Mavzu. Mukammal bozorda raqobat va monopoliya

NARXLAR 
JANGGI
- bu raqobatlashadigan firmalar tomonidan oligopolik bozorda
narxlarni bosqichma-bosqich tushirishidir.
Umuman olganda, oligopolik bozorda firma tomonidan qabul
qilingan har qanday iqtisodiy siyosat - narxlarni o‘zgartirish,
ishlab chiqarish hajmini o‘zgartirish, reklamani kuchaytirish -
raqobotlashuvchi
firmalarning
ushbu
siyosatga
bo‘lgan
munosabatini bilishni va uni prognoz qilishni talab qiladi.
Narxlar jangi narx o‘rtacha xarajatga teng bo‘lgunga qadar
davom etadi, ya’ni bu tenglik oligopolik bozor muvozanatini
beradi.
Muvozanat
holatda
hech
bir
firma
narxini
kamaytirishdan qo‘shimcha foyda ola olmaydi. Muvozanat
holatda firmalarning iqtisodiy foydasi nolga teng.

---

Odatda AQShdagi monopoliyaga qarshi qonunchilik nisbatan
ilgariroq va mukammalroq ishlab chiqilgan, deb hisoblanadi. U 
quyidagi uchta qonunchilik hujjatlariga asoslanadi:
1. Sherman 
qonuni
(1890 
yilda qabul 
qilingan). 
Bu qonun savdoni yashirin monopollashtirish, u yoki bu tarmoqdagi 
yakka nazoratni qo‘lga olish, narxlar bo‘yicha kelishuvlarni 
taqiqlaydi.
2. Kleyton 
qonuni 
(1914 
yilda qabul 
qilingan). 
Bu qonun mahsulot sotish sohasidagi cheklovchi faoliyatlarni, narx 
bo‘yicha kamsitish, ma’lum ko‘rinishdagi birlashib ketishlar, o‘zaro 
bog‘lanib ketuvchi direktoratlar va boshqalarni taqiqlaydi.
3. Robinson-
Petmen qonuni 
(1936 yilda 
qabul qilingan). 
Bu qonun savdo sohasidagi cheklovchi faoliyatlar, «narxlar 
qaychisi», narx bo‘yicha kamsitishlar va boshqalarni taqiqlaydi.
1950 yilda
Kleyton
qonuniga
Seller-
Kefover