6-rasm. 2018-2019 yillardagi byudjet tushumlari (mlrd. so’m)
22
Jahon tajribasi shuni ko’rsatadiki, mahalliy budjetlarga soliqlardan
ajratmalar yagona normativ asosida amalga oshirilsa va bu normativlar uzoq
muddat o’zgarmas saqlansa, salbiy holatni kamaytirishi mumkin. Faqat shu
holdagina, mahalliy budjetga ma’lum davrda qonuniy tartibda yig’ilgan
soliqlarning bir qismi barqaror tushib turishiga imkon yaratiladi. Mahalliy
hokimiyat ana shu o’ziga tegishli tushumni ta’minlash uchun barcha imkoniyatini
ishga soladi.
22
O’zbeksiton Respublikasi Davlat Soliq qo’mitasi rasmiy veb-sayti -
https://soliq.uz/page/asosiy-
korsatkichlar?lang=latn
39
Xulosa qilib aytsak, tartibga soluvchi soliqlarni taqsimlashni isloh qilishning
muhim chorasi, respublikamiz bo’yicha ma’lum davrda barqaror normativlarning
joriy etilishi hisoblanadi. Tartibga soluvchi soliqlar bo’yicha belgilangan rejadan
ortiq tushumlardan esa mahalliy budjetlar ixtiyorida qoldiriladigan tushumlari 50%
qilib belgilash maqsadga muvofiqdir. Ma’lum muddat belgilangan barqaror
normativlar budjet aniqligini, istiqbol rejalarini yaxshilanishini, budjet
boqimandalarini kamayishini hamda budjet parametrlarini ishlab chiqishda
kelishuvchanlik amaliyotini qisqartirishni ta’minlaydi. Rejadan ortiq tushumlarni
yagona normativ asosida taqsimlash, rejadan ortiqcha tushumlar yig’ilishada
manfaatdorlikni oshiradi, respublika va mahalliy budjetlar daromad bazasini
mustahkamlab dotatsiya hajmini kamaytiradi.
Ta’kidlab o’tish lozimki, umumdavlat soliq tushumlari har yili qonuniy
tartibda belgilanadigan normativlar bo’yicha tegishli budjetlar o’rtasida
taqsimlanadi.
|