Ekspertizasi dərsliK
Yüklə 3,31 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 5.3. Eynil əşdirmə v ə ekspertiza 5.3.1. Q
- Spirtin təmizliyi
- Aldehidlərin kütlə qatılığı
- Metil spirtinin həcm payı.
- 5.3.2. Orqanoleptik t ə hlil
- 5.3.3. Fiziki-kimy ə vi keyfiyy ət göstə ricil ə ri
|
Spirt çıxımı. Xammalda olan karbohidratların (nişasta, şəkər) nişastaya çevirməklə 1 tonunun qıcqırdılmasından alınan spirtin dekalitrlərlə miqdarıdır. Spirtin nəzəri çıxımı spirt qıcqırması bərabərliyinə görə hesablanır və 1 ton şərti nişastadan 71,98 dal təşkil edir. Qıcqıran şəkərlərin və qıcqırma zamanı əmələ gələn spirtin bir hissəsi itdiyinə görə parktiki spirt çıxımı nəzəridən az olur. Praktik spirt çıxımı tətbiq olunan texnologiyadan və avadanlıqlardan asılı olaraq nəzəri miqdarın 81,5-93% arasında tərəddüd edir.
əşdirmə v ə ekspertiza 5.3.1. Q əbul qaydası, nümunənin götürülmə si v ə m əhsulun sınağı Eyniləşdirmə və ekspertiza dedikdə normativ sənədlərin tələ- bələrinə uyğun qaydada orqonoleptik və fiziki-kimyəvi sınaqlar aparılması, saxtalaşdırılmanın aşkar edilməsi başa düşülür. Qəbul qaydası, nümunə götürülməsi və məhsulun sınağı bütün spirt məhsul növlərinə xam spirt, rektifikasiya olunmuş və içilən spirtlərə şamil edilir. Spirt partiya şəklində qəbul olunur. Partiya adı altında bir adda, eyni doldurulma tarixli, məhsulun keyfiyyətini əks etdirən
424 eyni sənədlə rəsmiləşdirilən spirtin miqdarı başa düşülür. Spirt sisternlərlə nəql olunduqda hər sistern ayrıca partiya kimi qəbul olunur. Məhsulun keyfiyyəti haqqında sənəd aşağıdakı əsas məlumatları əks etdirilməlidir:
İstehsal edən müəssisənin adı və yerləşdiyi yer;
Spirtin adı, ilkin xammalın tərkibi;
Spirtin partiyada miqdarı, dal (1 dal=10 litr);
Sənədin verilmə tarixi;
Keyfiyyət göstəricilərinin sınaq nəticələri;
Normativ sənədlərin spirtə görə adlanması. Məhsul qəbul olunarkən hər balon, çəllək, biton və sisternin normativ sənədlərin tələblərinə uyğun qaydada doldurulma və markanlanmaya uyğunluğu yoxlanır. Dövlət ehtiyatı sistemində saxlanmaq üçün olan sisterndəki spirt orqoqnoleptik göstəricilərə və etanolun qatılığına görə yoxlanılmalıdır. Heç olmasa bir göstəriciyə görə qeyri-qənaətbəxş nəticə alındığı halda həmin partiyadan götürülən ikinci nümünədə təkrar sınaq aparılır.
Nümunənin götürülməsi balon, çəllək və bidon partiyasının 10%-i miqdarında 3-dən az olmamaqla aparılır. Butulkaya doldurulmuş spirtdən nümünə götürülməsi 5363-93 saylı QOST-a uyğun yerinə yetirilir (bax: Arağın ekspertizası). Növbəti mərhələ ayrı-ayrı nöqtələrdən nümunə hissəciklərinin götürülməsi və əsas nümunənin təşkilidir. Balon, bidon və çəlləklərdən götürülən nümunə hissəciklərinin miqdarı ən azı 0,2dm 3 təşkil etməlidir. Sisterndən nümunələr xüsusi nümunə götürənlə onun yuxarı, orta və aşağı qatlarından götürülür. Nümunə hissəcikləri əvvəlcədən hazırlanmış şüşə qaba azı 1.5 dm 3 miqdarında götürülür, qarışdırılır, tutumu 0,5 dm 3 olan butulkalara doldurulur, tıxacla ağzı möhkəm bağlanır. Hər butulkanın boğazı parça yaxud sellofan qırığı ilə bükülür, sonu plomb yaxud surquc möhürlə bərkidilir, kardon yaxud ağac birka bağlanır və orada aşağıdakılar əks olunur:
Spirtin adı və ilkin xammalın tərkibi; 425
Nümunə götürülən spirt partiyasında spirtin miqdarı, dal;
Sisternin nömrəsi;
Spirtin keyfiyyəti haqqında sənədin nömrəsi;
Göndərilmə aktının nömrəsi;
Nümunənin götürülmə tarixi;
Nümunə götürən şəxsin soyadı və imzası. Spirt sınağa göndərildikdə müəyyən olunmuş qaydada nümunənin götürülməsinə dair akt tərtib olunur. 5964-93 saylı QOST-a uyğun olaraq məhsulun sınağında aşağıdakı analizlər yerinə yetirilir. Doldurmanın tamlığı. Butulkaya doldurulan içməli spirt üçün nəzərdə tutulur (QOST 5363). Orqanoleptik göstəricilər: rəng və şəffaflıq (təhlil olunan spirt keçən işıqda gözlə baxılmaqla destillə edilmiş su ilə müqayisə olunur); dad və iy (orqanoleptik qiymətləndirmə). Etil spirtinin qatılığı – standarta uyğun (QOST 3639) təyin edilir. Spirtin təmizliyi. Metodun əsasında spirtdə olan kənar qarışıqlarla qatı sulfat turşusunun reaksiyaya girməsi durur. Furfurolun mövcudluğu. Təyin olunan furfurolun anilinlə qarşılıqlı təsirindən rəngli məhlun əmələ gəlməsinə əsaslanır. Oksidləşmə. Metod spirtdəki kənar üzvi qarışıqların, kalium permanqanatla oksidləşmə reaksiyasına və sonra fotoelektro- kolorometrdə rəng intensivliyinin müəyyən olunmasına əsaslanır. Standartda həmçinin etalon məhluldan istifadə edilməklə digər metod da nəzərdə tutulur ki, bu halda kalium permanqanatla reaksiyadan sonra alınan məhlulun rəng intensivliyi enalonla müqayisə edilir.
aldehidlərin fuksinsulfid reaktivi ilə reaksiyası durur. Sivuş yağlarının kütlə qatılığı. Analiz sulfat turşusu iştirakı ilə ali spirtlərin salisil aldehidi ilə reaksiyasına əsaslanır. Turşuların kütlə payı. Turşuların titrlənməsinə sərf olunan natrium hidroksid məhlulunun miqdarı ilə müəyyən olunur. 426 Doymuş efirlərin kütlə payı. Metodun əsasında doymuş efirlərin natrium hidroksid məhlulu ilə yuyulduqdan sonra titrometrik metodla təyininə əsaslanır. Metil spirtinin həcm payı. Tədqiqat etalon məhlulun rəngi ilə metil-spirtinin kalium permanqanat və sulfat turşusu ilə oksidləşmə reaksiyasında əmələ gələn tədqiq edilən məhlulla müqayisəsi yolu ilə yerinə yetirilir. Etil spirtinin və arağın tərkibində toksiki mikroqarışıqları – aldehidlər, sivuş yağları mürəkkəb efirlər və metil spirtini təyin etmək üçün qazxromatoqrafiya analiz metodunun tətbiqinə əsaslanan 30536-97 saylı QOST-dan istifadə olunur. Spirtin uçucu qarşıqları arasında 70-dən çox müxtəlif birləşmələr