‘zbekist0n respublikasi oliy уа ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

10.1. 0 ‘zbekiston mustaqilligi va uning tashqi iqtisodiy
faoliyati prinsiplari. Ochiq iqtisodiyot modeli
0 ‘zbekiston mustaqillikka erishgandan so‘ng xalqaro ha- 
mjamiyatning teng huquqli a’zosi bo‘ldi. 0 ‘zbekiston xalqaro 
munosobatlarda mustaqil suveren davlat sifatida faoliyat olib 
boradi. Mustaqillik tufayli ko‘pchilik xorijiy davlatlari bilan 
mustaqil iqtisodiy hamkorlik aloqalari o‘rnatdi. Bu hamkorlik 
davlat siyosatining muhim qismi bo‘lib, respublika iqtisodiy 
rivojlanishining ustuvor yo‘nalishlaridan biri sifatida belgilab 
qo‘yilgan. 0 ‘zbekiston davlat siyosatining maqsadi respublika 
iqtisodiyotini jahon iqtisodiy tizimiga integratsiyalashuvini 
ta’minlash va haqiqatda ochiq iqtisodiyotga erishishdir.
Tashqi iqtisodiy faoliyat — deganda mazkur mamlakat yuridik
va jismoniy shaxslarining xorijiy davlatlaming yuridik va jismoniy
shaxslari, shuningdek, xalqaro tashkilotlar bilan o‘zaro foydali
iqtisodiy aloqalami o‘rnatish va rivojlantirishga qaratilgan fao­
liyati tushuniladi.
0 ‘zbekiston o ‘tm ishda juda k o ‘p m ineral xomashyo 
resurlariga, katta ishlab chiqarish texnika imkoniyatlariga, boy 
mehnat resurslariga ega bolgani holda, strategiya jihatidan juda 
qulay geopolitik holatda joylashgan bo‘lishiga qaramay tashqi 
dunyodan ajralib qolgan edi. Respublikaning siyosiy va iqtisodiy 
mustaqilligi xalqaro mehnat taqsimotida, boshqa davlatlar bilan 
teng huquqli aloqalar o‘rnatishni nafaqat imkoniyatini, balki 
uning zaruratini ham ochib berdi.
240

---

Prezidentimiz I. Karimov o ‘zining asarlari, m a’ruza va 
nutqlarida tashqi siyosiy va iqtisodiy aloqalaming asosiy tamoyil- 
larini nazariy va amaliy jihatdan puxta asoslab berdi. Tashqi 
siyosatga tinchlik barqarorlik, hamkorlik yo‘li asos qilib olindi 
(10-chizma).
— xorijiy sarmoya ishtirokida 4312 dan ortiq korxonalar 
faoliyat ko'rsatmoqda;
— tashqi savdo oboroti miqdori 2000-yilda 6 mlrd dan ortiq 
bo‘lib, 2013-yilda bu ko‘rsatkich 24,6 mlrd dollami tashkil 
etdi;
— jahonning 80 mamlakatiga 0 ‘zbekiston mahsulotlari 
eksport qilinadi va turli xizmatlar ko‘rsatiladi.
0 ‘zbekiston Respublikasining «Tashqi siyosiy faoliyatning 
asosiy prinsiplari to ‘g‘risida», «Chetel investorlari va xorijiy 
investorlar faoliyatining kafolatlari to ‘g‘risida», «Tashqi iqtisodiy 
faoliyat to ‘g‘risida»gi qonunlari uning xalqaro maydonda faol 
va keng ko‘lamli hamkorlik qilishi uchun huquqiy kafolat bo‘lib 
xizmat qilmoqda.
1992-yilning 2-mart kuni 0 ‘zbekiston Respublikasi o‘zining 
xohish-irodasi va taklifiga ko‘ra eng nufuzli xalqaro tashkilot
— BMTga qabul qilindi va shu kuni BMTning Nyu-Yorkdagi 
binosi olidida Mustaqil 0 ‘zbekiston Republikasining bayrog‘i 
ko‘tarildi.
1993-yilda Toshkentda BMTning vakolatxonasi ochildi. 
0 ‘zbekiston jahon hamjamiyatining to ‘la, teng huquqli a’zosi 
sifatida BMT faoliyatida ishtirok etmoqda.
2010-yil 0 ‘zbekiston Respublikasi prezidenti I.A. Karimov 
BMT sammiti «Ming yillik rivojlanish» maqsadlariga bag‘ish- 
langan majlisda ishtirok etib, AQSH, NATO, Rossiya, Afg‘o- 
niston bilan bevosita qo‘shni mamlakatlami kiritish zarurligi 
6+3 muloqot guruhining eng muhim maqsadlarini ta ’kidlab 
o‘tdi.
0 ‘zbekiston Respublikasi a’zo bo‘lgan Xalqaro tashkilotlar:
• Jahon metrologiya tashkiloti (JMT) — 22.01.1993.
• Jahon Sog‘liqni saqlash tashkiloti — 22.05.1992.
• Jahon intellektual mulk tashkiloti — 05.05.1993.
241

---