№1 Mavzu: Pedagogika fanlarini o’qitish metodikasining predmeti

13.6.
 
Laboratoriya mashg‘ulotlarining turlari, o‘tkazilish 
tartibi 
Laboratoriya ishlari va amaliy mashg’ulotlarni bajarishda o'quv 
guruhi kichik guruhlarga bo'linadi, bu esa mashg’ulotlarni tashkil 
qilishda bir qator afzalliklari mavjud. O'qituvchida kichik guruhlar va 
alohida talabalar faoliyatini samarali boshqarish va ularning o'quv 
ishlarida o'z vaqtida yordam berish uchun ko'proq imkoniyatlar mavjud. 
Ko'pgina 
laboratoriya 
ishlari 
maxsus 
jihozlangan 
o'quv 
laboratoriyalarida olib boriladi. 
Mashg’ulot uchun topshiriqlar tarkibi shunday belgilangan bo'lishi 
kerakki, ular belgilangan vaqt ichida talabalarning ko'pchiligi 
tomonidan yuqori sifatli bajarilsin. Laboratoriya ishlariga va amaliy 
mashg'ulotlarga ajratilgan vaqtdan samarali foydalanish uchun tezroq 
ishlaydigan talabalar uchun qo'shimcha topshiriqlarni tanlash 
foydalidir. 
Mashg’ulotning davomiyligi kamida ikki akademik soatni tashkil 
qiladi. Mashg’ulot rejasi odatda quyidagi fikrlarni o'z ichiga oladi: 
1) talabalarni mashg’ulotga auditoriyadan tashqari mustaqil 
tayyorlash; 
2) o'qituvchi tomonidan talabalarning mashg’ulotga nazariy 
tayyorgarligini tekshirish; 
3) talabalarga laboratoriya va amaliy mashg’ulotlarni olib borish 
bo'yicha ko'rsatma berish; 

---

224 
4) amaliy vazifalarni bajarish; 
5) ish natijalarini muhokama qilish; 
6) bajarilgan ishlar to'g'risida hisobot tayyorlash; 
7) o'qituvchining bajarilgan topshiriqlarini va talabalarning tegishli 
malakalarini o'zlashtirish darajasini baholash. 
Laboratoriya ishlari va amaliy mashg'ulotlar reproduktiv, qisman 
izlanuvchi va izlanuvchi xususiyatiga ega bo'lishi mumkin. 
Reproduktiv xarakterga ega bo'lgan ishlar ularni amalga oshirishda 
talabalar batafsil ko'rsatmalardan foydalanishlari bilan ajralib turadi: 
♦ ishning maqsadi; 
♦ tushuntirishlar (nazariy qoidalar va tushunchalar); 
♦ jihozlar va materiallar; 
♦ ishni bajarish tartibi; 
♦ xulosalar; 
♦ nazorat savollari; 
♦ adabiyot. 
Qisman izlanuvchi xususiyatiga ega bo'lgan laboratoriya 
mashg’ulotlarida talabalar batafsil ko'rsatmalardan foydalanmasliklari 
bilan ajralib turadi, ularga kerakli harakatlarni amalga oshirish tartibi 
berilmaydi; bunday ishlar talabalardan material va texnikani mustaqil 
tanlashni va ishni bajarish usullarini tanlashni talab qiladi. 
Izlanuvchi xarakteriga ega bo'lgan ishlarda talabalar o'zlari uchun 
mavjud bo'lgan nazariy bilimlarga asoslanib, yangi muammolar hal 
etishlari kerak. 
Laboratoriya 
va 
amaliy 
mashg'ulotlarni 
rejalashtirishda 
reproduktiv, qisman izlanuvchi va izlanuvchi vazifalarini birlashtirish 
mumkin. 
Mashg’ulotlarda talabalar ishini tashkil etish shakllari: 1) frontal, 
2) guruhiy, 3) individual. 
Laboratoriya mashg’ulotlarini tashkil etishning