tapılmışdır. Kimyəvi tərkibinə görə eyniləşdirmədə onlar ali spirtlər, aldehidlər, efirlər, turşulara bölünür. Son zamanlar həmçinin spirtin dad və ətrinə əsaslı şəkildə təsir göstərən azotlu və kükürdlü birləşmələr tapılmışdır. Sivuş yağı spirtləri qıcqırma prosesinin əlavə məhsulları kimi əmələ gəlir. Onlara etil spirtinə nisbətən daha çox sayda karbon atomuna malik biratomlu spirtlər aiddir. Burada həm normal quruluşlu n – propil, n – butil, n – amil və s. olmaqla nonanola qədər, həm də zəncirvari quruluşlu – izopropil, ikili propil, izobutil, izoamil və b. tapılmışdır. Spirt istehsalatında ikidən çox karbon atomuna malik spirtləri adətən ali spirtlər adlandırırlar ki, bu da sırf kimya nöqteyi-nəzərindən tam dəqiq sayıla bilməz. Sivuş yağlarında miqdarı üstünlüyə optik fəal və qeyri-fəal izoamil spirtləri; nisbətən az n - amil spirti olur. Az miqdarda isə butil, propil və digər spirtlər olur. Aldehid və ketonlar qıcqırmada əmələ gəlsə də, onların miqdarı braqorektifikasiya prosesində spirtlərin oksidləşməsi hesabına arta bilir. İsti işlənmədə dən və kartofda furfurol yaxud oksimetilfurfurol əmələ gələ bilir. Əgər qüsurlu xammalda (texnologiya buna yol verir) istifadə olunursa, o zaman əsas sirkə aldehidindən başqa formaldehid, yağ, propion, izovalerian, diasetil və b. toplanır. Braqa kənar
427 mikroorqanizmlərlə yoluxduqda, həmçinin melassadan alınan spirtdə aldehidlərin nisbi miqdarı yüksəlir. Mürəkkəb efirlər qıcqıran şirədəki spirtlər və turşuların qarşı- lıqlı kimyəvi çevrilmələrinin məhsuludur. Onların toplanması həmçinin braqorektifikasiya mərhələsində də mümkündür. Daha çox miqdarda sirkə etil efiri, az miqdarda propion, qarışqa, yağ və digər turşuların efirləri tapılır. Uçucu turşular mayaların və braqanı yoluxduran kənar mikroorqanizmlərin həyat fəaliyyəti məhsuludur. Daha çox sirkə turşusu rast gəlsə də, az miqdarda olsa da propion, yağ, izovalerian turşuları (xüsusilə də melassadan alınan spirtdə) təsadüf edilir. Azotlu maddələrdən daha çox səciyyəvi olanları ammonyak və aminlərdir. Onlar melassadan alınan spirtdə daha çox miqdarda tapılır. Kükürdlü birləşmələr (kükürd di oksid, hidrogen sulfid, merkaptan) əsasən melassadan alınan spirtdə əmələ gəlirlər. Melassadan alınan spirti polad rezervuarlarda uzun müddət saxladıqda onda sulfoturşular və sulfat turşusu tapılır. Sonuncu iki qrup birləşmə spirtin analizində normalaşdırılmır və yalnız orqanoleptik göstəricilərə təsir göstərir. Bir sıra qarışıqlar müəyyən növ xammaldan alınan spirt üçün səciyyəvidir. Məsələn, terpenlər yalnız dənlilər və kartof xammalından alınan spirtdə tapılır. Bu spirtlərdə həm də çoxlu metil spirti toplanır. Melassadan alınan spirt üçün ammonyak, sulfitli birləşmələr, dietil efiri səciyyəvidir. Spirtin hətta az qatılıqda qarışığı belə bu və ya digər dərəcədə spirtin və ondan alınan arağın orqanoleptik göstəricilərinə təsir etməyə kifayət edir. Metil və propil spirtləri az miqdarda dadda hiss olunmasa da, onlar etil spirtindən xeyli zəhərli olub, insan orqanizmində toplanaraq ciddi zəhərlənmələr törədə bilir. Furfurol çovdar çörəyinin xoşagələn iyinə malik olsa da, o da həmçinin toksiki və kansorogendir. Digər aldehidlər kəskin tam və yandırıcılıq verir. Xüsusilə xoşagəlməyən iyi və yandırıcı dadı akrolein və kroton aldehidi verir.
428 Bütün ali spirtlər istənilən duruldulmada yandırıcı dad və kəskin sivuş iyini saxlamış olur. Heksil spirti sivuş yağının iy və tamını verir. Üzvi turşular spirtin orqanoleptik keyfiyyətinə əks təsir göstərir: qarışqa turşusu ona kəskin tam, propion yandırıcılıq; yağ, valerian - xoşagəlməz iy və yandırıcılıq verir. Sirkə turşusu istisnalıq təşkil edib, spirtin dadını yumşaldır. Çoxlu sayda karbon atomlu efirlər spirtə ona xas olmayan çiçək - meyvə tamı və iyi verir. Az miqdarda dietil efiri spirtin iyini gücləndirir, bilinən qatılıqda isə şirintəhər tamla hiss olunan qalıq yandırıcılığı verir. Qarışqa və sirkəetil efiri spirtin dadını yumşaldır, ümumən efirlər spirtə ona xas olmayan meyvə-çiçək dadı və ətri verir. Aminlər və sulfidli birləşmələr spirtin dad və iyini pisləşdirir. Belə ki, trimetilamin balıq yağı iyinə malik olur. Spirtə terpenlər və terpenhidratlar yandırıcı dad verir. Bir sıra qarışıqlar az miqdarda spirtin dadını yaxşılaşdırır, yumşaldır. Məsələn, butilenqlikol, diasetil, asetoin, ammonnyakı qeyd etmək olar. Qarışıqların spirtin orqanoleptiki göstəricilərinə təsiri yalnız onların qatılığı ilə deyil, həm də onların təbiəti ilə müəyyən olunur. Məsələn, propil spirti nisbətən az qatılıqda (susuz spirtdə 4 mq/dm 3
mənfi təsir göstərir. İzoamil spirtinin isə həmin qatılıqda miqdarı müsbət qiymətləndirilir. Bəzi qarışıqlar analitik yolla təyin olunmur, lakin onlar oksidləşmə göstəricisinə təsir göstərir.
Orqanoleptik təhlil dequstasiya komissiyası tərəfindən apa- rılır. Dequstasiya qiymətinin ümumi vəziyyəti təlimatla müəyyən olunur. Orqanoleptik göstəricilərinə görə bütün növ spirtlər cədvəldə (cədvəl 5.1) göstərilən tələblərə uyğun olmalıdır.
429 Cədvəl 5.1 Göstərici Səciyyəsi Xarici görünüşü Kənar hissəciklərsiz şəffaf maye Rəngi Rəngsiz maye Dad və iyi Uyğun xammaldan emal olunan hər bir spirt üçün səciyyəvi, tamsız və kanar maddələrin iyi olmadan
Spirtin orqanoleptik qiymətləndirilməsi araq və likor-araq məmulatlarında olduğu kimi 10 ballıq şkala ilə aparılır: rəng və şəffaflıq- 2 bal, ətir-4, dad-4. 10 bal yüksək qiymətlə aşağıdakı göstəriciləri olan spirtlər qiymətləndirilir: rəngsiz və şəffaf - 2 bal, normal, təmiz spirt ətirli, hər hansı kənar iy olmadan - 4 bal, spirtin normal dadı, kəskin yangırıcılıq olmadan, şirintəhər tamla - 4 bal. Rəng və şəffaflıq işıq qarşısında gözlə baxmaqla müəyyən olunur. Bu məqsədlə böyüklüyünə və şüşənin bircinsliliyinə görə eyni olan sınaq şüşələri götürülür. Onların birinə 10 sm 3 analiz olunan spirt, digərinə eyni miqdar destillə edilmiş su tökülərək rəngdən kənara çıxmalar və mexaniki qarışıqların mövcudluğu müəyyənləşdirilir.
ilə 20
0 C-də 40 h.%-ə qədər duruldulur və tutumu 500 sm 3 olan
qaba yerləşdirilir, qarışdırılır və dequstasiya qədəhlərinə paylanır. İyə və ətrə görə spirtin keyfiyyətinin yoxlanmasında qədəhlərdə nümunələrin yoxlanması ilə yanaşı digər üsuldan da istifadə edilə bilir. Bu məqsədlə ovucun içinə bir qədər spirt tökülür, əli bir-birinə sürtərək isidir və əmələ gələn buğ iylənir. Spirtin iy və ətri təyin olunduqdan sonra dadı yoxlanır. Belə ki, spirtin emal olunduğu ilkin xammalın növündən və keyfiy- yətindən asılı olaraq spirtin normal yandırıcı spirt dadı, yaxud kəskin yandırıcı acıtəhər və ya şirintəhər olduğu müəyyən edilir. Yeyinti xammalından alınan etil spirtinin bal qiymətləri aşağıdakı cədvəllərdə verilir (cədvəl 5.2, 5.3).
