Xalqaro jurnalistika nazariyasi va amaliyoti kafedrasi mavzu: uslublar tasnifi

cho’ridan bekaga aylanib ketdi

(R.Bekjonov). 
Muallif individualligining kam sezilarli bo‟lishi ham ilmiy uslubning o‟ziga 
xos xususiyatlaridan biridir. 
Ilmiy uslubning morfologik xususiyatlari to‟g‟risida M.Mukarramovning 
«Hozirgi o‟zbek adabiy tilining ilmiy stili» monografiyasida quyidagi fikrlar bayon 
qilingan: 
Ilmiy uslubda faqat adabiy tilda me‟yor sifatida e‟tirof etilgan grammatik 
ko‟rsatkichlardan foydalaniladi. So‟z turkumlaridan ot faol, ko‟pincha takror 
qo‟llanadi. Subyektiv baho shakllari xos emas. 
–lar
 
ko‟plikdan boshqa semantik-
uslubiy ma‟nolarni ifodalamasa-da, atama hosil qilishda ishtirok etadi. Umumiy 
egalik ustun turadi, I-II shaxs qo‟shimchalari ishlatilmaydi, III shaxs shakli faol. 
Undov va taqlid so‟zlar ham bu uslubga xos emas. Yuklamalarning esa imkoniyati 
chegaralangan. 
6 Qishloq xo‟jalik mahsulotlarini saqlash va qayta ishlash texnologiyasi, 120 

---

Ilmiy nutq uchun 
deyiladi, aytiladi, yoritiladi, bayon qilinadi, aniqlanadi, 
tekshiriladi, foydalaniladi, ta’riflanadi
 
singari xoslangan fe‟llar mavjud. Fe‟lning 
majhul daraja shakli ham bu uslub uchun xos. Ammo hozirgi-kelasi zamon 
shaklidan tashqari xarakterli zamon ko‟rsatkichi yo‟q. Kishilik olmoshlari kam 
qo‟llaniladi. Bu gap faqat 
muallif
va 
men
ma‟nolarida qo‟llaniladigan hamda 
kamtarlik ma‟nosini ifodalaydigan 
biz
olmoshiga tegishli emas. 
«Adabiy tilning konkret ko‟rinishlari bo‟lgan so‟zlashuv, badiiy, publisistik, 
rasmiy hujjat va ilmiy nutqlarning real mavjudligini tan olsak, u vaqtda har bir 
nutq turining o‟z modal ma‟no ifodalovchi so‟zlarini ham tan olishimizga to‟g‟ri 
keladi» degan mulohazani aytib,