‘z b e k I s t n r e s p u b L ik a s I oliy va ‘rta m a X s u s ta’l im vazirligi



Yüklə 6,23 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə66/105
tarix17.10.2023
ölçüsü6,23 Mb.
#156461
1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   ...   105
Elektr tarmoqlari va jihozlariga texnik xizmat ko`rsatish, ishlatish va ta`mirlash

l q = ( ! , , + 1 ' ) .
Uzgichning ajratkichini nominal toki h im o y a la n u v c h i zanjir­
ning hisobiy tokidan kichik b o ‘lmasligi shart.
9.2. 1000 V gacha kuchlanishli elektr a p p a ra tla rin i t a ’m irlash
Rubilniklarni ta ’mirlashda pichoqlar kuyik va erish q o ld iqlari- 
dan po‘lat cho‘tka yordamida va q u m q o g ‘oz bilan ish q alash orqali 
tozalanadi. Q o ‘zg‘aluvchan kontaktlarni to rtu v c h i va p ic h o q la r- 
ning holatini qayd etuvchi m exanizm lar p ru jin a la rin in g butunligi 
tekshiriladi. Bunda shikastlangan va z aiflash g a n p r u j i n a l a r yan- 
gisiga almashtiriladi.
Rubilniklarning shikastlangan picho q lari te k is la n a d i va so^ngra 
ularning egilganlik darajasi shup y o rd a m id a te k sh irila d i. Egilish 
pichoqning uzunligi b o ‘yicha 0,2 m m dan o sh m a slig i lozim .
Kontaktorlarni ta ’mirlashda yoy so ‘ndiruvchi k a m e r a la r yechi- 
ladi, po‘lat cho‘tka yordamida yoy so‘ndiruvchi p a n ja r a kuyik va eri- 
gan metall zarrachalaridan tozalanadi, eritkich bilan artiladi. Ka- 
meralarning asbest-sement to ‘siqlaridagi katta o ‘yiq lar asbest po- 
roshok va sementning suv bilan hosil qilingan a ra lash m asi yord am id a 
to ‘ldirib, ta ’mirlanadi. Asosiy kon tak tlarn in g sirtlari c h o ‘tka yoki 
qumqog‘oz bilan tozalanib, eritkich bilan yuv ilad i, y u p q a texnik 
vazelin bilan qoplanadi. Kontakt sirtlarining tegish aniqligi 70 % 
dan kam bo‘lmasligi shart. K ontaktlarning o ‘q d o sh lig i va m o s keli- 
shiga qo‘zg‘almas kontaktlarning asosdagi tu tq ic h la rin i o ‘q atrofida 
yoki qo‘zg‘aluvchan kontaktlarni val atrofida burish orq ali erishiladi.
Elektromagnit yuritmali kontakt tizim larida y o r d a m c h i k o n ta k t­
lar asosiy kontaktlarga nisbatan kechroq ishlaydi va u l a r d a n oldin- 
roq qaytadi. Ularning chiziqli kechikishi u la sh p a y tid a 0 , 5 — 1 mm 
ni tashkil etishi shart. K o n ta k tla r is h la s h in in g k e tm a -k e t lig in i 
rostlash ularni qochish (ochilgan h o latda q o ‘z g ‘a l u v c h a n va q o ‘z-
134


g‘almas k o n ta k tla r orasidagi eng qisqa masofa) va yaqinlashish 
(qo‘zg‘aluvchan k o n tak tn in g q o ‘zg‘almas kontaktga tegish nuq- 
tasini to ‘liq ulangan holatdagi joyidan q o ‘zg‘almas kontakt olib 
tashlangan ta q d ird a k o ‘chishi m um kin b o ‘lgan masofa) ketma- 
ketligini rostlash singari am alga oshiriladi.
Havo oralig‘ida m agnit o ‘tkazgich uchlarining notekisligi tok- 
ning oshishiga, qizish haroratining ko ‘tarilishiga, kontaktor ish- 
laganda sh ovqin va titrash n in g ortishiga olib keladi. Tutashuv 
uchlarida y a k o rn in g o ‘zakka tegish yuzasi tutashuv yuzasining 
70 
%
dan kam boMmagan miqdorni t a ’minlaydigan notekislikka 
ruxsat etiladi. Bu yuza yakorning uchiga surtilgan bo ‘yoq va o ‘zak 
bilan b o ‘yalgan yak o r oralig‘iga siqilgan qog‘oz varag‘i yordamida 
aniqlanadi. Bu m aqsadda, shuningdek, birgalikda qatlangan nusxa 
olish va toza oq q o g ‘oz varaqlaridan ham foydalanish mumkin. 
Agar izning yuzasi y a k o r k o ‘ndalang kesimi yuzasining 70 % 
dan kam qism ini tashkil etsa, magnit o ‘tkazgichning bir-biriga 
tegmagan uchastkalari kuehni listlarning uehlariga yo'naltirgan holda 
tekislanadi.
Yorilgan qisqa tutashgan o ‘ramni almashtirishda o ‘zak pa- 
ketining chekka listlariga yopishtirilgan p o £lat plastinkalarni egib, 
shikastlangan o ‘ram chiqarib olinadi. Latundan yasalgan yangi 
o ‘ram n in g o ‘lc h a m la r i sh ik astlan g an i bilan mos kelishi shart. 
U o‘zakning chetiga o ‘rnatiladi.
Q o ‘zg‘aluvehan kontaktlar valining izolatsiyasi shikastlanganda 
u shu xildagi m ateriald an tayyorlangan yangisi bilan almashtiriladi.
K ontaktorni t a ’mirlash tugaganidan so‘ng asosiy kontaktlar­
ning boshlang‘ich va yakuniy bosimi dinam om etr yordamida o ‘l- 
chanadi. B o sh la n g 'ic h bosim kontaktlarning ochiq holatida (u 
kontaktlarning b o sh lan g ‘ich tegish paytida kontaktorning pruji- 
nasi ta ’sirida hosil b o ‘ladi), yakuniy bosim esa kontaktorning yopiq, 
ya’ni ulangan holatida (uning qiymatini dinam om etr qog‘ozning 
bo‘shash paytida k o ‘rsatadi) aniqlanadi.
T a ’m irdan so ‘ng kontaktorni sinash amalga oshiriladi. Bunda 
izolatsiya va e lek tr m agnit g ‘altagi c hulg'am ining qarshiliklari 
oMchanadi, pasaygan kuchlanishda kontaktorning ishlash aniqligi 
aniqlanadi. Izolatsiyaning 500 V m egom m etr yordamida oMchan- 
gan qarshiligi 0,5 M Q d an kichik b o ‘lmasligi shart; elektr magnit 
g‘altagining om ik qarshiligining zavod m a ’lumotlaridan farqi +20°C 
da ±10 
%
dan oshmasligi shart; kontaktor kuchlanishning no ­
minal qiymati 85 % gacha pasayganda ulashi shart.
135



Yüklə 6,23 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   ...   105




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin