Angren universiteti "ijtimoiy-gumanitar fanlar" kafedrasi "iqtisodiyot nazariyasi "

Raqobat sharoitida baho siyosatining mohiyati va vazifalari 
Prezidentimiz o‘z ma’ruzalarida, “Mamlakatimizning raqobatdoshligini 
oshirishni ta’minlash uchun iqtisodiyotni tarkibiy o‘zgartirish jarayonlarini 
chuqurlashtirish siyosatini davom ettirish 2010 yilga mo‘ljallangan iqtisodiy dasturni 
amalga oshirishning muxim ustuvor yo‘nalishiga aylanishi lozim”
7
- deb ta’kidlagan 
edilar 
Baho - bu bozor unsurlari ichida eng murakkabidir. U o‘zgaruvchan, 
harakatchan, bozordagi kon’yukturali tebranishlarga moslashuvchan, doimo o‘zgarib 
turuvchi mexanizmdir. U tovar qiymatining puldagi ifodasidir. Uzoq vaqt davomida 
bizning iqtisodiyotimizda barqaror baholar ahvolini tovar va xizmatlar bilan 
ta’minlashdagi ijtimoiy haqiqatnining asosiy tamoyili degan fikr hukmron edi. 
O‘zgarmas baholar barqaror ishlab chiqarish rivojiga va talabini qondirishga to‘siqlik 
qiladi. 
Bugungi kunda baholar tizimi ancha chalkash, uni tushunib yetish bir muncha 
murakkab, eng asosiysi u xo‘jalikni murakkab yuritishning yangi bozorlar sharoitiga 
moslashmog‘i lozim. 
Bozor baholarining asosiy xususiyati ularning doimo o‘zgarib turish 
qobiliyatidir. Bu tabiiydir, chunki baholar talab va taklifni o‘zaro bog‘lovchi 
vositadir. Bizga ma’lumki, ularning har ikkalasi ham harakatchandir. Shuning uchun 
harakatchan baholar siyosatidan foydalaniladi. Bu siyosat tovarning bozordagi 
harakatini, tovar hayotiylik davrini turli bosqichlarini tartibga solish va boshqarish 
bozorga yangi iste’mol tovarlari va ishlab chiqarish vositalarini kiritishni eskirgan 
modellarini bozordan siqib chiqarishni ta’minlaydi. 
Baholar hech qachon sababsiz o‘zgarmaydi, masalan, biror kamchiligi 
bo‘lgan va ma’naviy eskirgan tovarlar pasaytirilgan baholarda xattoki tushurilgan 
baholar deb ataluvchi baholarda sotiladi. Yuqori baholar esa yuqori sifatli, ya’ni 
iste’mol qobiliyatiga ega bo‘lgan tovarlarga o‘rnatiladi. Rivojlangan iqtisodiyotga 
ega bo‘lgan mamlakatlarda bahoni tashkil qilish muammolarini faqatgina asosiy 
strategik yondoshishlarigina ishlab chiqilishigina bejiz emas chunki baholarning o‘zi