Axborot kommunikatsiya texnologiyalari

Avtomatik loyihalash tizimi (ALT) 
- avtomatik loyihalashni bajarivchi 
loyihalovchi tashkilot yoki mutaxassislar jamoasi bilan bog'langan avtomatik 
loyihalash vositalarining majmuidir.
Avtomatik loyihalash tizimi (ALT) tushunchasi odatda, CAD/CAE/CAM 
tizimlariga nisbatan qo’llanilib, unda kompyuter yordamida loyihalash, ishlab - 
chiqarish va muhandislik ma’lumotlarini boshqarish masalalarini amalga oshiruvchi 
dasturlar to’plamiga nisbatan qo’llaniladi. Birinchi CAD – tizimlari 60-yillarda 
paydo bo’lgan. Aynan shu vaqtda General Motors kompaniyasida, mahsulotni ishlab 
chiqarishga tayyorlashning interaktiv grafik tizimi yaratilgan edi. 
Hozirgi kunda bir qator keng tarqalgan CAD/CAE/CAM tizimlari mavjud, 
xususan, CATIA, Solid Works, AutoCAD, NX Nastran, MSC ADAMS, Inventor 
and mechanical Desktop, Pro/Engineer, Parasolid, Solid Edge va 
h.
k. 
Shu CAD/CAE/CAM komplekslari orasida Solid Edge ST mexanik detallar 
va konstruksiyalarni loyihalash va ishlab chiqarish jarayonlari uchun mo’ljallangan 
funksional modullardan tashkil topgan dasturlar to’plamidir. 
2. Loyihalash bosqichlari 
Standart bo’yicha shlab chiqarishni loyihasi jihatidan tayyorlashning asosiy 
bosqichlariga: 
1. Loyihalash oldi tadqiqoti - 
loyihalanishi kerak bo’lgan ob’ekt ustida 
tadqiqotlar olib boriladi (masalan, konstruktorlik byurosi), avtomatlashtirish 
ob’ektini o’rganadi, tadqiqot bo’yicha hisobot tayyorlanadi, ya’ni ALT texnik-
iqtisodiy asoslanadi va korxona bilan kelishiladi. 
2. Texnik topshiriq - 
bu bosqichda ALT ni tuzishdan maqsad shakllantiriladi, 
ALT ning optimal variantlari asoslanadi, loyihalashning umumiy holati tavsiflanadi, 

---

66 
mas’ular ko’rsatiladi, ALTni yaratish bosqichlari keltiriladi va ishni bajarishning 
taxminiy muddatlari ko’rsatiladi. Texnik topshiriq yaratiladi, buyurtmachi bilan 
kelishiladi va tasdiqlanadi.