3.5-rasm. Umuniiy kiritish va chiqarish qurilmalari5
Bir qancha kiritish qurilmalari va ulam ing funksiyalami k o ‘rib
chiqamiz:
Klaviatura m a’lumotlar va buyruqlami kompyuter sistemasiga
kirituvchi eng mashhur va keng foydalaniladigan qurilmalardandir
(3.6-rasm).
3.6-rasm.Klaviatura.
Klaviatura printer mashinasining klaviaturasiga o ‘xshaydi. U
o‘z
ichiga alifbo, raqamlar, maxsus buyruqlar va boshqa
boshqarish
kalitlarini oladi. Uning asosiy maqsadiga odatda kursomi boshqarish
va funksiya kalitlarini o ‘z ichiga oladi.
Funksiya kalitlari foydalanuvchiga tez-tez ishlatiladigan buy-
ruqlami kiritish va boshqarish kaliti esa ekran ko‘rsatiladigan
5 J.B .D ix sit. “ F u n d am en tals o f co m p u te r p ro g ram m in g an d IT ” 2 0 1 1 .6 p.
58
ma’lumotlami belgilash yoki ulami joyini o‘zgartirish va kursomi
k o ‘chirish uchun kerak. 3.1-jadvalda klaviaturaning maxsus kalitlari
ko'rsatilgan
Sichqoncha
Sichqoncha belgilovchi qurilma. U qo‘lda ushlashga mo‘l-
jallangan qulay qutidir. U kursomi joylashuvini
belgilash uchun
ishlatiladi. Harakat yo‘nalishi esa sichqonchadagi g'ildrakcha yor-
damida tanlash mumkin. G ‘ildrakchaning qurollar va to ‘g ‘ri bur-
chaklari mavjud. Har bir g ‘ildirak yo‘nalishni aniqlaydi. Uning
masofasi shu pulslaming soni bilan aniqlanadi. Undan tashqari
sichqonchani belgilash tugmalari mavjud. 0 ‘ng tugma,
chap tugma,
ikki marta o ‘ng tugma. Sichqoncha ekrandagi obyektlami ochish
yoki yopish uchun kerak 3.8-rasm.
3.1-jadval.
Dostları ilə paylaş: 
