152
10.1-rasm. Optimizatsion masalani aniqlash: 1-maqsad funksiya joylashuvchi
katakchani
aniqlash; 2-o‗zgartiriladigan katakchalarni aniqlash; 2, 3, 4 – chegaraviy
2
1
7
3
4
5
5
153
shartlarni kiritish; 6-alfavit bo‗yicha joylashtirilgan chegaraviy shartlarning ro‗yxatini
kiritilishini nazorat qilish; 7 – masalaning aniqlanishi tugagach, hisob-kitobni
initsializatsiyalash
Agar ushbu buyruq menyuda yo‗q bo‗lsa, unda Excelning asosoiy menyusidan
Параметры Excel
tanlanib,
undan
Надстройки
ga murojaat qilinadi va
qo‗shimcha nadstroykalar ro‗yxatidagi
Надстройки Excel
tanlanib
, Перейти...
knopkasi bosiladi. Ochilgan oynada
Поиск решения
chap tomonda joylashgan
katakcha belgilanadi. OK knopkasi bosilgandan so‗ng,
Данные
menyusiga qaytadan
murojaat qilinadi, bunda
Поиск решения
paydo bo‗ladi.
Excel dasturida optimizatorning instrumental vositalari
uchta muloqot oynalari
va ularning elementlari bilan tasvirlanadi:
•
Поиск решения
da (
Поиск решения parametrlari
) muloqot oynasi kiritilgan;
• Добавить ограничения
(
Chegaraviy shartlarni kiritish yoki qo„shish
);
• Изменяемые ячейки
(
Поиск решения natijalari chiqadigan yacheykalar
).
Dastlabki ikkita oyna fodalanuvchi tomonidan
chaqiriladi va jadvalga
ma‘lumotlarni hamda hisob-kitoblar formulalarini kiritgandan so‗ng masalaning
asosiy
bosqichlarida
qo‗llaniladi,
ya‘ni
tayyorlov
bosqichi
davomida.
Texnologiyaning kuniy bosqichga o‗tishda avtomatik tarzda uchinchi oyna ochiladi
(
Поиск решения natijalari
).
10.1-rasmda jadvalga kiritilgan masalaga mos ma‘lumotlarni va hisoblash
formulalarini
kiritilib, tayyorlov bosqichi bajarilgandan so‗ng
Поиск решения
muloqot oynasining ko‗rinish berilgan. Xuddi shuningdek muloqotning asosiy
bosqichi ham bajarilgan ya‘ni, maqsad funksiya katakchasi, o‗zgartiriladigan
katakchalar hamda chegaraviy shartlar formulalari kiritilgan. Piktografik knopka
bo‗yicha
Выполнить
knopkasini bosib, optimal yechimni qidiruvchi dasturni
faollashtirish zarur.
Quyida optimizatorning muloqot oynasining
optsiyalari haqida qisqacha
tushuntirishlar keltirilgan.
Установить целевую ячейку
(
Maqsad funksiya joylashuvchi katakchani
o„rnatish
). Ushbu maqsad funksiya katakchasining qiymatini optimallash
154
(maksimallashtirish, minimallashtirish, istalgan sonli qiymatga tenglashtirish) kerak.
Odatda ushbu katakchada foydalanuvchi kiritgan formula saqlanadiva u
o‗zgaruvchan katakchalarga murojaat qiladi. Agar
ushbu katakchada formula emas,
balki son (qiymat) turgan bo‗lsa, unda uni o‗zgaruvchi sifatida aniqlash lozim.
Bizning misolimizda bu katakchada formula joylashgan, ya‘ni
G
5 katakchasi bo‗ladi.
Tegishli ekstremum qiymat (maksimum yoki minimum) o‗zgartirgich yordamida
aniqlanadi.
Изменяя ячейки
(
Katakchalarni o„zgartirish
yoki
Dostları ilə paylaş: 
