‘z b e k is t n r espu blik asi o L iy va ‘rta m axsus ta’ L i m vazirlig I


M a ’naviyat (arabcha «ma’naviyat»



Yüklə 11,97 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə227/243
tarix19.10.2023
ölçüsü11,97 Mb.
#157327
1   ...   223   224   225   226   227   228   229   230   ...   243
Toxtaxodjayeva M.X. va bosh. Pedagogika

M a ’naviyat (arabcha «ma’naviyat» 
— 
ma’nolar majmui) 
mohiyatiga 
k o ‘ra ijtimoiy tara q q iy o tg a ijobiy t a ’sir o ‘tkazuvchi falsafiy, 
h u q u q iy , ilmiy, badiiy, axloqiy, diniy tasavvur, t u sh u n c h a va 
g ‘o y alar m ajmui.
M a ’rifat 
— shaxs ongiga ilmiy bilim, axloq qoidalari h a m d a ijtimoiy 
m u n o s a b a tla m i tartibga soluvchi huquqiy 
m e ’ y o r l a m i
singdirish, 
t a ’lim-tarbiyani takomillashtirish, milliy meros va um um insoniy 
qad riy a tla rn i o ‘rganish, ularni targ‘ib etish m aqsadida amalga 
oshiriladigan tadbirlar tizimi.
M a ’ruza 
— yirik hajmdagi o ‘quv materialini og ‘zaki bayon qilish shakli.
M enejm ent 
— m avjud m inim al im koniyatlardan m aksimal natijalarga 
erishish u c h u n shaxs (x odim ) yoki guruhga t a ’sir o ‘tkazish 
a sosida ularning faoliyatini tashkil etish tam oyillari, shakllari, 
m e to d la ri va usullari.
M etod 
— y u n o n c h a tarjimasi «tadqiqot, usul, m aqsadga erishish yo ‘li» 
kabi m a ’nolarni anglatadi.
M etod ik a 
(fa n sifa tid a )— xususiy fanlarni o 'q i tis h n in g o ‘ziga xos 
xususiyatlarini o ‘rganadi.
M ehn at tarbiyasi 
— shaxsga m e h n a tn in g m ohiyatini c h u q u r anglatish, 
u l a r d a m e h n a t g a ongli m u n o s a b a t , s h u n i n g d e k , m uayyan 
ijtim oiy-foydali harakat yoki kasbiy k o 'n ik m a va malakalarini 
s h a k l l a n t i r is h g a y o ‘n a ltirilg a n peda g o g ik faoliyat jara y o n i; 
ijtim oiy tarbiya ning tarkibiy qismi.
www.ziyouz.com kutubxonasi


M u n o z a ra (tarbiya metodi sifatida) — tarbiyalanuvchilarga hissiy-og‘zaki 
t a ’sir k o ‘rsatish aso s id a u la rd a m a ’n a v i y - a x l o q iy s ifa tla rn i 
shakllantirishga y o ‘naltirilgan b a h s - m u n o z a r a usuli.
N a z o r a t ( t a ’lim ja ra y o n id a )— t a ’lim oluvchining b ilim , k o ‘n ik m a va 
m alakalari darajasini a niqlash, o 'lc h a s h va b a h o l a s h jarayoni.
N a fo s a t didi — shaxsning b u y u m yoki hodisaga n isb a ta n m u n o s a b a t 
bildirish turi, obyektiv nafosat o ‘lchovi.
N a fo s a t m adaniyati — g o ‘zallikni his etish, u n d a n za v q la n ish , m avjud 
g o ‘zalliklarni asrash va boyitish y o 'lid a o 'z la s h tirilg a n bilim
h a m d a am alga oshiriladigan nafosat faoliyatini tashkil etish 
darajasining sifat k o ‘rsatkichi.
N a fo sat ongi — g o ‘zallik, g o ‘zallikni his etish, uning m o h iy a tin i anglash, 
nafosat his-tuyg‘usi, nafosat didi kabi tu s h u n c h a l a r n i n g o n g d a
aks etishi.
N a fo s a t tarbiyasi (estetik ta rb iy a — lo tin c h a «estezio» g o ‘zallikni his 
q ila m a n ) — o ‘quvch ilarn i voqelik, tabiat, ijtim oiy va m e h n a t
m un o sab atlari va tu rm u s h g o ‘zalliklarini a n g la s h , id ro k etish 
va t o ‘g ‘ri tushu n ish g a o ‘rgatish, ularning b adiiy d id in i o 'stiris h , 
u l a r d a g o 'z a l l i k k a m u h a b b a t u y g ‘o t i s h , u l a r t o m o n i d a n
g o ‘zallikni yaratish qobiliyatlarini tarbiyalashga y o ‘n altirilgan 
pedagogik jara y o n ; ijtimoiy tarbiyaning m u h i m ta rk ib iy qismi.
Oila — kishilarning nikoh yoki q o n - q a rin d o s h lik rish talari, u m u m iy
t u r m u s h tarzi, axlo q iy n ia s ’uliyat h a m d a o ‘z a r o y o r d a m g a
asoslanuvchi kichik guruhi.
Oilaviy m u n o s a b a tla r — o t a - o n a l a r (yoki b o la n in g k a m o l o t i u c h u n
m a s ’ul b o ‘lgan s h a x s la r ) h a m d a f a r z a n d l a r o ‘r t a s id a t u r li
y o 'n a lish lard a tashkil etiluvchi m u n o sab atlar.
Oila tarbiyasi — o ta - o n a l a r (yoki bola kam oloti u c h u n m a s ’ul shaxslar) 
to m o n id a n tashkil etiluvchi h a m d a fa rzandlarni h a r t o m o n l a m a
y e t u k , sogMom e tib ta rb iy a la s h g a y o ‘n a l t i r i l g a n p e d a g o g ik
jarayon.
O ligofreniya (y u n o n c h a «olygos» — kam , «phren» — aql) — bu natal 
(tu g ‘ilish payti) yoki p o s tn a ta l (h a y o tiy r iv o jla n ish n in g e r ta
b o s q ic h i) d a v r la rd a m a r k a z i y nerv t i z i m i n i n g z a r a r l a n i s h i
natijasida yuzaga k e ladiga n aqliy yoki psixik rivojlanm aslik.
Oliy t a ’lim — o ‘rta maxsus, k a s b - h u n a r t a ’limi negiziga a s o s la n ib , ikki 
bo sq ich (bakalavriat h a m d a m a g istra tu ra )d a ta sh k il e tila d ig a n
h a m d a m utaxassisliklar y o 'nalishlari b o ‘y ic h a xalq x o ‘jalig in in g
www.ziyouz.com kutubxonasi


t u r li s o h a la r ig a oliy m a ’lu m o tli inutax assislarn i ta y y o rla b
beruvchi t a ’lim bosqichi.

Yüklə 11,97 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   223   224   225   226   227   228   229   230   ...   243




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin