foydalanish
ko‟rsatkichlarinini hisoblash usullari
9.3. Mehnat buyemlardan
foydalanish
ko‟rsatkichlarinini tahlil etish usullari
Asosiy o’quv materiallarining qisqacha bayoni 9.1. Mehnat buyemlari bilan taminlanish ahvolini tahlil etish uslubi Korxonada ishlab chiqarish hajmining o‟zgarishiga boshqa omillar bilan bir qatorda
mehnat buyemlari bilan
ta‟minlanish va ulardan foydalanish darajasi ham ta‟sir qiladi.
Mehnat buyemlari bo‟lib moddiy resurslar hisoblanadi.
Moddiy resurslar bilan ta‟minlanish darajasini aniqlash uchun korxonada mavjud
bo‟lgan moddiy resurslarning xaqiqiy hajmini (miqdorini) me‟yor bo‟yicha talab
qilinadigan hajmiga (miqdoriga) bo‟lish kerak. Ushbu ko‟rsatkich xo‟jalik bo‟yicha
ham, har bir resursning turi (urug‟, o‟g‟it, va boshqalar) bo‟yicha ham aniqlanadi.
Moddiy resurslar bilan ta‟minlanish ahvolining tahlili solishtirish, ko‟rsatkichlar
farqi, zanjirli bog‟lanish usullari yordamida amalga oshiriladi. Birinchi navbatda ular
bilan ta‟minlanish darajasining umumiy o‟zgarishi, so‟ngra ushbu o‟zgarishga
omillarning ta‟siri aniqlanib, moddiy resurslar bilan ta‟minlanish darajasiga baho
beriladi. Shundan so‟ng moddiy resurslardan foydalanish darajasining tahlili amalga
oshiriladi.
9.2. Mehnat buyumlaridan foydalanish korsatkichlarinini hisoblash usullari Mehnat buyumlaridan
( Moddiy resurslardan) foydalanish samaradorlik
ko‟rsatkichlari va ularning hisobi:
34
1. Moddiy resurslar qaytimi
: 𝑴
𝒒
=
𝒀𝑴
𝑴𝑿
2. Moddiy resurslar sig‟imi
: 𝑴
𝒔
=
𝑴𝑿
𝒀𝑴
3. Moddiy resurslar rentabelligi
