Davlat kadastrlari
Mustaqil o‟rganish uchun savollar
Yüklə 3,72 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Mustaqil o‟rganish uchun savollar:
1.Bino va inshootlar davlat kadastri nima maqsadda yuritiladi? 2. Binolar va inshootlar davlat kadastri necha bosqichda amalga oshiriladi? 3. Bino va inshootlar davlat kadastri plan va haritalari ? 4. Bino va inshootlar davlat kadastrini tuzish va foydalanish tartibi? 5. Bino va inshootlar davlat kadastri tamoyillari? 74 2.3. Madaniy meros ob‟ektlari davlat kadastri Madaniy meros ob‘ektlari davlat kadastri madaniy meros ob‘ektlarining davlat muhofazasini hamda ulardan oqilona foydalanishni ta‘minlash maqsadida yuritiladi. Ushbu kadastr madaniy meros ob‘ektlarining geografik joylashishi, huquqiy maqomi, miqdoriy, sifat tavsiflari va bahosi to‗g‗risidagi yangilab turiladigan ma‘lumotlar va hujjatlar tizimini ifodalaydi. Quyidagilar Davlat kadastrini yuritishning asosiy prinsiplari hisoblanadi: respublikaning butun hududida madaniy merosning barcha ob‘ektlarini kadastr bilan qamrab olish; kadastr axborotini shakllantirishning yagona metodologiyasi; kadastr yuritishni markazlashtirilgan tarzda boshqarish; kadastrlar yagona tizimi talablarini ta‘minlash; kadastr axborotining ishonchliligi hamda uni to‗ldirish va yangilab borishning uzluksizligi; kadastr axborotidan foydalanish mumkinligi. Davlat kadastrini yuritish madaniy meros ob‘ektlariga mulkchilik huquqini va boshqa huquqlarni davlat ro‗yxatidan o‗tkazishni, madaniy meros ob‘ektlarini miqdoriy va sifat tavsiflarini hisobga olishni, madaniy meros ob‘ektlarini sifat va qiymat jihatidan baholashni, kadastr axborotini turkumlashtirish, saqlash va yangilashni, madaniy meros ob‘ektlarining holati to‗g‗risidagi hisobotlarni tuzishni, Davlat kadastrlari yagona tizimiga kiritish uchun tegishli axborotni taqdim etishni, foydalanuvchilarni kadastr axboroti bilan ta‘minlashni o‗z ichiga oladi. O‗zini tarixiy, ilmiy, badiiy yoki o‗zga madaniy qimmatiga ega bo‗lgan yodgorliklar, ansambllar va diqqatga sazovor joylar Davlat kadastri ob‘ektlari hisoblanadi. Ushbu kadastrni O‗zbekiston Respublikasi Madaniyat va sport ishlari vazirligining Madaniy meros ob‘ektlarini muhofaza qilish va ulardan foydalanish ilmiy-ishlab chiqarish bosh boshqarmasining kadastr xizmati, shuningdek 75 Qoraqalpog‗iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahrida madaniy meros ob‘ektlarini muhofaza qilish va ulardan foydalanish mintaqaviy davlat inspeksiyalari tomonidan yuritiladi. Madaniy meros ob‘ektlarini muhofaza qilish va ulardan foydalanish bo‗yicha ilmiy-ishlab chiqarish bosh boshqarmasining kadastr xizmati: madaniy meros ob‘ektlari davlat kadastrining yuritilishini muvofiqlashtiradi; normativ-metodik hujjatlarni ishlab chiqadi; kadastr yuritilishini nazorat qiladi; mintaqaviy inspeksiyalar kadastr hisobotlarini turkumlashtiradi; kadastr xizmatlarini moddiy-texnik ta‘minlaydi; madaniy meros ob‘ektlarining davlat kadastri avtomatlashtirilgan axborot tizimini ishlab chiqadi; manfaatdor yuridik va jismoniy shaxslar tomonidan kadastr materiallaridan foydalanish tartibi va shartlarini belgilaydi; Davlat kadastrlari yagona tizimiga zarur kadastr axborotini beradi. Mintaqaviy inspeksiyalar: madaniy meros ob‘ektlari, mulkchilik ob‘ektlari va sub‘ektlari, madaniy meros ob‘ektlariga egalik qilish, ulardan foydalanish va ular ijarasi, ulardan maqsadli foydalanish to‗g‗risidagi ma‘lumotlar hisobini hamda ulardan foydalanish rejimini yuritadi; madaniy meros ob‘ektlari to‗g‗risidagi miqdor va sifat axborotini to‗playdi; Qoraqalpog‗iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahri bo‗yicha madaniy meros ob‘ektlari ro‗yxatini tuzadi; Qoraqalpog‗iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahri madaniy meros ob‘ektlari bo‗yicha kadastr daftarini yuritadi; Qoraqalpog‗iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahri madaniy meros ob‘ektlarining joylashishi sxemasini tuzadi. Davlat kadastrini yuritish ishlari davlat byudjeti hisobiga mablag‗ bilan ta‘minlanadi va unda respublika hududidagi barcha madaniy meros ob‘ektlari to‗g‗risidagi ma‘lumotlar yig‗iladi. Hisobga olish va baholash axboroti birgalikda madaniy meros ob‘ektlari bo‗yicha kadastr axborotini tashkil etadi, ushbu axborot harfli-raqamli (matnli, 76 jadvallar, vedomostlar) va chiziqli (rejalar, sxemalar, kesimlar va o‗lchamlar) shakllarda qog‗ozda va elektron manbaalarda taqdim etiladi. Madaniy meros ob‘ektlari davlat kadastri: madaniy meros ob‘ektlarining geografik joylashishi haqidagi ma‘lumotlarni; madaniy meros ob‘ektlarining miqdoriy, sifat va qiymat tavsiflari hisobini o‗z ichiga oladi. Madaniy meros ob‘ektlarining hisobga olish axboroti: kadastr tartib raqamini; ob‘ektning nomini; joylashgan joyini; tipologik tegishliligini; sana belgilashni; mulkdor, egasi, foydalanuvchi yoki ijaraga oluvchi yuridik yoki jismoniy shaxsning nomi va uning manzilini; madaniy meros ob‘ektining idoraviy mansubligini; madaniy meros ob‘ektining maqsadli vazifasini; tarixiy ma‘lumotlarni; madaniy meros ob‘ektining dastlabki qiyofasini o‗zgartirilgani qayta qurish va yo‗qotishlarni; ta‘mirlash ishlarini (umumiy tavsif, qiymati, vaqti, muallif, hujjatlar saqlanadigan joy); bino, inshoot va yer uchastkasiga bo‗lgan huquqlar davlat ro‗yxatidan o‗tkazilganligi to‗g‗risidagi ma‘lumotlarni; muhofaza zonalari va qurilishni tartibga solish zonalari chegaralarini (tasdiqlovchi hujjatga asoslangan holdagi reja, qisqacha tavsif) o‗z ichiga oladi. Quyidagilar: arxeologiya yodgorliklari uchun: sana qo‗yish, qidirish va qazish ishlari kim tomonidan va qachon bajarilganligi, topilgan materiallarning saqlanish joyi; tarixiy yodgorliklari uchun: paydo bo‗lish tarixi, ob‘ekt yodgorlik ahamiyatiga ega ekanligi bilan bog‗liq voqealar va shaxslarning qisqacha tavsifi; arxitektura va monumental san‘at yodgorliklari uchun: ularni muallifi, quruvchisi, buyurtmachisi, qurilgan sanasi tarixiy ma‘lumotlar hisoblanadi. Madaniy meros ob‘ekti tavsifi bo‗lib: ob‘ekt nomi; tipologik mansubligi; manzili; zamonaviy foydalanilishi; tarixiy ma‘lumotlar; yodgorlikning dastlabki qiyofasini o‗zgartirgan qayta qurishlar va yo‗qotishlar; ilmiy-tarixiy va badiiy ahamiyati; asosiy bibliografiya, arxiv manbaalari, ikonografik material; texnik holati; muhofaza qilish tizimi; muhofaza qilish toifasi; muhofaza qilishga qabul qilinganligi to‗g‗risidagi hujjatning sanasi va tartib raqami; muhofaza zonasi chegaralari; balans bo‗yicha mansubligi; muhofaza hujjatining sanasi va tartib raqami (majburiyatlar); arxeologiya yodgorligi tavsifi: sanasi, eng muhim 77 topilmalar ro‗yxati va tavsifi; tarixiy yodgorliklari tavsifi: sanasi, marmar lavhada matnlar mavjudligi va o‗rnatilgan vaqti; arxitektura yodgorliklari tavsifi: sanasi, rejalashtirilishi, kompozitsion-makon tuzilmasi va konstruksiyalarning o‗ziga xosligi, fasad va intererlar bezagi xususiyati, rang-tasvir, haykaltaroshlik, amaliy san‘at mavjudligi, qurilish materiali, asosiy o‗lchamlari; monumental san‘at