B. N. Oripov tasviriy san’at va uni 0 ‘qitish metodikasi

Kompozitsiya haqida umumiy ma’lumot
Kompozitsiya
— lotincha so‘z bo‘lib, tasviriy san’atda asarning 
tuzilishi, asardagi elementlaming joylashtirilishi hamda asarda 
tasvirlanadigan narsa-predm etlarning o ‘z shaklida, rangida, 
o‘mida mazmun va mohiyatida, realistik uslubda, badiiy xarakterda 
ifodalanishidir.
Kompozitsiya tasviriy san’atning barcha tur va janrlarida o‘z 
ifodasini topadi. Shu boisdan ham kompozitsiya — badiiy asar 
yaratishning bosh qonuniyatidir.
Rafael Santining (1483—1520) „Sekstin m ad o n n asi“ , 
Leonardo da Vinchining (1452—1529) ,,Jakonda“, Kamoliddin
[0
Nazorat savollari
Tayanch iboralar
Rang 
Sujet
Rangtasvir 
G ‘oya 
Tabiatdagi rang Rang halqasi
Mavzu 
Akvarel
Guash
M oybo‘yoq
Sangina
103

---

Behzodning (1455—1535) „Shayboniyxon portreti“ , K.Brullov- 
ning (1799—185^) „Pompeyning so‘nggi kuni“, R.Ahmedovning 
,,Onalik“ kabi asarlarini kuzatar ekansiz, undagi kompozitsiya 
talablari o ‘z o ‘rnida, o ‘z m e’yorida bajarilganligining guvohi 
bo‘lasiz.
Kompozitsiya — san’atning barcha turlarida: adabiyot, tasviriy 
san’at, m e’morchilik, musiqa, raqs-xoreografiya, kino, teatr, 
televideniya, foto, ikebana kabilarda o‘z ifodasini topadi. Tasviriy 
san’atda — rasm, haykal, naqshlarda qism, rang, yorug‘-soya- 
lami, asar sujeti va elementlaming joylanishi, rassomning maq- 
sadi, g‘oyasiga javob berishi yoki bo‘ysundirilishida o ‘z ifodasini 
topadi. Bu o‘rinda asaming mavzusi, sujeti, ritm, simmetriya, 
shakl, joylashish va ularning bir-biriga bog‘lanishi, bir markazga 
intilishi asar kompozitsiyasini hal qiladi va muvaffaqiyatini 
belgilaydi.
3.4. NARSANING 0 ‘ZIGA QARAB RASM