I BOB. MA’LUMOTLAR BAZASI VA MBBT HAQIDA TUSHUNCHA 281 XXI asr innovatsion texnologiyalar yuz yilligiga aylanmoqda. Dunyoning rivojlangan davlatlari
qatori O‘zbekistonda ham ma’lumotlarning aksariyat qismi elektron qurilmalarda raqamli
tarzda saqlanadi. Bu esa elektron ko‘rinishdagi axborotlarni himoya qilish muammosining
keskin ortib ketishiga sabab bo‘lmoqda.
Bundan tashqari, hududiy joylashuvidan qat’i nazar, kundalik hayotimizga turli xildagi
axborotlar Internet xalqaro kompyuter tarmog‘i orqali kirib kelmoqda. Buning natijasida esa
axborot dunyosida davlat chegaralari degan tushuncha yo‘qolib bormoqda. Shuning uchun
ham axborot xavfsizligini ta’minlash, ya’ni mavjud axborotlarga noqonuniy kirish, ulardan
foydalanish, o‘zgartirish va yo‘qotish kabi muammolardan himoya qilish dolzarb masala
sifatida namoyon bo‘lmoqda.
Axborot xavfsizligini ta’minlash va qo‘llab-quvvatlash texnik, dasturiy va tashkiliy
chora-
tadbirlar majmuini o‘z ichiga oladi.
Ma’lumotlarning yoki maxfiy ma’lumotlarga kirish kalitining yo‘q qilinishi zararli dasturiy
ta’minot yetkazishi mumkin bo‘lgan asosiy xavf hisoblanadi. Bunday vaziyatlarda mahfiy
axborotlarni zaxiralash kerak bo‘ladi. Axborotni zaxiralash yoki nusxalash usullari axborotni
tasodifiy xavflardan himoya qilishning eng samarali usulidir. Agar zaxiralash choralari
ko‘rilmasa, muhim fayllarni tiklash imkoniyatini yo‘qotish ehtimoli ortib ketadi. Zaxira
nusxasini yaratish juda oson va uni amalga oshirishning ko‘plab usullari mavjud. Eng avvalo,
qanday fayllarning zaxira nusxalari yaratilishi kerakligini ko‘rib chiqaylik. Bu, albatta, shaxsiy
fayllar. Agar tizimda qandaydir muammo yuzaga kelsa, operatsion tizim har doim qayta
o‘rnatilishi yoki tiklanishi mumkin, lekin shaxsiy fayllarni tiklash ko‘p holatlarda samarasiz
bo‘ladi. Shuning uchun kompyuterda saqlanadigan hujjat, rasm, video va boshqa shaxsiy