yodgorliklari tavsifi: muallifi va sanasi, kompozitsion yechimi xususiyatlari, matnlar, material, texnika, hajmi; madaniy meros ob‘ektining ijtimoiy, ilmiy- tarixiy va badiiy ahamiyatiga umumiy bahosidan iborat bo‗ladi. Madaniy merosning ko‗chmas mulk ob‘ektlariga huquqlar yer uchastkalari (shu jumladan muhofaza zonalari)ning naturada belgilangan va mustahkamlangan chegaralari mavjud bo‗lgan taqdirda binolar va inshootlarning davlat yer kadastri va davlat kadastrini olib boruvchi organlarda kadastr ro‗yxatidan o‗tkaziladi. Yer uchastkasi chegaralarining burilish nuqtalari qoziq belgilari yo‗qolgan taqdirda ular o‗sha joyda yer uchastkasi chegaralarining burilish nuqtalari o‗rnatilgan holda dala geodezik o‗lchashlari o‗tkazib yoki tegishli ko‗lamdagi fotografiya ma‘lumotidan foydalanilgan holda yer uchastkalari ajratish materiallari bo‗yicha tiklanadi. Madaniy meros ob‘ektlari soni ularning amaldagi holati va foydalanilishiga ko‗ra hisobga olinadi. Madaniy meros ob‘ektlarining sifatga doir tavsifini hisobga olish: sana belgilashni; texnik holatni; arxitektura bezagini; badiiy naqshlarni o‗z ichiga oladi. Texnik holat quyidagi tasniflash bo‗yicha baholanadi: yaxshi, o‗rta, yomon, avariya holatida. Muhofaza tizimi uning toifasini (respublika ahamiyatiga, mahalliy ahamiyatga egaligi), muhofaza uchun qabul qilinishi to‗g‗risidagi hujjatning sanasi va tartib raqamini o‗z ichiga oladi. Madaniy meros ob‘ektlarini baholash, shu jumladan qiymatini O‗zbekiston Respublikasi Madaniyat va Sport Ishlari Vazirligi tomonidan tasdiqlangan metodika bo‗yicha ulardan samarali foydalanishni belgilash, yetkazilgan zarar miqdorini aniqlash, sug‗urta, ijara to‗lovi stavkalari, ularni ta‘mirlash, 78 konservatsiya qilish harajatlarini qoplash, joriy ta‘mirlashni olib borish uchun o‗tkaziladi. Davlat kadastri axborotning uzluksiz yangilanishini ta‘minlovchi asosiy va joriy turlarni o‗z ichiga oladi. Asosiy turda madaniy meros ob‘ektlari birlamchi hisobi amalga oshiriladi, ularning soni ko‗rsatiladi va naturada yer uchastkalari chegaralari belgilanadi (yer uchastkalarini ro‗yxatdan o‗tkazish ma‘lumotlari asosida). Joriy turda asosiy turdan keyin madaniy meros ob‘ekti bo‗yicha ro‗y bergan barcha o‗zgartirishlar kiritiladi. Madaniy meros ob‘ektiga kadastr hujjatlari: madaniy meros ob‘ektiga mulkchilik huquqini va boshqa huquqlarni tasdiqlovchi hujjatlardan; madaniy meros ob‘ekti kadastr ishidan; kadastr planidan (rejadan); kadastr daftaridan; madaniy meros ob‘ektining holati to‗g‗risidagi hisobotdan iborat bo‗ladi. Madaniy meros ob‘ekti kadastr ishi kadastr ob‘ektiga huquqlarni shakllantirish, hisobga olish va keyinchalik davlat ro‗yxatidan o‗tkazish uchun zarur bo‗lgan pasport, boshqa hujjat va materiallar kadastr s‘yomkasi hujjatlari, texnik xatlash va pasportlashtirish, maxsus tekshirish va qidiruvlar, kadastr ob‘ektining sifat va qiymat bahosidan iborat bo‗ladi. Madaniy meros ob‘ektining kadastr haritasi (plani) kadastr ob‘ektlarining joylashgan joyini, ularning chegaralarini, muhofaza zonalarini, baholash, miqdoriy va sifat tavsiflarini aks ettiruvchi chiziqli hujjat hisoblanadi hamda qog‗ozda, elektron manbalarda tuziladi. Kadastr daftari madaniy meros ob‘ektlarini ro‗yxatdan o‗tkazish va hisobga olishning asosiy hujjati hisoblanadi hamda ob‘ektning geografik joylashishi, huquqiy maqomi, miqdoriy va sifat tavsiflari va baholash haqidagi ma‘lumotlarni o‗z ichiga oladi. Tarixiy-madaniy qimmatga ega bo‗lgan ob‘ektlarni davlat kadastriga kiritish: davlat mulki bo‗lgan madaniy meros ob‘ektlariga nisbatan -joylardagi davlat hokimiyati organlarining; yuridik va jismoniy shaxslarning mulki bo‗lgan madaniy meros ob‘ektlariga nisbatan yuridik va jismoniy shaxslarning takliflari asosida amalga oshiriladi. 