Odam anatomiyasi

237. Chakka-pastki jag’ bo’g’imi, 
articulatio temporamandibularis, o’ng; 
tashqaridan ko’rinishi. 
O’ninchi qovurg’a tolali to’g’ay bilan IX 
qovurg’aning tog’ayiga brikadi, XI va XII 
qovurg’alarning tog’aylari esa qorin muskullari 
orasida erkin yakunlanadi. 
KALLA QUTUSINING SINOVIAL 
BRIKISHLARI
 
Kalla suyaklari, pastki jag’dan tashqari fibroz 
brikuvga egadir. Kalla qutusini o’rab turuvchi 
suyaklar bir birlari bilan o’zaro tolali 
briktiruvchi to’qima – sindesmoz orqali brikib 
turadi. Kalla asosini tashkil qiluvchi hujayralar 
esa tog’ay to’qimasi – sinxondroz orqali 
brikadi. Yosh ulg’aygan sari biri suyak 
to’qimasiga aylanib, choklar hosil qilsa, 
boshqasi sinxondroz holatida saqlanib qoladi.
238. Chakka-pastki jag’ bo’g’imi, 
articulatio temporamandibularis, o’ng; 
tashqaridan ko’rinishi.
(Bo’g’im sagittal kesim orqali chilgan.) 
 

---

Страница | 138
Sindesmozlar orasida liqqildoqlar, 
fontiluli
, 
ni sanab o’tish joizdir (ras. 114, 115 To’liqroq 
mav. ,,Kalla qutusining topografiyasi”) 
Chakka-pastki jag’ bo’g’imi 
Chakka-pastki jag’ bo’g’imi, 
articulatio 
temporomandibularis 
(ras. 237 – 239), juft 
bo’g’im. Pastki jag’ning
 
boshchasi, 
caput 
mandibulae, 
va chakka suyagining toshsimon 
qismidagi pastki jag’ chuqurchasi, 
fossa 
mandibularis,
hamda bo’g’im do’mboqchasi, 
tuberculum articulare,
orasida hosil bo’ladi. 
Pastki jag’ning boshchasi yostiqchasimon 
ko’rinishga eda bo’ladi. 
Chakka 
suyagining 
pastki 
jag’ 
chuqurchasining yuzasi chakka-pastki jag’ 
bo’g’imiga to’liq kirmaydi. Unda ikkita qism 
farqlanadi: toshsimon-tangasimon yoriqdan 
orqaroqda joylashuvchi, pastki jag’ning 
kapsuladan tashqaridagi qismi va undan 
oldinroqda 
joylashgan 
– 
pastki 
jag’ 
chuqurchasining kapsula ichi qismi. 
Chuqurchaning kapsula ichiga kiruvchi bu 
yuzasi bo’g’im do’mboqchasining oldingi 
qirg’og’igacha davom etadi. Bo’g’im yuzalari 
briktiruvchi to’qimali tog’ay bilan qoplangan. 
Bo’g’im bo’shlig’ida ikki tomoni botiq 
bo’lgan, ovalsimon shakildagi tog’ay plastinka 
– bo’g’im diski, discus articularis, joylashgan 
(ras. 238). Disk gorizontal tekislikda yotib, 
o’zining yuqorigi yuzasi bilan bo’g’im 
do’mboqchasiga, pastki yuzasi esa – pastki 
jag’ning boshchasiga tegib turadi. Kapsula o’z 
qirg’oqlari bilan bo’g’im kapsulasiga brikib 
turadi va shuning uchun bo’g’im bo’shlig’ini 
bir-biri bilan a’loqa qilmaydigan ikkita – 
yuqorigi va pastki bo’shliqlarga ajiratib 
qo’yadi. Har bir qismning bo’shlig’i mos 
ravishda 
yuqorigi 
sinovial 
membrana,
 
membrana synovialis superior,
va pastki 
sinovial membrana, 
membrana synovialis 
inferior, 
bilan qoplangandir. Diskning ichki 
qirg’og’iga lateral qanotsimon muskul
, m. 
pterygoideus lateralis,
tutamining bir qismi 
brikadi.