Bu yerda,
u f —
qisqa tutashuv kuchlanishi.
Transform atsiyalash koeffitsiyentlari turlicha b o ‘lgan transfor-
inatorlar parallel ishlatilganda ikkilamchi kuchlanishi katta b o ‘l-
gan tran sfo rm ato r katta yuklam ani qabul qiladi.
T englashtiruvchi to k lar transform atorlarning chulg'amlarini
qo‘shim cha yuklab, energiya isrofini k o ‘paytiradi va podstansiya
ning u m u m iy quvvatini kamaytiradi.
Shu sababli standartlarga
miivofiq holda parallel ishlatiluvchi transformatorlar transforma
tsiyalash koeffitsiyentlarining farqi ±0,5 % dan oshmasligi zarur.
T ran sfo rm ato rlarn in g qisqa tutashuv kuchlanishlaridagi farq
ular orasida u m u m iy yuklamani ularning nominal quvvatlariga
to ‘g ‘ri p ro p o rsio n a l va qisqa tutashuv kuchlanishlariga teskari
proporsional holda taqsimlanishini belgilaydi:
Bu yerda,
S —
u m u m iy yuklama;
S,
va .S’, — birinchi va ikkinchi
tra n sfo rm a to rn in g
n o m in a l quvvatlari;
ukl
va
u
k7
— transform a
torlarning qisqa tu ta s h u v kuchlanishlari;
uk
— parallel ishlovchi
transform atorlarning ekvivalent qisqa tutashuv kuchlanishi.
Yuqoridagi form u lad an k o ‘rinadiki, yuklamaning katta qismini
qisqa tutash u v kuchlanishi kichik b o ‘lgan transform ator qabul
qiladi. Bunday hollarda kam yuklangan transformatorning tran
sformatsiyalash koeffitsiyentini o ‘zgartirish hisobiga uning ikki
lamchi to m o n id a kuchlanishni oshirish orqali yuklamaning m a ’lum
darajada qayta taqsimlanishiga erishish mumkin.
T ra n s fo rm a to rla rn in g o ‘rnatilgan
quvvatlarini eng samarali
foydalanishga faqat qisqa tutashuv kuchlanishlari teng boMgan
holatdagina erishish m um kin. Biroq ishlatish jarayonida qisqa
tutashuv kuchlanishlari ± 10% gacha farq qilgan transformator-
larni parallel ishlatishga ruxsat etiladi. Bunday ruxsat etish tran-
sformatorlarni qurish paytida qisqa tutashuv kuchlanishiga ta ’sir
etuvchi ishlab chiqarishdagi ruxsat etishlar bilan bog‘liqdir.
C hulg‘am larining tutashuv guruhlari turlicha boMgan transfor
matorlarning parallel ishlatishga ruxsat etilmaydi. Chunki,
ularning
ikkilamchi c h u lg ‘amlari orasida ulardagi kuchlanish vektorlarining
fazalari farqi
hisobiga kuchlanish hosil b o ‘ladi. Bunday holatda
tenglashtiruvchi tok quyidagi formula b o ‘yicha aniqlanadi:
113