S. K. Ganiyev, M. M. Karimov, K. A. Tashev


subyektlar- ning о ‘zaro auientifikatsiyasi



Yüklə 7,8 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə86/249
tarix09.09.2023
ölçüsü7,8 Mb.
#142327
1   ...   82   83   84   85   86   87   88   89   ...   249
Ganiyev-S.KKarimovM.MTashiyevK.VAxborotxavfsizligi.2017

subyektlar-
ning о ‘zaro auientifikatsiyasi,
ya’ni aloqa kanallari orqali bog‘lana- 
digan subyektlar haqiqiyligining o‘zaro tasdig‘i bajarilishi shart. 
Haqiqiylikning tasdig‘i odatda seans boshida, abonentlaming bir- 
biriga ulanish jarayonida amalga oshiriladi. “Ulash” atamasi orqali 
tarmoqning ikkita subyekti o‘rtasida mantiqiy bog‘lanish tushu- 
niladi. Ushbu muolajaning maqsadi - ulash qonuniy subyekt bilan 
amalga oshirilganligiga va barcha axborot mo‘ljallangan manzilga 
borishligiga ishonchni ta’minlashdir.
0 ‘zining haqiqiyligini tasdiqlash uchun subyekt tizimga turli 
axborotni taqdim etadi. Bunday axborot turi “Autentifikatsiya fak- 
tori” deb yuritiladi. Autentifikatsiyalashning quyidagi uchta faktori 
farqlanadi:

biror narsani bilish asosida.
Misol sifatida parol, shaxsiy 
identifikatsiya kodi PIN (Personal Identification Number) hamda 
“so‘rov javob” xilidagi protokollarda namoyish etiluvchi maxfiy va 
ochiq kalitlami ko‘rsatish mumkin;

biror narsaga egaligi asosida.
Od&tda bular magnit kartalar, 
smart- kartalar, sertifikatlar va touch memory qurilmalari;

qandaydir daxlsiz xarakteristikalar asosida.
Ushbu faktor 
o‘z tarkibiga foydalanuvchining biometrik xarakteristikalariga 
(ovozlar, ko‘zining rangdor pardasi va to‘r pardasi, barmoq izlari,
132


kafit geometriyasi va h.) asoslangan usullami oladi. Bu faktorda 
kriptografik usullar va vositalar ishlatilmaydi. Beometrik xarakte- 
ristikalar binodan yoki qandaydir texnikadan foydalanishni nazorat- 
lashda ishlatiladi.
Subyektning haqiqiyligini tasdiqlash autentifikatsiyaning uchta 
faktoridan biri yordamida amalga oshirilishi mumkin. Masalan, foy- 
dalanuvchini autentifikatsiyalash jarayonida undan parol yoki bar- 
moq izlari so‘ralishi mumkin. Autentifikatsiya jarayonida faqat bitta 
faktor ishlatilsa, bunday autentifikatsiya 

Yüklə 7,8 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   82   83   84   85   86   87   88   89   ...   249




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin