www.ziyouz.com kutubxonasi
16
qopqasidan kirganman, lekin piyoda edim, hamrohim ham yolg‘iz Leviy Matvey edi, undan keyin hech
kim menga hech nima deb qichqirganiyam yo‘q, chunki u payt meni Yershalaimda hech kim tanimas
edi.
— Sen, — deb davom etdi Pilat ko‘zini mahbusdan uzmay, — Dismas degan odamni, keyin Gestas,
yana Varravvan deganlarni taniysanmi?
— Men u saxovatli odamlarni tanimayman, — javob qildi mahbus.
— Rostingmi?
— Rostim.
— Endi menga yapa shuni ayt-chi, nega doim sen «saxovatli odam» deb gapirasan? Hammani ham
shunday deb aytasanmi?
— Hammani, — javob qildi mahbus, — dunyoda yovuz odam yo‘q.
— Buni birinchi marta eshitishim, — dedi Pilat tirjaygancha, — ehtimol men hayotni yaxshi
bilsman! Bu yog‘ini yozmasangiz ham bo‘ladi, — dedi u, shundoq ham hech nima yozmay o‘tirgan
kotibga yuzlanib, so‘ng yana mahbus bilan suhbatini davom ettirdi: — Bironta yunon kitobida
o‘qiganmisan bu to‘g‘rida?
— Yo‘q, o‘z aqlim bilan shunday xulosaga kelganman.
— Demak, sen shuni targ‘ib etasan?
— Ha.
— Mana, masalan, kenturion Mark — unga Kalamushkush deb laqab qo‘yishgan, xo‘sh, u ham
saxovatlimi?
— Ha, — javob qildi mahbus, — to‘g‘ri, u baxtiqaro odam. Saxovatli odamlar uni badbashara
qilishgan chog‘dan boshlab u badqahr va dag‘altabiat bo‘lib qolgan. Qiziq, kim uni bu ahvolga soldi
ekan?
— Buni senga bemalol aytishim mumkin, — dedi Pilat, — zero, o‘zim buning shohidi bo‘lganman.
O‘sha sen aytgan saxovatli odamlar unga xuddi ayiqqa hamla qilgan ko‘ppaklardek tashlanishgandi.
Olomon uning bo‘g‘ziga, qo‘l va oyoqlariga yopishib olgandi. Piyodalar manitsuli* qurshovga tushib
qolgan edi, o‘shanda men qo‘mondonlik qilgan otliq qo‘shin yon tomondan qurshovni yorib
kirmaganda edi, seiga, faylasuf, bugun Kalamushkush bilan suhbatlashish nasib etmagan bo‘lardi. Bu
hol Idistavizo yaqinida, Parilar Vodiysida bo‘lgan jangda yuz bergan edi.
— Men u bilan suhbatlashsam, — o‘ychanlik bilan dedi birdan mahbus, — aminmanki, u fe’lini
keskin o‘zgartirgan bo‘lardi.
— O‘ylaymanki, — dedi Pilat, — hatto agar qo‘shin ofitserlari yo soldatlaridan birontasi bilan
suhbatlashganingda ham, bu raftoring bilan sarkardani qattiq ranjitgan bo‘larding. Xayriyatki, sening
ham, sarkardaning ham baxtiga bunday suhbat sodir bo‘lmaydi, birinchi navbatda o‘zim bunga yo‘l
qo‘ymayman.
Shu payt ustunlar sahniga bir qaldirg‘och o‘qdek uchib kirib, oltin gumbaz ostida bir marta charx
urib uchdi-yu, so‘ng pasayib tokchaga o‘rnatilgap mis haykalning yonginasidan «g‘uv» etib o‘tib,
ustun bo‘g‘oti panasida ko‘zdan g‘oyib bo‘ldi. Ehtimol, o‘sha yerga in qurmoqchi bo‘lgandir.
Mana shu qaldirg‘och parvozi davomida prokurator boyakish endi og‘riqdap forig‘ bo‘lgan, dono
boshida shunday bir qaror vujudga keldi: igemon Ha-Notsri laqabli sayoq faylasuf Ieshuaning ishini
ko‘rib chiqib, uning faoliyatidan jinoyat topmadi. Xususan, Ieshuaning xatti-harakati bilan yaqinda
Yershalaimda yuz bergan tartibsizliklar o‘rtasida hech qanday munosabat yo‘qligini aniqladi. Sayoq
faylasufning ruhiy bemorligi ma’lum bo‘ldi. Binobarin, Kichik Sinedrionning Ha-Notsri ustidan
chiqarilgan o‘lim hukmini prokurator tasdiqlamaydi. Lekin Ha-Notsrining telbalik dardi, utopik
nutqlari Yershalaimda xalq g‘alayonlariga sabab bo‘lishi mumkinligini ko‘zda tutib, prokurator
Ieshuani Yershalaimdan chetlatadi va O‘rta Yer dengizidagi Straton Qaysariyasida*, ya’ni
prokuraturaning qarorgohi joylashgan orolda qamoqqa hukm etadi.
Hukm tayyor. Endi uni kotibga aytib yozdirishgina qolgan edi.