Media va axboriy savodxonlik bo'yicha myammoli/tarbiyasi ogir yoshlar toifasi bilan ishlash uchun

Egallanadigan bilim va ko’nikmalar
:
 
 
Axborot va g’oyalarni ommalshtirish
 jarayoni. 
Targ’ibot bu nima
, uning xususiyatlari va xatari.
 
targ’ibot va reklama
orasidagi farq. Reklamani 
targ’ibotdan qan
day 
ajratish mumkin?
 
Fikrlash turlari qanday bo’ladi?
 
Klipli fikrlash nima, u nima uchun xavfli? 
Stereotip bu nima 
–
 amaldagi misollar.
 
Stereotiplar qanday bo’ladi?
 
Stereotiplar ta’siri ostiga tushmaslik yo’li
. 
«Dushmanlik tili» bu nima?
 
 A
xborotda “dushmanlik tilining” belgilari
 - markerlarni qanday anilqash mumkin?
 
 
 
1-MAVZU.
TARG’IBOT VA REKLAMA
 
 
 
Treningga kirish 
 
Biz 
avvalgi 
masg’ulotlarda 
ishonch hosil qilganimiz kabi, 
bugungi kunda axborot olami 
nihoyatda katta, axborotning 
o’zi esa
, 
ko’pincha ma’lumot 
yetkazish usuli, asbobi orqali
insonlarga, hodisalarga ta’sir qilish, obro’sizlantirish, ba’zan esa, aksincha –
maqtash, ommalashtirish vositasiga aylanmoqda.
Misol uchun, keling o’ylab ko’raylik, 
jahon yulduzlari, siyosatchilar, aktyorlar, 
sportsmenlar, agar ular haqida doimo OAVda, ijtimoiy tarmoqlarda va 
internetda gapirishmaganida, shunchalik mashhur bo’larmidi
? Buning 
ehtimoli kam. 
Mashq
 
3-BLOK.
RAQAMLI 
OLAMDA QANDAY QILIB O’ZINI YO’QOTIB QO’YMASLIK 
HAQIDA
 

---

80
Va agar biz birovga - bu holda, insonga bo'lgan ehtirosimiz bo'lsa, unda biz 
unga taqlid qilishimiz mumkin. Masalan, kiyimda, turmush tarzida, 
qarashlarda, xulq-atvorda, ba'zi narsalarga nisbatan. Masalan, koronavirus 
pandemiyasi avj olgan pallada va 5G texnologiyasining salbiy ta'siri haqidagi 
soxta ommalashtirish paytida britaniyalik repper ushbu xabar haqida yozgan 
va bu ijtimoiy tarmoqlarda eshitilmagan g'azab va g'azab to'lqini paydo 
bo'lgan. Nima uchun? Xonandaning 5 milliondan ortiq muxlislari bo'lganligi 
sababli, ularning muhim qismi unga ishongan, chunki u ularning kumiri 
bo'lgan. 
Ya'ni, ma'lumot kimnidir ommalashtirishi mumkin. Bundan tashqari, xuddi 
shu tarzda, ma'lumotlar qandaydir g'oyani ommalashtirishi mumkin. Yana 
o'sha repper va 5G bilan misol: u texnologiyaning zararli ekanligi g'oyasini 
qo'llab-quvvatladi va tarqatdi va muxlislarining ommaviyligi uni qo'llab-
quvvatlash, ko'p nusxalash va boshqa odamlarni ushbu tendentsiyaga jalb 
qilish orqali yanada mashhur qildi. Va biz bu 5G ga salbiy ta'sirining emas, 
balki boshqa birining oqibatlarini eslaymiz - bir nechta mamlakatlarda 5G 
minoralari yo'q qilindi yoki yoqib yuborildi. 
Va bu erda ma'lum bir g'oyani, shaxsiyatni, obrazni ommalashtirish qanday 
salbiy va ijobiy tomonlarga ega bo'lishi mumkinligini kuzatishingiz mumkin. 
Bu nimaga o'xshaydi? Reklama va targ'ibot. Ushbu tushunchalarni qanday 
ajratish mumkin? Nimadan qo'rqish kerak va qanday sabablarga ko'ra?