N. M. Kayumova

9 Karimov I.A. Yuksakma’naviyat-yengilm as kuch. - Т.: Ma’naviyat, 2008.
188

---

Maktabgacha ta'lim yoshidagi bolalarni axloqiy jihatdan
tarbiyalash vazifasi va amalga oshirish vositalari
Shaxsning muhim ma’naviy sifatlari bo'lgan axloqiy ong, 
hissiyot va xulqni shakllantirish, vatanparvarlik, vatanga mu­
ll abbat, O'zbekiston gerbi, bayrog'i, madhiyasiga hurmat, in- 
sonparvarlik, mehnatga munosabat, jamoa bilan birgalikda 
qilinadigan izlanishlarga munosabat, ongli intizom va boshqa 
tuyg'ularni kamol toptirish axloqiy tarbiyaning asosi hisobla­
nadi.
Maktabgacha ta’lim yoshidagi bolalarni axloqiy jihatdan 
tarbiyalash vazifasi va mazmuni bolaning ma'naviy dunyosini, 
uning ongini, axloqiy hislarini, shaxsiy sifatlarini tarbiyalash 
va rivojlantirishni taqozo etadi.
Bolalarda axloqiy his- 
щ
tuyg’ular, tasawurlar va 
S
xatti-harakatlami
tarbiyalash. 
Щ
Axloqiy bilim berish bir qancha tarbiyaviy vazifalarni ba- 
jaradi, inson hayoti va madaniyatining axloqiy qadriyatlari 
to'g'risida keng tasavvur, tushunchalar beradi. Axloqiy tasav- 
vurlar, qarash, mulohaza, baho berish kabi tushunchalarni 
shakllantirishga va shu asosda axloqiy e'tiqodni yuksaltirish- 
ga ta'sir ko'rsatadi, ya'ni:
Xulq madaniyati va ijobiy
munosabatlami
tarbiyalash.
/
\
189

---

Bolalarni o'zlarining axloqiy tajribalarini mushohada qilish- 
lari va boyitishlariga yordam beradi;
Shaxsni o'zini axloqiy tarbiyalashga zamin yaratadi.
Axloqiy bilim, asosan axloqiy suhbatlar, ma'ruzalar, kecha- 
lar, turli kasb egalari bilan uchrashuvlar va boshqa vositalar bi­
lan amalga oshiriladi.
Maktabgacha ta'lim muassasalarida axloqiy tarbiya berish 
har xil vositalar yordamida amalga oshiriladi. Birinchi galda 
bolalarni har xil faoliyatlar vositasida kattalar mehnati bilan 
tanishtirish, mashg'ulotlarda va mashg'ulotlardan tashqari 
vaqtlarda ta'lim berish orqali amalga oshiriladi.
Har xil bayramlar, ijtimoiy hayot voqealari, bolalar adabi- 
yoti, musiqa, o'yin materiallari, ommaviy axborot vositalari -
oynayi jahon, radio va boshqalar bolalarning axloqiy tarbiya- 
siga katta ta'sir ko'rsatadi.
Kichik yoshli bolalar axloqiy tasavvur va bilimlarni faqat 
o'yin mashg'ulotlarida yaxshi o'zlashtirib oladilar. Bolalar to­
monidan o'zlashtirib olingan axloqiy tasavvurlarni ular ong­
li ravishda tushunib yetishlari dastlab mashg'ulotlarda, ke­
yinchalik o'yin, mehnat jarayonlarida, sayrda, mustaqil faoli­
yatlar orqali amalga oshiriladi.