Soliqlar, ularning azifalari va turlar

6-rasm. 2018-2019 yillardagi byudjet tushumlari (mlrd. so’m)
22
 
Jahon tajribasi shuni ko’rsatadiki, mahalliy budjetlarga soliqlardan 
ajratmalar yagona normativ asosida amalga oshirilsa va bu normativlar uzoq 
muddat o’zgarmas saqlansa, salbiy holatni kamaytirishi mumkin. Faqat shu 
holdagina, mahalliy budjetga ma’lum davrda qonuniy tartibda yig’ilgan 
soliqlarning bir qismi barqaror tushib turishiga imkon yaratiladi. Mahalliy 
hokimiyat ana shu o’ziga tegishli tushumni ta’minlash uchun barcha imkoniyatini 
ishga soladi.
22
O’zbeksiton Respublikasi Davlat Soliq qo’mitasi rasmiy veb-sayti - 
https://soliq.uz/page/asosiy-
korsatkichlar?lang=latn
 

---

39 
Xulosa qilib aytsak, tartibga soluvchi soliqlarni taqsimlashni isloh qilishning 
muhim chorasi, respublikamiz bo’yicha ma’lum davrda barqaror normativlarning 
joriy etilishi hisoblanadi. Tartibga soluvchi soliqlar bo’yicha belgilangan rejadan 
ortiq tushumlardan esa mahalliy budjetlar ixtiyorida qoldiriladigan tushumlari 50% 
qilib belgilash maqsadga muvofiqdir. Ma’lum muddat belgilangan barqaror 
normativlar budjet aniqligini, istiqbol rejalarini yaxshilanishini, budjet 
boqimandalarini kamayishini hamda budjet parametrlarini ishlab chiqishda 
kelishuvchanlik amaliyotini qisqartirishni ta’minlaydi. Rejadan ortiq tushumlarni 
yagona normativ asosida taqsimlash, rejadan ortiqcha tushumlar yig’ilishada 
manfaatdorlikni oshiradi, respublika va mahalliy budjetlar daromad bazasini 
mustahkamlab dotatsiya hajmini kamaytiradi.
Ta’kidlab o’tish lozimki, umumdavlat soliq tushumlari har yili qonuniy 
tartibda belgilanadigan normativlar bo’yicha tegishli budjetlar o’rtasida 
taqsimlanadi. 

---

40