Buxgalteriya hisobi va audit xalqaro standartlar asosida tashkil
Yüklə 0,89 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
часть 1 « Научный импульс » Март , 202 3 912 tomonidan eshitilgan. «Auditor» so’zi lotincha «eshituvchi» degan ma’noni anglatadi. «Audit» tushunchasi esa lotincha bo‘lib, «auditing» - aynan tarjimasi «u eshitayapti», «eshituvchi» degan ma’nolarni bildiradi. Tarixdan ma’lumki,buxgalteriya va audit tushunchalari Amir Temur davrida ham yaxshi rivojlangan. Mamlakatni tartibga keltirish, uning obodonchiligi, xavfsizligini ta’minlash,nazorat qilish,saltanatni boshqarishda hisob va nazorat ishlarida foydalanilgan.Amir Temur har bir o’lkada bittadan vazir tayinlagan. Ular to’langan soliq miqdorini,soliq to’lovchilar ismini,soliq to’langan vaqtini yozib borishgan va o’z rahbarlariga hisobot topshirishgan.Hattoki,daraksiz yuqolgan kishilardan qolgan soliqlarni yoki meros va mol-mulklarni ham ro’yhatga olishgan.Bunday usullar albatta davlat barqarorligini ta’minlab beradi. O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligining Buxgalteriya hisobi va audit uslubiyoti boshqarmasi tuzilmasida vazirlikning boshqaruv xodimlari cheklangan soni doirasida uchta shtat birligidan iborat moliyaviy hisobotning xalqaro standartlarini joriy etishni muvofiqlashtirish va e’lon qilinadigan moliyaviy hisobotlar sifatining tashqi nazorati bo‘limi tashkil etilsin. O’z navbatida ,Davlatimiz rahbari ham Temur davrida olib borilgan islohotlarni yo’lga quyganlar,bundan ko’rinib turibdiki,har bir iqtisodiy sohada puxta o’ylangan rejalar hamda kuchli nazorat o’z ifodasini topgan. Adam Smit Fransiyaga sayohat qilganida u fiziokratlar deb atalgan bir guruh Fransuz yozuvchilaridan ta’sirlangan. Ular iqtisodiyot sohalarining bir biriga bog’liqligini yaxshi tushunishgan va nazorat qilinmagan bozorlar ishlash mexanizmini tahlil qilishgan. demak, rivojlantirish va takomillashtirish uchun,nazorat qilib turish kerak,shu bilan bir qatorda xatolarni yashirmasdan ,uni tuzatish hamda xodimlarni tajribasini boyitish,malakasini yanada oshirib borish maqsadga muvofiq bo’ladi.Auditorlarning vazifasi ham aynan dolzarb muammolar kelib chiqmasligini oldini olishdan iboratdir. Iqtisodiyotni erkinlashtirish va Respublikamizda bozor iqtisodiyoti asoslarini mustahkamlashga yo'naltirilgan islohotlarni chuqurlashtirish sharoitida bank-moliya tizimining barqarorligini ta'minlovchi audit xizmati muhim ahamiyat kasb etadi.Mamlakatimizda auditorlik faoliyatining rivojlangan g'arb davlatlaridagi nazariy va amaliy jihatlariga ham keng e'tibor qaratilganligi, milliy va xorijiy audit amaliyotidagi o'ziga xos farqli qirralar bayon etilganligi zamonaviylik talablariga javob berishidan darak beradi.Hozirgi kunda buxgalteriya hisobining xalqaro standartlarini mamlakatimizda joriy qilish uchun ko’plab manbalarni topish mumkin.Bugungi kunda dunyo bo’ylab 150 dan ortiq davlatlar moliyaviy hisobotning xalqaro standartlaridan foydalanmoqda va har bir foydalanuvchi mamlakat ushbu standartlarga turli yo’llar bilan o’tgan.Barchamiz bilamizki,Xitoy Xalq Respublikasi markazlashgan davlat hisoblanadi.Xitoy Xalq Respublikasi moliyaviy nazorat va buxgalteriya hisobi standartlarini belgilash bo’yicha mas’ul organ hisoblanadi.Xitoy Xalq Respublikasiningh maxsus ma’muriy hududi sifatida Gongkong,Pekin hamda Makao hududlari o’zining maxsus standartlariga ega, shunga ko‘ra ular uchun alohida yurisdiksiya profillari mavjud. O’zbekiston Xitoy davlati bilan nafaqat iqtisodiy,moliyaviy diplomatic aloqalarni,balki,ta’lim sohasida ham mustahkam aloqalarni |