oid ekani bilan uning gram m atik belgilari o 'z a ro bog'liqligini tu sh u
nish ko'nikm asining shakllanishiga qarab o 'sib boradi.
Lingvistik m unosabat o'quvchilarda asta-sekin shakllantirib bori
ladi, ularda bilish, tushunib olish saviyasi ham har xil bo'lishi m um kin.
M asalan, 2 -sinf o'quvchilari gapdagi so 'z
birikm alarini topadilar, am m o
u so 'z birikmasidagi so'zlar o 'z a ro qanday, y a’ni nim alar yordam ida
bog'langanini tushuntira olm aydilar. 4 -sin f o'quvchilari gapdagi so 'z
birikm asini topadilar va so 'z birikmasi tarkibidagi so 'zlar o 'z a ro so 'z
o'zgartuvchi q o 'shim ch alar (kelishik, shaxs-son qo'shim chalari) yoki
ohang yordam ida bog'langanini tushuntiradilar, y a’ni bog'lanish gram
m atik vositalar bilan ifodalanishini k o'rsatadilar. Bu so'z
birikmasi
tarkibidagi so'zlam ing bog'lanish m ohiyatini elem en tar darajada tu sh u
nish b o 'lib , uni yuqori sinflarda chuqurroq (so 'z birikmasi tarkibidagi
so'zlam in g bog'lanish turlari, bosh va ergash so 'zn in g xususiyatlarini)
tushunadilar.
O 'qituvchi o'quvchilarda so'zga, so 'z birikm asi va gapga lingvis
tik m unosabatni ta ’lim jarayonida m aqsadga m uvofiq o'stirib b o
radi, xususan, o'rganiladigan kategoriyani o 'qu v chi tushunib olishiga
g 'am x o 'rlik qiladi.
Dostları ilə paylaş: