4.13 və 4.14 cədvəllərdəki məlumatlar aşağıdakı mənbədən götürülmüşdür (illər dəyişdirilmişdir): Статистика, учебник, под ред., проф.И.И,Елисеевой. М., “Проспект”, 2008, s.286-287. 118 Cədvəl 4.13 Bir yaş qrupundan növbəti yaş qrupuna keçid əmsallarının hesablanması Y aş
q r u p la r ı
(X İI)
N övbəti yaş
q ru p u n a keçənə
d ə k y aşa y an ların
sayı (L,)
F aktiki y aşa y an ların sayı
,
Lx +
L x+1
l x ~ 2
B ir yaş q ru
p u n d an növbəti
yaş q ru p u n a
keçid əmsalı
(P x= L x+ ı: L x)
2
98369
98347
0,99960
3
98324
98308
0,99958
4
98292
98267
0,99946
5
98242
98214
0,99940
6
98186
98159
0.99948
7
98132
98108
0,99869
8
98084
97979
0,99982
9
97976
97961
10
97946
Şagirdlərin sayı haqqında proqnozun hesablanmasını 4.14 cədvəlində
həyata keçirək.
Beləliklə, 4.14 cədvəlindən göründüyü kimi şəhərdə mövcud demoq
rafik şərait sabit qalmaqla orta məktəblərdə şagird yerinə 2015-ci ildən
tez tələbat olmayacaqdır. Məhz bu vaxta qədər şəhərdə orta məktəb binası
tikilməsinin qayğısına qalmaq lazımdır.
Ölüm haqqında cədvəllərin məlumatlarına əsasən növbəti yaş qrupuna
keçid metodundan əhalinin perspektiv sayının hesablanmasında geniş isti
fadə olunur. Regionda əmək ehtiyatlarının sayını müəyyən etmək üçün
əmək qabiliyyətli yaş həddinə daxil olacaq gənclərin, habelə pensiyaya
çıxacaq şəxslərin perspektiv sayını bilmək lazımdır. Pensiyaçıların sayı
haqqında proqnoz verilməsindən pensiya təminatı proqramlarının hazır
lanmasında istifadə edilir. Əhalinin təbii təkrar istehsalının əsas meyitlə
rinin proqnozlaşdırılması üçün 15-49 yaşda olan qadınların perspektiv
sayı nəzərə alınmalıdır.
Ölüm haqqında cədvəllərdən yalnız demoqrafik və sosial-iqtisadi
proqnozların hazırlanmasında istifadə edilmir. Müasir dünyada sığorta
tariflərinin, fondlarm, həyatın uzunmüddətli sığortalanması əməliyyat
larının aparılmasını həyata keçirməyə imkan verən xüsusi bilik sahəsində
riyazi-statistik metodlar sistemində də onlardan geniş istifadə olunur.
