S A L İ H E R D E M E R O L - Ş E R E F S A Ğ I R O Ğ L U
122
ması gerekmektedir. Söz konusu basamaklı yapıda siber ortamda
yer alan tehditler t ile sembolize edilmiş olup her geçen gün farklı-
laşan ve sayı olarak artan siber saldırıları kapsadığından sonsuz sa-
yıda bulunmaktadır. Tehditlere karşı üretilecek davranışlar ise d ile
sembolize edilmiş olup bir tehdide karşı uygulanabilecek davranış-
lar içinde bulunulan durum, algı ve farkındalık gibi parametrelere
göre değişkenlik göstereceğinden sonsuz sayıdadır.
Öncelikle kişinin korumakla sorumlu olduğu bilgi varlıkları ve
sistemleri belirleyerek maruz kalabileceği
değerlendirilen tehdit
kaynaklarınca oluşturulabilecek tehditlerin belirlenmesi gerekmek-
tedir. Tehdidin algılanması ise ikinci adımı oluşturmaktadır. Bilgi
varlıklarına yönelik saldırı evreninde
yer alan tehditlerden kendi
varlıklarına yönelik olanları seçebilmesi gerekmektedir.
Bu şekil-
de tehdidin algılanması sonrasında kişi sahip olduğu farkındalık
derecesine göre tehdidin ortaya çıkarabileceği riskleri ve sonuçla-
rını ve bu riskin giderilmesine yönelik
gerçekleştirmesi gereken
davranışa karar verir. Son olarak bu davranışın gerçekleştirilmesi
ile süreç tamamlanır. Kişisel, kurumsal ve ulusal düzeyde bilgi gü-
venliğinden bahsedebilmek için tüm bireylerin algıladığı tehditlere
uygun davranışlarla cevap vermesi gerekmektedir. Uygun davranış
gerçekleştirilmediği takdirde kişinin tehditleri tespit etmesi, riskleri
ve bu riskleri gidermek için yapması gerekenleri bilmesinin hiçbir
anlamı olmayacak, saldırı gerçekleşecektir. Şekil 4.8’den görülebi-
leceği üzere trafikteki tehditleri
düşündüğümüzde diğer araçlar,
hava durumu, yabani hayvanlar, aracımızda meydana gelebilecek
arızalar gibi birçok tehdit belirleyebiliriz. Aracın kullanıldığı gün
havanın yağışlı olması, öndeki araç ile olan takip mesafesinin olma-
sı gerekenden kısa olduğunun algılanması sonrasında kişi farkında-
lık sahibi ise algıladığı tehditlere yönelik yapması gerekenlere karar
verebilir. Örnek olarak yağışlı havanın takip mesafesinde meydana
getireceği değişimlerin farkında olan bir kullanıcı takip mesafesini
arttırma, sürati azaltma, şerit değiştirme gibi aynı tehdidi ortadan
kaldırabilecek birçok farklı davranıştan birini seçerek uyguladığı
takdirde oluşabilecek kazaların önüne geçecektir.
Burada kişinin
bilgisi, algısı ve farkındalığı ne kadar yüksek olursa olsun davranışa
çevirmediği takdirde sonuç olumsuz olacaktır.
Benzer şekilde bilgisayarına virüs bulaşması durumunda veri kay-
bı yaşayabileceğini, virüslerden nasıl korunabileceğini bilen bir kişi
S İ B E R G Ü V E N L İ K FA R K I N D A L I Ğ I , FA R K I N D A L I K Ö L Ç Ü M Y Ö N T E M V E M O D E L L E R İ
123
gerekli önlemleri uygulamadığı takdirde veri kaybını yaşayacaktır.
Dolayısıyla etkin bir bilgi güvenliğinden bahsedebilmek için Şekil
4.8’deki adımlarda olduğu gibi sürecin davranış ile son bulması ge-
rekmektedir.
Dostları ilə paylaş: