Ma’rupov akmaljon akbarovich genetika fanidan maxsus qo`llanma farg’ona-2016



Yüklə 0,9 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə6/25
tarix20.11.2023
ölçüsü0,9 Mb.
#162103
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   25
GENETIKADAN KITOB

 
C) gulsimon tojli, AA D)gulsimon tojli, aa 
59. Dukkagi oddiy (dominant) shaklli no`xat navi 
dukkagi bo`g`imli shaklga ega bo`lgan navi 
bilan chatishtirilsa F
2
genotip bo`yicha qanday 
ajralish namoyon bo`ladi? 
A) 3:1 B) 13:3 C) 1:2:1 D) 1:1 
60. Shoxsiz (AA) sigir bilan shoxli (aa) buqani 
chatishtirish natijasida F
2
da necha foiz 
buzoqchalar shoxli bo`ladi? 
A. 50 B. 75 C. 25 D. 15 
61. Qora rangli geterozigota (Aa) quyonlar 
o`zaro chatishtirilsa olingan duragaylaming 
necha foizi qora rangli gomozigota holatda 
bo`ladi? 
A. 25 B. 100 C. 50 D. 75 
62. Qora rangli (AA) molni qizil rangli (aa) buqa 
bilan chatishtirilganda, F
2
da necha foiz 
duragaylar qora rangli bo`ladi? 
A. 75% B. 25% C. 100% D. 0% 
63. Quyonlarda yungning normal uzunligi 
dominant (B), qisqaligi (b) restsessiv belgi 
hisoblanadi. Quyidagi genotipga ega orgamzmlar 
Bb x BB o`zaro chatishtirilishidan qanday
fenotipli organizmlar hosil bo`lishini aniqlang. 
A. 75% normal yungli, 25% qisqa yungli 
B. hammasi normal yungli 
C. 50% normal yungli, 50% qisqa yungli 
D. 25% normal, 50% oraliq, 25% qisqa yungli 
64. Otoskleroz kasalligi o`rta quloq 
suyakchalarining noto`g`ri rivojlanishidan kelib 
chiqadi. Karlikka olib keluvchi bu kasallik 
autosoma-dominant holda irsiylanadi. Ota-ona 
geterozigotali bo`lgan oilada gomozigota kasal 
bolalarning tug`ilish ehtimolligini toping. 
A. 50% B. 100% C. 25% D. 75% 
65. Tajriba uchastkasida no`xat o`simligining 
5000 ta urug`i ekildi. Ekilgan urug`dan 1210 tasi 
past bo`yli o`simlik bo`lgan. Past bo`yli 
o`simliklarning irsiylanish xarakterini aniqlang. 
A. oraliq 
B. retsessiv 
C. dominant
D. epistaz 
66. Tajriba uchastkasida no`xat o`simligining 
5000 ta urug`i ekildi. Ekilgan urug`dan 1210 tasi 
past bo`yli o`simlik bo`lgan. Ota-ona fenotipini 
toping. 
A. uzun va kalta poyali B. normal poyali 
C. kalta poyali 
D. uzun poyali 
67. Tajriba uchastkasida no`xat o`simligining 
5000 ta urug`i ekildi. Ekilgan urug`dan 1210 tasi 
past bo`yli o`simlik bo`lgan. Ota-ona genotipini 
toping. 
A. AaBb x AaBb B AA x aa 
C. Aa x aa 
D. Aa x Aa 
68. O`rta quloq suyakchalarining
noto`g`ri rivojlanishidan otoskleroz
kasalligi kelib chiqadi. Karlikka olib 
keluvchi bu kasallik autosoraa - dominant 
holda irsiylanadi. Ota-ona geterozigotali 
bo`lgan oilada genotipi ota- onakiga
o`xshash bolalarning tug`ilish ehtimolim 
toping 
A. 75% B. 25% C. 100% D. 50%


Ma’rupov Akmaljon Akbarovich 
C H A L A D O M I N A N T L I K 
Hayvon va o‘simliklar ustida olib borilgan tajribalarda birinchi bo‘g‘in 
duragaylarida chala dominantlik hodisasi aniqlandi. Bunday hodisa Mendel tajribalarida 
ham kuzatildi. Ya’ni birinchi bo‘g‘in duragaylarida ota yoki onaning belgilari to‘liq 
ko‘rinmaydi. Faqatgina ota yoki onaga ozgina o‘xshaydi. Misol: oq va sariq gulli 
nomozshomgul chatishtirilib pushti gulli duragay olinadi. Bunda ikkinchi bo‘g‘in 
duragayning fenotip bo‘yicha ajralishi (3:1) genotip bo‘yicha (1:2:1) ajralishga mos 
kelmaydi. Chunki geterozigota (Aa) gomozigotadan (AA) tashqi ko‘rinishi bilan farq 
qilmaydi. Chala dominantlikda 2-bo‘g‘inida duragaylarning belgilar bo‘yicha fenotip va 
genotip ajralishi bir xil bo‘ladi. Ya’ni dominant gomozigota (AA) geterozigota (Aa) dan 
farq qiladi. Nisbat quyidagicha bo‘ladi: 1 (AA) sariq: 2 (Aa) pushti: 1 (aa) oq gulli, shartli 
ravishda sariq - dominant, oq esa - retsissiv deb olinadi. Chala dominantlikni to‘la 
dominantlikdan ajratish uchun harflar ustiga chiziq qo‘yiladi. Masalan: (Āa). 
C H A L A D O M I N A N T L I K K A D O I R M A S A L A L A R 
G`o`zada malla rangli tola oq tola ustidan qisman 
dominantlik 
qilgani 
uchun 
F

bo`g`inda 
novvotrang tolali forma hosil bo`ladi. Agar F
1
duragaylari o`zaro chatishtirilsa, F
2
da qanday 
natija olinadi? 
Nomoshomgulning qizil va pushti gultojibargli 
formalari 
oq 
gultojibargli 
formasi 
bilan 
chatishtirilganda, birinchi chatishtirishda F

pushti gultojibargli , ikkinchi chatishtirishda 50 
% pushti, 50% oq gultojibargli formalar xosil 
bo`ladi. Xar ikkala tajribadagi ota-ona va F

duragaylarining genotipini aniqlang? 
Talasemiya (normal gemoglabin sintezining 
buzilishi) qisman dominant belgi sifatida 
nasldan-naslga o`tadi. Bu kasallik bo`yicha 
gomozigotali formalar 90-95 % xollarda nobud 
bo`ladi. Geterozigota formalarda kasallik yengil 
o`tadi; a) ota-onalardan biri talasemiya bilan 
kasal, ikkinchisi sog`lom bo`lsa, farzandlarning 
mazkur kasallik bilan og`rish e`xtimoli qanday? 
b) ota-onalarning ikkisi ham talasemiya
kasalligining yengil formasi bilan og`rigan 
bo`lsachi? 
G`o`zaning poyasi, shoxlari barglari antosian 
rangli- Rp va yashil rangli- rp bo`ladi. F

och 
antosian rangli bo`ladi. Quyidagi genotipli 
o`simliklar chatishtirilganda, qanday fenotipli 
o`simliklar hosil bo`ladi? 
a) RpRp x Rprp; b) Rpro x rprp;
v) RpRp x rprp 
G`o`zning och antosian rangli o`simliklari o`zaro 
chatishtirishlishidan 680 ta o`simlik olindi. 
Shundan 340 tasi och antosian rangli. Qolgan 
o`simliklarning qanchasi yashil rangli bo`ladi? 
Dengiz cho`chqalrining qaymoq rang junli erkak 
va urg`ochilari chatishtirilgan, naslda 52 ta sariq 
rangli, 99 ta qaymoq rangli, 41 ta oq individlar 
paydo bo`ldi.Tajriba yakunlari kutilgan natijaga 
qanchalik mos kelishini statistik usulda toping? 


Ma’rupov Akmaljon Akbarovich 
B`azan qarama-qarshi belgiga ega bo`lgan
organizmlar o`zaro chtishtirilsa F1 bo`g`inda
ota yoki onaning dominant belgisi

Yüklə 0,9 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   25




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin