O’zbekiston respublikasi qishloq va suv xo’jaligi vazirligi toshkent irrigatsiya va melioratsiya instituti
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
Baholarni (narxlar) vazifasi
Xo’jaliklarda baholar quyidagi vazifalarni bajaradi: hisobot, rag’batlantirish, qayta taqsimlash. Bahoni hisobga olish vazifasi shundan iboratki, bunda qishloq xo’jalik mahsulotini ishlab chiqarishda ketgan jonli va ijtimoiy mehnat xarajatlarini o’zida ifoda etishi kerak. Bundan ko’rinadiki, baholar qiymat ko’rsatkichlarini hisoblash vositasi bo’lib xizmat qiladi, mahsulotning yalpi va tovar qiymatini, tannarxini, daromadni, foydalilik-rentabellik va boshqa ko’rsatkichlarini o’zgarishiga ta’sir qiladi. Baholarning rag’batlantirish vazifasi shundan iboratki, bunda baholar orqali xo’jalik davlat buyurtmasini amalga oshiradigan hamma tarmoqlarni rivojlantirish uchun zarur bo’lgan daromadlarni oladi. Bular davlatning har xil hududlaridagi qishloq xo’jalik korxonalarida ishlab chiqarishni kengaytirish uchun tahminan bir xil iqtisodiy imkoniyat yaratib berishni kafolatlaydi. Yana eng asosiy vazifalaridan biri 130 shuki, bunda baholar sof foydani va yana jamg’arma iste’mol fondlarini tarmoqlar orasida taqsimlanishida qurol bo’lib xizmat qiladi. Har xil mahsulotlar narxlarining cheklanishi qishloq xo’jalik mahsulotlarining ishlab chiqilishi tarmoqlarda foyda miqdorining notekisligini keltirib chiqaradi. Narxlar yordamida davlat yaxshi iqlim va iqtisodiy sharoitlarda ishlaydigan xo’jaliklardan qo’shimcha sof foyda undirib oladi. Qishloq xo’jaligida mulkchilikning ikki xil sharti asosida davlat bahosi va bozor baholari bor. Davlat baholari davlat korxonalari va xo’jaliklarning o’z mahsulotlarini davlat va kooperativ tizimlari orqali sotganlaridagi o’zaro munosabatlarida taqsimlanadi. Bozor baholari davlat tomonidan qo’yilmaydi, balki talab va takliflar asosida va davlat kooperativ savdosining hajmi asosida tarkib topadi. Qishloq xo’jaligida quyidagi narx ko’rinishlari bor: harid narxi, ulgurji narx, vosita savdosi narxi, kelishuv narxi, chakana narx, bozor narxi, hisob narxi, smeta qiymati narxi-rasmiy suratda belgilangan haq miqdori narxlari va boshqalar. Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|