№1 Mavzu: Pedagogika fanlarini o’qitish metodikasining predmeti

 
15.5.O‘zlashtirilgan ma’lumotlarni mustahkamlash metodlari 
Psixologiya 
darslarida 
o‘zlashtirilgan 
ma’lumotlarni 
mustahkamlash amaliy topshiriqlarni takrorlash yoki bajarish orqali 
amalga oshiriladi. Takrorlash uchun o'qituvchining o'zi fikr, tezis, 
ta'rifni bir necha bor takrorlaganda talabalar o‘zlashtirilgan 
ma’lumotlarni mustahkamlasb oladi. Ushbu takrorlash samaradorligi 
odatda past bo'ladi, chunki talabalar passiv bo'lib qoladilar. 
Takrorlashning eng yaxshi usulilariga oddiy takrorlash, qisqacha 
takrorlash, takrorlashni tizimlashtirish kiradi. Bundan tashqari, 
tafakkurni rivojlantirish va o'qituvchining hikoyasida yoki kitob 
matnida mavjud bo'lgan ma'lumotlarning ma'nosini tushunish 
qobiliyatini rivojlantirish uchun takrorlashning oxirgi ikki turi ko'proq 
ahamiyatga ega.
Mashg‘ulot jarayonida talabalar bilan suhbatlashish bilimlarni 
o'zlashtirishni boshqarish va mustahkamlashga xizmat qiladi. 
Maktabda so‘rashning odatiy shakli batafsil og'zaki javob bo'lib, bitta 
o'quvchi doskada javob beradi, qolganlari esa tinglaydi. Bunday holda, 
juda ko'p miqdordagi o'quv materialini taqdim etishni talab qiladigan 
savollar qo'yiladi. So'rovnomaning yana bir turi - bir guruh talabalar 

---

243 
o'rtasida o'tkazilgan og'zaki yoki yozma so'rov. Bunday holda nisbatan 
qisqa javobni talab qiladigan aniqroq savollar qo'yiladi. 
O'rganilayotgan materialni reproduktiv mustahkamlashdan 
tashqari, uni ijodiy mustahkamlashdan ham ahamiyatlidir. Buning 
uchun turli xil amaliy vazifalar, masalan, badiiy asarlarning psixologik 
tahlillari, psixologik muammolarni hal qilish taklif qilinishi mumkin. 
So'nggi yillarda tajriba, harakat va o'z-o'zini tahlil qilish tajribasi orqali 
psixologik bilimlarni mustahkamlash ommalashdi.
O'qituvchi ta’lim metodlarini tanlashda bir qator omillarga 
tayanadi: 
1) ta'lim dasturining maqsadlari; 
2) o'quv materiali tarkibining xususiyatlari; 
3) ushbu o'quv materialini o'rganish uchun ajratilgan vaqt; 
4) talabalarning tayyorgarlik darajasi; 
5) o'quv jarayonining moddiy jihozlanishi.