Sana: 12-mavzu: “Yo’llardan o’tish qoidalari” I.Kirish: Tarbiyaviy mashg`ulotning maqsadi : tartibga solish vositalari, ahamiyati va yo’l
harakati
qoidasiga rioya etish umr foydasi
ekanligini turli misollar orqali tushuntirish.
Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi — media manbalardan zarur ma’lumotlarni izlab topa olishni,
saralashni, qayta ishlashni, saqlashni, ulardan samarali foydalana olishni, ularning xavfsizligini ta’minlashni,
media madaniyatga ega bo‘lish layoqatlarini shakllantirish.
O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi — doimiy ravishda o‘z-o‘zini jismoniy, ma’naviy, ruhiy, intellektual
va kreativ rivojlantirish, kamolotga intilish, hayoti davomida mustaqil o‘qib-o‘rganish, kognitivlik
ko‘nikmalarini va hayotiy tajribani mustaqil ravishda muntazam oshirib borish, o‘z xatti-harakatini muqobil
baholash va mustaqil qaror qabul qila olish ko‘nikmalarini egallash.
Tarbiyaviy mashg`ulotning jihozi: mavzuga oid rasm, DVD
Tarbiyaviy mashg`ulotning borishi: Tashkiliy qism: O`quvchilarning darsga tayyorgarligi, navbatchi axboroti.
II.Asosiy qism: Piyodalar o‘tish joyi – yo‘lning qatnov qismini piyodalar kesibo‘tishi uchun mo‘ljallangan chiziqlari bilan
ajratilgan bo’ladi. Qatnov qismi faqat transport vositalarining harakati uchun emas, balki piyodalarning
yurishi uchun ham mo‘ljallangandir. Shu sababli yo‘lning cheti piyodalarning harakatlanishi uchun ajratilib,
uni trotuar deb ataymiz.
Trotuar – yo‘lning qatnov qismiga tutashgan yoki undan maysazor, ariq, maxsus
to‘siqlar bilan ajratilgan va piyodalarning harakatlanishi uchun mo‘ljallangan yo‘l qismi.
Piyodalar trotuardan yoki piyodalar yo‘lkasidan, ular bo‘lmaganda esa yo‘l yoqasidan yurishlari kerak.
YHQda piyodalarning yurishiga ruxsat beradigan yoki uni taqiqlaydigan maxsus belgilar bor. Masalan,
axborotishora belgilari guruhida to‘g‘ri burchak shaklidagi 5.16.2 «Piyodalar o‘tish joyi» belgisi bor. Bu
belgi haydovchini yo‘lning piyodalar kesib o‘tishi mumkin bo‘lgan yeriga yaqinlashayotganidan
ogohlantiradi, 4.6. aylana shaklidagi havorang asosda tasvirlangan buyuruvchi belgi guruhidagi 4.6
«Piyodalar yo‘lkasi» belgisi faqat piyodalarning yurishiga ruxsat etadi. Ba’zan bu belgi (3.10 yo‘l belgisi
bilan birga) metro stansiyalari oralig‘ida piyodalarning bir taraflama harakatini joriy etish uchun ham
ishlatiladi. Taqiqlovchi belgilar guruhida shakli bo‘yicha xuddi shunday belgi bor,lekin u havorang asosda
emas, balki oq asosda bo‘lib, uning chetlari bo‘ylab va o‘rtasidan qizil rangli chiziq chizilgan. U yo‘lning
belgidan keyingi qismida piyodalarning yurishi taqiqlanganligini bildiradi. Ushbu yo‘l belgilari piyodalar
o‘tish joyini belgilab, «zebra» shaklidagi yotiq chiziq bilan yoki ularsiz ishlatilishi mumkin. 5.16.1 belgi.
Yana yerning ostidan va ustidan o‘tish kerakligini bildiruvchi belgilar
ham bor. «Piyodalarning yer ostidan o‘tish
joyi», «Piyodalarning yer ustidan o‘tish joyi»
Ushbu belgilar yer ustidan (ko‘pincha temir yo‘l
ustidan) va yer ostidan (serqatnov ko‘chalarning
ostidan) o‘tish joylarini ko‘rsatadi. Piyodalar
piyodalarning o‘tish joylari, shuningdek, yer
ostidan, yer
ustidan va qatnov qismining yuzasidan o‘tish
joylaridan, ular bo‘lmaganda esa chorrahalarda
trotuar chiziqlari yoki yo‘l yoqasi bo‘ylab kesib
o‘tishlari kerak. Piyodalarga yo‘lni kesib
o‘tayotganida, ularga
yaqinlashib kelayotgan avtomobil yo‘l quruq
paytda kamida 50 metr, ho‘l yoki qor bosgan vaqtda kamida 100 metr narida bo‘lganda o‘tish tavsiya
qilinadi. Bunday masofa haydovchiga zarurat tug‘ilganda transportni to‘xtatish uchun shoshilinch choralar
ko‘rish imkonini beradi..