan. 
Xozir turli viruslarlarni yigish bilan odamlar band bulishmokda. Bu, bizningcha, 
notugri. Asosiy e’tiborni zararlanishning oddini olishga safarbar etish lozim. «1 
gramm profilaktika 1 kg davolashga teng» makoli nakadar tugri. 
Antivirus dasturlarini ishlatishdagi yul kuyilishi mumkin bulgan xatolar: 
Antivirus vositalarini kullashdagi eng kup yul kuyilishi mumkin bulgan xato 
- bu zararlangan kompyuterda ularni ishlatib yuborishdir. Virus aniklangach, 
keyingi xatti-xarakat kuyidagicha buladi: kompyuterni uchiring va uni 
ximoyalangan sistemali disket yordamida kayta yuklang (bunday disket Sizda 
albatta bulishi kerak). Mazkur disketda antivirus dasturlari joylashgan bulishi 
tabiiy. Antivirus dasturini ishga tushiring. 
Zararlangan operasion sistemalarda amallarni bajarish va dasturlarni ishga 
tushirish kupol xato va misli kurilmagan yukotishlarga sabab buladi. Jumladan, 
bunda xali zararlanmagan dasturlar xam talofat kurishi mumkin. Masalan, Sizning 
kompyuteringiz RCE-1800 virusi bilan zararlangan bulsin. Mazkur virusga 
muljallanmagan antivirus dasturni extiyotsizlik bilan ishlatish kolgan yuklovchi 
modullarni xam ishdan chikaradi. 
Yana bir kup uchraydigan xatolardan - biri antivirus vositalarini 
yaratuvchilariga xaddan tashkari ishonish. Garchand, bunday dasturlarni juda 
yukori darajadagi dasturchilar yaratsalar-da, ular xar doim xam ishonchli emas. 
Xar kanday dastur kabi, ular xam xatolardan xoli emas. Bu detektorlarga xam, 
antivirusga xam taalukli.