Xalqaro jurnalistika nazariyasi va amaliyoti kafedrasi mavzu: uslublar tasnifi

Oshino
bo‟ldim 
sango. 
(Alisher Navoiy); 
 
Shabboda
men seni ko‟rmayman, / Qo‟limga 
tutmayman. 
(Zulfiya), ona tilimizning tarixiy taraqqiyot va she‟riyat qoidalariga 
mos tarzda «z» ning «y» ga: 
So’yla
quyosh nimalar bo‟lgan, / Sen chiqqanda 
birinchi marta. 
(H. Olimjon), «q»ning «g‟»ga: 
Quyosh orqasidan –

---

behisob 
chirog’
 / 
Nuriga 
kiradi 
mamlakat 
shu 
chog’.
 
(Zulfiya) 
o‟tgan 
ko‟rinishlarda me‟yorlashgan. 
Shuningdek, badiiy uslubda, xususan poetik nutqda hozirgi adabiy 
orfografik me‟yor talablariga muvofiq kelmaydigan 
 
qaro, yamon, yaro, oshno, 
talosh
 
singari so‟zlar ham ishlatilaveradi. 
O‟zbek tili so‟z turkumlarining grammatik shakllari turli adabiy, 
tarixiy hamda dialektal variantlarga ega bo‟lib, ular hozirgi adabiy til me‟yori 
nuqtai nazaridan bir tomondan qo‟llanish chastotasiga ko‟ra faol yoki aksincha 
bo‟lsa, ikkinchi tomondan ularda vazifaviy-uslubiy chegaralanish ham sezilib 
turadi. Bu xususiyatlar so‟z yasovchi hamda ko‟plik, egalik, kelishik, daraja, 
shaxs-son, zamon, mayl, nisbat kabi ma‟nolarni ifoda etuvchi affikslarning 
nutqdagi ishtirokida, yordamchi so‟zlarning turlicha ko‟rinishlari va variantlarida 
namoyon bo‟ladi. Ularning ma‟lum qismida badiiy uslubga xoslanganlik mavjud. 
Masalan, 
-
lar
kesim tarkibida kelgan paytda hurmat: 
Dadam keldilar
, 
kinoya, piching: 
Mulla Eshmat, kelsinlar 
,
 
kabi ma‟nolar so‟zlashuv uslubiga xos 
bo‟lsa, ta‟kid, kuchaytirish, mubolag‟a singari ma‟nolar badiiy uslubda ko‟proq 
ishlatiladi: 
Shu