79 Tarixiy-madaniy qimmatga ega bo‗lgan ob‘ektlarni kadastrga kiritish to‗g‗risidagi takliflarni tegishli ravishda ob‘ektlarning egalari yoxud joylardagi davlat hokimiyati organlari bilan kelishgan holda mintaqaviy inspeksiyalar ham kiritishga haqlidir. Joylardagi davlat hokimiyati organlari, yuridik va jismoniy shaxslarning ob‘ektlarni kadastrga kiritish to‗g‗risidagi takliflari mintaqaviy inspeksiyalarga taqdim etiladi. Mintaqaviy inspeksiyalar ob‘ektni oldindan o‗rganadi, zarur kadastr hujjatlarini tuzadi. Mintaqaviy inspeksiyalar tomonidan tayyorlangan materiallar Madaniy meros ob‘ektlarini muhofaza qilish va ulardan foydalanish ilmiy-ishlab chiqarish bosh boshqarmasiga yuboriladi. Kadastr materiallarini tarixiy-madaniy ekspertizadan o‗tkazish uchun o‗zini ilmiy-metodik kengashiga beradi. Kengash xulosasi asosida O‗zbekiston Respublikasi Madaniyat va sport ishlari vazirligiga madaniy merosning aniqlangan ob‘ektini Davlat kadastriga kiritish to‗g‗risida taklif kiritadi. Davlat kadastriga kiritilgan madaniy meros har bir ob‘ektiga pasport rasmiylashtiriladi va u mintaqaviy inspeksiyaga yuboriladi. Madaniy meros ob‘ekti pasportining shakli "Davyergeodezkadastr" qo‗mitasi bilan kelishgan holda O‗zbekiston Respublikasi Madaniyat va Sport Ishlari Vazirligi tomonidan belgilanadi. Mintaqaviy inspeksiyalar madaniy meros ob‘ekti egasini (yuridik yoki jismoniy shaxsni) yoxud joylardagi davlat hokimiyati organini madaniy meros ob‘ekti davlat kadastriga kiritilganligi to‗g‗risida xabardor qiladi va unga madaniy meros ob‘ekti pasportini beradi. Davlat mulki bo‗lgan madaniy meros ob‘ekti pasporti tegishli mulkning balansi egasida saqlanadi. Mintaqaviy inspeksiyalar, joylardagi davlat hokimiyati organlari davlat kadastriga kiritilgan madaniy meros ob‘ektlarining holati ustidan nazoratni ta‘minlaydilar. Madaniy meros ob‘ektiga nisbatan kadastr axboroti o‗zgargan taqdirda ob‘ektlarining egalari, davlat hokimiyati organlari bir oy muddatda bu haqda tegishli mintaqaviy inspeksiyaga ma‘lum qilishlari shart. Mintaqaviy inspeksiyalar joylardagi davlat hokimiyati organlari bilan birgalikda besh yilda bir marta madaniy meros ob‘ektlarining holatini tekshiradilar 80 va qayd etadilar. Tekshirish natijalari bo‗yicha, zarurat bo‗lsa, ob‘ektlarni muhofaza qilish va ulardan foydalanish ilmiy-ishlab chiqarish bosh boshqarmasiga madaniy meros ob‘ektlarini saqlash bo‗yicha joriy va istiqbol dasturlarini ishlab chiqishga doir takliflar kiritadilar. O‗zbekiston Respublikasi Madaniyat va Sport Ishlari Vazirligi har yili kadastr axborotini hisobot yilidan keyingi yilning 1 martigacha Davlat kadastrlarining yagona tizimiga taqdim etadi. Kadastr ma‘lumotlarini taqdim etish shakli Madaniyat va Sport Ishlari Vazirligi tomonidan "Davyergeodezkadastr" qo‗mitasi bilan kelishilgan holda tasdiqlanadi. Davlat kadastri axboroti davlat hokimiyati va boshqaruv organlariga bepul, boshqa yuridik va jismoniy shaxslarga esa belgilangan tartibda haq to‗lash evaziga beriladi. Davlat kadastrini yuritishni tashkil etish bo‗yicha yo‗riqnoma "Davyergeodezkadastr" qo‗mitasi bilan kelishgan holda, belgilangan tartibda Madaniyat va Sport Ishlari Vazirligi tomonidan ishlab chiqib tasdiqlanadi. Yüklə 3,72 Mb. Dostları ilə paylaş:
|