430
Cədvəl 5.2 Göstərici Orqanoleptik səciyyə Balla qiymətləndirmə Xarici görünüş (rəng və şəffaflıq) Rəngsiz şəffaf maye Rəngsiz maye yüngül lopalarla (keçən işıqda görünən zəif bulanıqlıq) Qeyri şəffaf, bulanıq maye 2,0 (əla, yaxşı) 1,5 (kafi) 1,5-dən az (qeyri kafi) İy
Emal olunduğu xammala uyğun spirt növü üçün səciyyəvi, kənar iysiz Emal olunduğu xammala uyğun spirt növü üçün sə- ciyyəvi, lakin kifayət qədər ifadə olunmayan Həmin növə uyğun səciyyəvi, lakin zəif ifadə olunan Kənar, qeyri səciyyəvi iylə
3,6-4,0 (əla)
3,0-3.5 (yaxşı) 2,5-2.9 (kafi) 2,5-dən az (qeyri-kafi) Dad
Həmin növ üçün səciyyəvi, yumşaq Həmin növ üçün səciyyəvi, lakin bir qədər kəskin Həmin növ üçün səciyyəvi, lakin kəskin yandırıcı Həmin növ üçün səciyyəvi olmayan, kobud, uyğun olmayan tamla
3,6-4,0 (əla)
3,0-3,5 (yaxşı) 2,5-2,9 (kafi)
2,5-dən az (qeyri-kafi) Sulfat turşusu ilə sınaq nümunəsində, məsələn kroton aldehidinin və akroleimin iştirakı ilə 0,0005% miqdarda spirti qeyri-standart edir və sulfat turşusu ilə nümunədə oksidləşmə sınağını aşağı salır. Diasetil isə sulfitli birləşmələrdə özünü oxşar aparır. 1 kq canlı çəkiyə letal doza təşkil edir: furfurol - 0,19 q, 431 amil spirti - 0,63, sirkə aldehidi - 0,14, izobutil spirti - 1,45, propil spirti - 3,4 q. Göründüyü kimi etanol onu çirkləndirən qarışıqlara nəzərən daha az toksikidir. Lakin alkoqollu içkilərin qeyri mötədil istifadəsində kəskin alkoqolin toksikasiyası etanolun yüksək miqdarında müşahidə edilir. Cədvəl 5.3 Qiymət
Ümumi bal
Məmulatın həmin qiyməti aldığı şərtlər “əla”
9,2-10,0 Bütün göstəricilərinə görə “əla” qiymətlidir. “yaxşı”
8,0-9,1 “Yaxşı” və “əla” göstəricilərə malikdir. “kafi” 6,5-7,9
“Kafi”, “yaxşi” və “əla” göstəricilərə malikdir. “qeyri- kafi”
6,5-dən az Heç olmasa bir göstəricisinə görə “qeyri- kafi” qiymətə malikdir.
ə vi keyfiyy ət göstə ricil ə ri Xammal və xüsusilə hazırlanma texnologiyasının xüsusiy- yətləri nəzərə alınmaqla ayrı-ayrı spirt növlərinin fiziki-kimyəvi keyfiyyət göstəriciləri bir qədər fərqlənir. Xam etil spirti. 131-67 saylı QOST-a görə xam etil spirti xammaldan asılı olaraq emal olunur: dənlilərdən, kartof yaxud dən və kartofdan; dən, kartof, şəkər çuğunduru və melassa qarışı- ğından, xam şəkərdən, müxtəlif nisbətlərdə digər karbohidratlı yeyinti xammalından, melassadan. Bu məqsədlə paxlalılardan istifadə olunmur. Fiziki-kimyəvi göstəricilərinə görə etil xam-spirti cədvəl 5.4- də göstərilən tələblərə cavab verməlidir. Rektifikasiya olunmuş etil spirti «Lüks» və «Ekstra» spirtləri müxtəlif növ dənlilərdən, dən və kartof qarışığından, paxlalılar istisna olunmaqla emal olunur. «Lüks» spirti istehsalında qarışıq- da kartofun miqdarı 35%-dən, «Ekstra»da 60%-dən çox olmamalıdır.
432 Yüksək təmizlikdə 1-ci sort spirt hazırlanır: dənlilərdən, kartof, şəkər çuğunduru və melassa, xam-şəkər, müxtəlif nisbət- lərdə digər karbonlu yeyinti xammal qarşığından, melassadan. Cədvəl 5.4 Etil xam-spirtin fiziki-kimyəvi göstəricilərinə qoyulan tələblər Göstərici Spirt üçün norma Dəndən, kartofdan yaxud dən və
kartofdan Dənlilər, kartof, şəkər çuğunduru, melassa, xam-şəkər və digər şəkər və nişastalı yeyinti xammalı qarışığından Melas-
sadan Etil spirtinin həcmdə payı, % 88
88 88
Susuz spirtdə sirkə aldehidinə çevrilməklə aldehidlərin kütlədə payı, mq/dm 3
300 300
Susuz spirtdə sirkə etil efirinə çevrilməklə efirlərin kütlədə payı, mq/dm
3
500 500 500
Susuz spirtə çevrilməklə metil spirtinin həcmdə payı 0,13
0,13 - Susuz spirtdə izoamil və izobutil spirtləri qarışığına (3:1) çevril- məklə sivuş yağlarının kütlədə qatılığı 5000 5000
5000
Rektifikasiya olunmuş etil spirti fiziki-kimyəvi göstəricilərinə görə 5.5 saylı cədvəldə göstərilən tələblərə cavab verməlidir. 95%-li içilən etil spirti. 5963-67 saylı QOST-a görə hazırlanması üçün dən, kartof, yaxud dən və kartofdan; 2874 saylı QOST-a uyğun olaraq codluğu 1 mq ekv/dm 3 -dan çox olmayan 433 yumşaldılmamış təbii su və 0,36 mq ekv/dm 3 -a olan yumşaldılmaq üçün sudan emal olunan yüksək təmizlikdə rektifikasiya olunmuş etil spirtindən istifadə olunur. Cədvəl 5.5 Rektifikasiya olunmuş etil spirtinin fiziki-kimyəvi göstəriciləri Göstərici Spirt üçün norma «Lüks» «Ekstra» Əla
təmizlikdə Birinci
sort Etil spirtinin həcmdə payı, % 96,3 96,5
96,2 96,0
Sulfat turşusu ilə təmizlik sınağı D a v a m l ı d ı r 20 0
22 20
15 10
Susuz spirtdə sirkə aldehidinə çevrilməklə aldehidlərin kütlədə payı, mq/dm 3
2 2 4 10 Susuz spirtdə izoamil və izobutil spirtlərinin qarışığına (3:1) çevril- məklə sivuş yağlarının kütlədə qatılığı, mq/dm 3
2 3 4 15 Susuz spirtdə sirkə etil efirinə çev- rilməklə efirlərin kütlədə payı, mq/dm
3
18 25 30
50 Susuz spirtə çevrilməklə metil spirtinin həcmdə payı, %-lə 0,03
0,03 0,05
0,05 Susuz spirtdə sərbəst turşuların (CO 2
mq/dm 3
8 12
15 20
Furfurolun miqdarı Yol verilmir
Fiziki-kimyəvi göstəricilərinə görə 95%-li içilən etil spirtli cədvəl 5.6-da göstərilən tələblərə cavab verməlidir. Qeyd olunan fiziki-kimyəvi göstəricilərin bəziləri Dövlət Standartları ilə tənzimlənir və yuxarıda göstərildiyi kimi hər spirt növü üçün onun təsnifatından irəli gəlir. Standart nümunələrlə (SN) müqayisədə spirt tərkibinin əsas göstəricilərindən yol verilən kənara çıxmalar cədvəl 5.7-də verilir.
434 Cədvəl 5.6 95%-li içilən rektifikasiya olunmuş etil spirtinin keyfiyyət göstəriciləri Göstərici Norma
Etil spirtinin həcmdə payı, %-lə 95,0±0,2 Susuz spirtdə sirkə aldehidinə çevrilməklə aldehidlərin kütlədə payı, mq/dm 3
Susuz spirtdə izoamil və izobutil spirtlərinin qarışığına (3:1) çevrilməklə sivuş yağlarının kütlədə qatılığı, mq/dm 3
4 Susuz spirtdə sirkə etil efirinə çevrilməklə efirlərin kütlədə qatılığı, mq/dm 3
30 Fuksin sulfit turşusu ilə metil spirtinə sınağı Davamlı Furfurolun miqdarı Yol verilmir Susuz spirtdə sərbəst turşuların (CO 2 olmadan) kütlədə qatılığı, mq/dm 3
15
Cədvəl 5.7 Standart nümunələrdə (SN) spirt tərkibinin attestasiya nəticələri s/s
Attestasiya səciyyəsi Ölçmə vahidi SN attestasiya qiyməti SN attestasiya qiymətindən mütləq yanlışlıq 0,95 etibarlılıqla “Ekstra” spirt Əla
təmizlikdə spirt
“Ekstra” spirt
Əla təmizlikdə spirt
1. Etil spirtinin həcmdə payı % 96,7
96,4 0,1
0,1 2. 20
0 C-də oksidləşmə sınağı dəq
25,0 18,0
0,7 0,5
3. Sərbəst turşuların kütlə payı (KP) mq/dm 3
12,2 0,25
0,3 4. Susuz spirtdə (SS) aldehidlərin KP sirkə aldehidinə çevirməklə mq/dm 3
1,69 2,83
0,12 0,14
5. Sivuş yağlarınınn kütlə payı, izoamil 4,78və izobutul spirtləri qarışığına (3:1) çevrilməklə mq/dm
3
1,64 2,95 0,12
0,12
435 Cədvəl 5.7-nin davamı
6. SS-də sirkə etil efirinə çevirməklə efirlərin KP % 4,78 5,74 0,25
0.32 7. SS-də çevrilməklə metil spirtinin həcmdə payı (hP)
SS-ə çevrilməklə KP mq/dm 3
0,021 0,044
0,002 0.003
8. Asetaldehid SS-ə
çevrilməklə KP mq/dm
3
1,62 2,44 0,10
0,2 9. Etilasetat SS-ə çevrilməklə KP mq/dm 3
3,97 4,82
0.24 0.21
10. Etilformiat SS-ə
çevrilməklə KP mq/dm
3
1,53 1,69 0,12
0,09 11. Metanol SS-ə çevrilməklə KP mq/dm 3
1,82 372
11 15
12. Izoamilol SS-ə
çevrilməklə KP mq/dm
3
0,35 0,60 0,04
0,06 13. Izobutanol SS-ə çevrilməklə KP mq/dm 3
0,59 1,22
0,05 0,08
14. H-propanol SS-ə
çevrilməklə KP mq/dm
3
0,30 0,45 0,04
0,05 15. Izopropanol SS-ə çevrilməklə KP mq/dm 3
0,40 0,52
0,04 0,05
Spirtli içkilər üçün təhlükəsizlik meyarları aşağıdakı cədvəl 5.8-də öz əksini tapır (cədvəl 5.8).
436 Cədvəl 5.8 Spirtli içkilərin təhlükəsizlik meyarları Məhsul
qrupları Göstərici Yol verilən səviyyə, mq/kq Qeyd
Pivə, şərab və digər spirtli içkilər Toksiki elementlər Qurğuşun Arsen
Kadmium Civə
Metanol
N-nitrozoaminlər: Nitrozo dimetilamin və nitrozodietilaminin cəmi Radionuklidlər: Sezium-137 Stroksium
0,3
0,2 0,03
0,005 0,05
0,1
0,003
70 100
Araq, alkoqol %- dən asılı olaraq Konyak, həcmdə payı, %
Xammala görə nəzarət Pivə
Bk/dm
3
həmçinin Yüklə 3,31 Mb. Dostları ilə paylaş:
|