1. Kelib chiqish jihatdan olmosh bo'lgan shaxs-son
q o ‘shimchalari,
aslida, kishilik olmoshlari b o ‘lib, keyinchalik
q o ‘shim chaga aylangan. Turk tilida otlarda b o ig a n i kabi fe’l
tuslanishida ham
birlik
va
ко ‘p lik
son shakllari qo‘llanadi:
B irlik
1 - shaxs:
-im f-im, -urn, -um)
2 - shaxs:
-sin (-sin, -sun, -sun)
3 - shaxs: —
K o ‘p lik
1 - shaxs:
-iz (-iz, -tiz,
-
uz)
2
— shaxs:
-siniz (-sim z, -siiniiz, -sunuz)
3 - shaxs:
-ler (-lar)
Hozirgi zam on turk tilida 9 xil fe ’l tuslanishi shaldidan
6
tasida
yuqorida keltirilgan shaxs qo'shim chalari keladi:
gelir-im, geliyorsun,
gelecek, gelmiy-iz, gelmeli-siniz, gele-ler
kabi. 3-shaxs birlik shakli
qo'shim cha olmaydi va tugallangan m a ’no
kasb etish uchun alohida
shaxs qo'shim chasi olishi lozim bo'ladi:
Kurdepm gelir (Ukarn
keladi). Bankadan alacakmis (Bankdan olar emish). Ogrenciler
qikiyorlar (Talabalar chiqayaptilar)
kabi.
1-shaxs egalik qo'shim chasi
-im
bo'lib, Sharqiy O nado'luning
b a’zi
tumanlarida
-cm
shaklida qoilanadi
(bil-iir-em, bil-пщ-ет, bil-
meli-y-em).
O 'tgan zamon va istak mayli,
1
-shaxs, ko'plik shakli birlik
shaxs qo'shim chasi o'rniga ko'pincha tushib qoluvchi
Dostları ilə paylaş: