Axborot kommunikatsiya texnologiyalari

“AutoCAD”
ishga tushirilgandan so’ng dastlab, chizma bajarish uchun
 
dastur 
parametrlari o’rnatilishi lozim. Ushbu parametrlar o’qituvchi tomoidan o’rnatilib, 
talaba bevosita chizma topshiriqlarini bajara oladigan holatga keltiriladi. 
Ish stoli quyidagi tartibda jixozlanishi mumkin: 

---

69 
2.32- rasm. AutoCAD dasturi bosh oynasi 
 
 
Nazorat savollari:
1.
Loyiha deganda nima tushuniladi? 
2.
Qanday tizmlarga nisbatan avtomatlshtirilgan loyihalsh tizimlari tushunchasi 
qo’llaniladi? 
3.
Loyihalsh bosqichlari nimalardan iborat? 
4.
Texnik loyihalash deganda nimani tushinasiz? 
5.
CAD, CAE va CAM tizimlari haqida ma’lumot bering? 
6.
AutoCAD dasturi imkoniyatlarini ayting? 

---

70 
Ma’ruza-8.
Avtomatlashtirilgan loyihalash tizimlarining texnik sohalarda qo‘llanilishi. 
Reja: 
1. loyihalash tizimlarining texnik sohalarda qo‘llanilishi 
2. MathCAD tizimi va uning imkoniyatlari 
3. MathCAD tizimi interfeysi tavsifi 
4. MatLab tizimi va unda ishlash asoslari 
Keyingi yillarda kompyuter matematikasi tizimlarilari (Mathematica, Maple, 
Matlab, Mathcad va h.k.) ko’pgina sohalarda qo’llanilmoqda. Hozirgi kunda turli 
xarakterdagi boshqaruv tizimlarini modellarini qurish va ularni elektron hisoblash 
mashinalarida tadqiq qilish "Muhandis-texnolog" yo’nalishidagi fanlarning asosiy 
masalalaridan biri hisoblanadi. Ma'lumki, kompyuter texnologiyasining rivojlanishi 
bilan murakkab tizimlarni tadqiq qilishda mashinali modellash usuli eng samarali va 
bu usulning yordamisiz texnika va texnologiyaning ba'zi muammolarini hal etish 
qiyinlashib qoldi. Shu sababdan muhandis-texnologlarni tayyorlashdagi dolzarb 
masalalardan biri - matematik modellashtirish nazariyasining asoslarini va usullarini 
o’zlashtirish hisoblanadi. Bu masala nafaqat o’rganilayotgan ob'ektlarning 
modellarini qurish, ular dinamikasini tahlil qilish va model bilan mashinali 
eksperimentni boshqarish imkonini beradi, balki o’rganilayotgan tizimlarga 
yaratilayotgan modellarning monandligini ma'lum miqdorda, qo’llanish chegarasida 
fikr yuritish mumkinligi hamda zamonaviy hisoblash texnika vositalarida 
tizimlarning modellashni to’g’ri tashkil qilish imkonini beradi. 
Shu kunlarda rivojlangan mamlakatlarda muhandislar, texnologlar, aniq 
fanlar mutaxassislari o’zlarining ilmiy tadqiqotlarida zamonaviy dasturiy tizimlar - 
Mathematica, 
Mathcad, 
Maple, 
Matlab 
ning 
imkoniyatlaridan 
unumli 
foydalanmoqdalar. 
Jahonning yetakchi universitetlari o’zlarining o’quv 
jarayonlariga bu tizimlarni keng ko’lamda joriy qilganlar.