O‘quvchilarni ishontirish tarbiyalanuvchining ongiga qaratilgan bo‘lib, o‘qituvchi fikr-mulohazalarini ta’sirchan nutq orqali o‘quv- chining bilimlar tizimiga, dunyoqarashiga, xulq-atvoriga, xatti- harakatiga ta’sir etadi va uni qisman o‘zgartiradi. Ishontirish o‘qituvchining kasb faoliyatiga taalluqli bo‘lgan murakkab faoliyatida asosiy ta’sir ko‘rsatish vositasi bo‘lib, ta’lim-tarbiya jarayonida ishlatiladigan usullardan biri hisoblanadi. O‘quvchi ongiga ta’sir
ko‘rsatish bilan bog‘liq bo‘lgan ishontirish usuli o‘qituvchidan bahs,
munozara asosida dalillar keltirishni, isbot va mantiqqa tayanishni talab
qiladi. Ayniqsa o‘qituvchi bilan o‘quvchilar orasida o‘rganilayotgan
mavzuga taalluqli muqobillik mavjud bo‘lganda, tanqid va fikrlar
kurashiga tayanilganda samarali bo‘ladi.
Ishontirish tarbiyalanuvchining ongiga qaratilgan ekan, o‘qituv-
chining his-tuyg‘usi, nutqi va ishontira olish san’ati bunda muhim aha-
miyatga ega. U pedagogik ta’sir ko‘rsatish usuli sifatida darslarda yangi
mavzuni tushuntirishda, o‘quv-tarbiyaviy soatlarda, turli uchrashuvlar va
ijodiy suhbatlarda munozaralar shaklida qo‘llaniladi. Tarbiyaviy tadbir-
larda ishontirish usuli sinf jamoasi bilan hamda alohida o‘quvchi bilan
individual suhbatlar o‘tkazish, siyosiy mavzulardagi darslarda keng
qo‘llaniladi. Ishontirish usuli yordamida o‘quvchilarning dunyoqarashi
shakllantiriladi. Bu ayniqsa o‘quvchi ongini begona mafkuraviy g‘oya-
lardan himoya qilishda muhim ahamiyatga ega, ishontirish asosida
o‘quvchiga ideal va mustaqil fikrlar qayta quriladi, ularni ba’zi psixik
ta’sirlar tufayli sodir bo‘ladigan tushkunlik holatidan asraydi, ularda er-
kinlikni hamda mustaqil fikrlash qobiliyatini o‘stiradi, o‘ziga va kela-
jagiga ishonch uyg‘otadi, o‘z-o‘zini tarbiyalashda, mustahkam irodani
shakllantirishga undaydi.